تهران امروز: تهران «امروز» در آسياي «فردا»

سياستمداران دو دسته‌اند دسته اول سياستمداران «كارپرداز» هستند كه مي‌نشينند تا موضوعي و مسئله‌اي به‌عنوان مشكل يا بحران وقوع يابد و در قبال آن واكنش نشان دهند و دسته دوم سياستمداران كارساز و موثر و فعال كه «امروز» را فرصت مناسبي براي انديشه و طراحي سناريوهاي بشر دوستانه «فردا» دانسته و در واقع دستور كار سياستمداران كارپرداز را فراهم مي‌كنند.در واقع همواره سياستمداران كارپرداز دركشورهاي حاشيه و پيراموني در ميدان سياستمداران كارساز در كشورهاي مركز و محوري بازي مي‌كنند غافل از اينكه خود بدانند و تمايل به اين نقش انفعالي داشته باشند. در جهاني كه ما زندگي مي‌كنيم بخت با ملتهايي است كه از مديران و سياستمداران كارساز بهره‌مند هستند و آينده و نيازها و الزامات آتي فراتر از امور جاري و روزمره در دستور كار مديران و سياستمداران امروزشان است. به‌ويژه وقتي اين نيازها و الزامات به سطحي عيني و ملموس مانند مديريت شهرهاي بزرگ تقليل مي‌يابد. كيست كه انكار كند شهرهاي بزرگ در دنياي ما نماد و شاخص و وجهه بين‌المللي كشورها و ملت‌ها را مي‌نماياند چنانكه خاطره و تصوير همه ما از بسياري كشورها و ملت ها با بازديد از پايتخت‌هايشان شكل گرفته است. براي مصداقي كردن بحث مي‌توان تهران را مثال زد. در شهري مانند تهران براي مديريت پايتخت مي‌توان دو رويكرد اتخاذ كرد اول رويكردي كه شهرداري و مديريت شهري را نهادي خدماتي براي رفع و رجوع نيازهاي روزمره مردم تصور مي‌كند و چشم‌انداز مطلوب را ارائه خدمات به بهترين نحو در حال حاضر مي‌داند و رويكرد دوم رويكردي است كه به شهرداري و مديريت شهري به مثابه نهادي اجتماعي نگاه مي‌كند كه به افق‌هاي آينده و نيازهاي پيش‌رو و تدبيرات لازم در سطحي فراملي مي‌انديشد. در رويكرد اخير نمي‌توان صرفا نگاهي بخشي و محدود در مديريت شهري اتخاذ كرد بلكه كلان نگري و اتخاذ سياست مقايسه‌اي با كلانشهرهاي ديگر از الزامات كار مي‌باشد. از اين رو بايد بسيار انديشيد كه تهران «امروز» از نظر مديريت پيشرو شهري در آسياي «فردا » و حتي جهان «فردا» چه جايگاهي خواهد داشت؟ و اين افق آرماني نيازمند چه تدابير ملي و بين‌المللي است؟ آيا زيرساخت‌هاي لازم و تدابير مناسب براي جايگاه شايسته آن انديشيده شده است؟ وآيا مي‌توان بدون همكاري و تعامل با ديگر شهرهاي بزرگ و مديران موفق شهري ديگر كشورها به‌ويژه كشورهاي آسيايي كه قرابت فرهنگي و تاريخي زيادي با ايران دارند به اين موضوعات انديشيد و راه چاره جست؟ خوشبختانه 6 سال است كه مديريت شهري در پايتخت با تكيه بر توان كارشناسي و نخبگان شايسته كشور بر اين مدار بايسته حركت مي‌كند و حضور موفق در اجلاس اخير شهرداران آسيايي نيز نشان داد ديگران نيز بر اين مهم اذعان داشته و از مديريت شهري تهران به‌عنوان الگويي پيشرو ياد مي‌كنند كه «امروز» رو به «فردا »دارد و در تلاطم فعاليتهاي گسترده و پيچيده اجرايي و روزمره، رويكرد استراتژيك آينده نگرانه را كمرنگ نكرده است. برهمين اساس دردومين اجلاس شهرداران آسيايي با حضور شهرداران و مسئولان شهري پايتخت‌ها و كلانشهرهاي آسيايي كه به رياست محمد باقر قاليباف شهردار تهران در استانبول تركيه برگزار شد، 180 هيات، 93 شهردار آسيايي و اروپايي و 8 سازمان بين‌المللي حضور داشتند و بعد از نخستين اجلاس شهرداران آسيايي كه آبان ماه 87 در تهران برگزار شد بر تقويت اين نهاد جديد بين‌المللي شهر محور تاكيد كردند. اجلاس شهرداران آسيايي كه براي اولين بار در سال 2008 ميلادي در تهران برگزار شد پاسخي به فراخوان «مجمع پارلمان‌هاي آسيايي موسوم به APA» است. پارلمان‌هاي 19 كشور عضو و 18 كشور ناظر، «انجمن پارلمان‌هاي آسيايي براي صلح» را در نوامبر 2006 به يك سازمان بين‌المجالس پيشرو به نام «مجمع پارلمان‌هاي آسيايي» تغيير دادند.اعضاي APA دست كم دوبار در سال براي ترويج ديدگاه انسجام بيشتر آسيا تشكيل جلسه مي‌دهند.« بازار مشترك انرژي آسيا»، «پيمان دوستي در آسيا»، «تنوع فرهنگي در آسيا»، «كاشتن يك ميليارد درخت در آسيا و پايداري زيست‌محيطي»، «مبارزه با فساد و ترويج حكمراني خوب» برخي از مضامين ملموس و عيني در برنامه كار APA است. APA در 20 نوامبر 2007، از دولت‌هاي محلي، شوراها و شهرداران خواست تا اطلاعات و تجربه‌هاي خود را با ديدگاهي مبني بر ترغيب همكاري و انسجام در آسيا مبادله كنند. اجلاس شهرداران آسيايي 