نابودی جنگل‌های شمال تا 10 سال آينده

فارس: عضو هيئت مديره انجمن علمي جنگلباني ايران با بيان اينكه جنگلهاي شمال وضعيت اسفباري دارند، گفت: در حال حاضر مجوز صدور قطع درختان جنگل تا 5 برابر ميزان رويش، صادر مي‌شود كه امكان احيا مجدد اين درختان در آينده نيز وجود ندارد و تا 10 سال آينده عملا تعريف جنگل را در شمال از دست خواهيم داد. مزاياي فراوان جنگل در كشور بر كسي پوشيده نيست و فوايد آن علاوه بر تاثير بسيار زيادي كه در لطافت و شادابي هوا دارد،از نظر تنظيم اكوسيستم طبيعي، زيستگاه حيوانات، ذخاير ارزشمندي براي گونه‌هاي گياهي و جانوري محسوب مي‌شود به طوري كه بقاء و ادامه چرخه طبيعت بدون جنگل و منابع طبيعي امكانپذير نيست. علاوه بر نقش 1.73 درصدي جنگلهاي كشور در توليد ناخالص داخلي فوايد جانبي فراواني نصيب جامعه مي‌شود به طوري كه طي مطالعه‌اي كه يك مركز تحقيقات اقتصاد محيط زيست انجام داده، حداقل ارزش پولي 11 خدمت غير بازاري جنگل ها و مراتع كشور يعني تنظيم گازها، تنظيم شرايط اقليمي، تنوع ذخاير توارثي گياهي، گرده افشاني، كنترل بيولوژيكي، خاكزايي، تنظيم جريانات هيدرولوژيكي، كنترل فرسايش آبي، كنترل سيل،كنترل فرسايش بادي و اكوتوريسم جنگل‌هاي ايران سالانه معادل 426هزار و 629 ميليارد ريال برآورد شده است كه اين مقدار به تنهايي معادل 43 درصد كل ارزش توليد نا خالص داخلي كشور و چهار برابر ارزش افزوده بخش كشاورزي است. اما در اين ميان جنگل‌هاي كشور در سالهاي گذشته با مشكلاتي همراه بوده كه زواياي پنهان و نهان آن در گفت‌وگو با عضو هيئت مديره انجمن علمي جنگلباني ايران بررسي مي‌شود. *ضعف مديريت پيمان يوسفي آذر در خصوص مشكلات جنگل در كشور گفت: جنگل‌هاي كشور از مشكل برنامه‌ريزي رنج مي‌برد، ضعف مديريت پاشنه آشيل مشكلات جنگل محسوب مي‌شود به طوري كه تصميم‌گيران اين بخش هماهنگي كامل با همديگر ندارند. * تخصيص نامناسب اعتبارات عضو هيئت مديره انجمن علمي جنگلباني ايران افزود: از سوي ديگر اعتبار مناسبي به اين بخش تخصيص نمي‌يابد و اعتبارات تخصيص يافته هم در اين بخش به خوبي مديريت نمي‌شود. وي افزود: سازمان جنگل حدود 500 ميليارد تومان اعتبارات ملي و استاني دارد كه تنها 20 ميليارد تومان به جنگل‌هاي شمال و خارج از شمال اختصاص مي‌يابد. وي گفت: براي 86 ميليون هكتار مراتع كشور 5 ميليارد تومان اعتبار اختصاص مي‌يابد و براي 32 ميليون هكتار بيابان‌هاي كشور 6 ميليارد تومان و براي بخش جنگل حدود 20 ميليارد تومان در نظر گرفته‌اند. بقيه اعتبارات در بحث‌هاي سدسازي يعني آبخيزداري در مفهوم سدسازي استفاده مي‌شود. *برداشت‌ها بي‌رويه از جنگل يوسفي افزود: در حال حاضر جنگل‌هاي شمال وضعيت اسف‌باري دارند علاوه بر اينكه قاچاق رمقشان را بريده از سوي ديگر صدور مجوز قطع درختان راش اين مشكلات را دو چندان كرده است اين در حالي است كه مجوزها به طور رسمي از سوي سازمان جنگل صادر مي‌شود و حتي به هشدارهاي كارشناسان هم توجهي ندارند. يوسفي با بيان اينكه سازمان جنگل‌ها ضعف بسيار آشكاري در مديريت جنگل‌ها از خود نشان مي‌دهند،گفت: به نظر من سازمان جنگل بايد تحت مدريت سازمان حفاظت محيط زيست در بيايد زيرا مديريت جنگل با اهداف توليدي آن تناسب ندارند. * برنامه ملي جنگل نداريم عضو هيئت مديره انجمن علمي جنگلباني ايران گفت: در حال حاضر برنامه ملي جنگل در كشور وجود ندارد، كار عملي هم در اين مورد انجام نشده در حالي كه سازمان خوار و بار جهاني (فائو) همه كشورها را ملزم به تهيه اين برنامه كرده است. يوسفي افزود: تفاوت بين كارشناسان فني و بخش برنامه‌ريزي وجود دارد و نگرش‌هاي اين دو بخش هيچ سنخيتي با همديگر ندارند. *صدور مجوز قطع درختان تا 5 برابر ميزان رويش وي گفت: بهره‌برداري از جنگل‌هاي شمال بايد به سرعت متوقف شود زيرا به نظر من جنگلي هم نمانده است، زيرا سالانه مجوز قطع 800 هزار متر مكعب چوب از جنگل‌ها صادر مي‌شود كه اكثر آنها جنگل‌هاي راش منحصر به فرد ايراني هستند كه در دنيا هيچ نظيري نداشته و در صورت قطع شدن هم امكان بازيابي و احياء ندارد،هر كسي بگويد بعد از قطع جنگل‌هاي راش مي‌توان دوباره آن را احياء كرد اشتباه آشكار مي‌كند و نشان مي‌دهد كه در زمينه جنگل كار عملي نكرده است. يوسفي گفت: مطالعات دانشگاهي نشان مي‌دهد حتي در بعضي موارد مجوز صدور قطع از سوي سازمان‌ جنگل‌ها 5 برابر رويش بوده است و اين مسئله جنگل‌هاي شمال را به سوي نابودي سوق داده است. *زمين‌خواري و تغيير كاربري وي افزود: در حال حاضر زمين‌خواري و تغيير كاربري در جنگل‌هاي شمال به شدت رو به گسترش است،اگر زماني جنگل‌هاي بلوط شمال كشور در دنيا معروف بود در حال حاضر همه قطع شده و به زراعت تبديل شده‌اند و ويلاسازي به شكل گسترده‌اي انجام مي‌شود. وي افزود: اگر نوار ساحلي شمال را از آستارا تا گرگان در نظر بگيريم، توسعه صنعت، جاده‌سازي، ويلاسازي، جنگل جلگه‌اي شمال را نابود كرده و در حال حاضر جنگل شمال تنها در نوار بسيار باريكي در كوهستان‌هاي شمال وجود دارد. * كاهش 50 درصدي سطح جنگل طي 50 سال اخير وي پيش‌بيني كرد: با همين وضعيت اسف‌باري كه پيش مي‌رود در 10 سال آينده عملا تعريف جنگل در شمال را از دست خواهيم داد،بايد بهره‌برداري از جنگل بايد به سرعت متوقف شود. يوسفي افزود: آمار نشان مي‌دهد طي40 سال گذشته 18 ميليون هكتار جنگل در كشور وجود داشت در حال حاضر اين ميزان در خوش‌بينانه‌ترين حالت به 14 ميليون مي‌رسد، اما اگر با تعريف استاندارد جهاني كه 10 درصد تاج را پوشش مي‌دهد محاسبه كنيم اين ميزان در كشور ما 9 ميليون هكتار است، يعني طي 50 سال گذشته نزديك به 50 درصد جنگل‌ها كشور ما از بين رفته است كه تخريب فوق‌العاده‌اي است. *مديريت يكپارچه بر جنگل حاكم نيست وي افزود: از سوي ديگر سيستم مديريت جامع در اداره جنگل حاكم نيست، يعني سيستم حفاظتي، مديريتي، اطفاي حريق در سازمان جنگل‌ها‌ مديريت جامع ندارد به طوري كه مديريت جنگل در يك بخش و حفاظت در يك بخش ديگر است و مديريت يكپارچه‌اي بر آنها حاكم نيست. يوسفي گفت: در صورتي كه مسئولان جنگل به رهنمودهاي مقام معظم رهبري در هفته منابع طبيعي سال 87 كه فرمودند: اگر ما درخت مي‌كاريم كار حسنه‌اي است، اما بايد جلوي قطع درختان هم گرفته شود، توجه شود هيچ مشكلي در مديريت جنگل نخواهيم داشت اما در حال حاضر شاهد صدور مجوز قطع درختان جنگل‌هاي راش با ارتفاع بيش از 40 متر هستيم. *دو نظر درباره ادغام سازمان جنگل و محيط زيست يوسفي در مورد بحث ادغام سازمان جنگل‌ها و محيط زيست گفت: اظهارنظرهاي سطحي در اين مورد ويرانگر است و بايد اين موضوع در بوته نقد كارشناسان قرار گيرد، طرفداران نظريه ادغام معتقدند موازي‌كاري‌هاي دو سازمان با ادغام آنها حذف مي‌شود و هزينه‌هاي دولت كاهش مي‌يابد،اما مخالفين نظريه ادغام هم معتقدند تعدد سازمانهاي مديريتي مي‌توانند توان مديريت توسعه و حفاظت جنگل را افزايش دهد، همچنان كه در كشورهاي پيشرفته هم معمولا چنين است. همچنين معتقدند، سازمان محيط‌ زيست، سازمان نظارتي بزرگي است كه حتي سازمان‌ جنگل را نيز بايد نظارت كند و اما كارهاي اجرايي را خود سازمان جنگل انجام دهد. وي افزود: اين نظرات بايد در كميته كارشناسي بررسي شود و هر كدام به صلاح بود عملي شود. *اهداف وزارت جهاد كشاورزي و منابع طبيعي همسو نيست عضو هيئت مديره انجمن علمي جنگلباني ايران، افزود: سازمان جنگل يك مجموعه حفاظتي است در حالي كه وزارت جهاد كشاورزي بيشتر دغدغه توليد دارد و به فكر توسعه و گسترش محصولات كشاورزي است مثلا در طرح اراضي شيب‌دار كه در كشور اجرايي مي‌شود تقابلي بين منابع طبيعي و سازمان‌هاي جهاد كشاورزي وجود دارد.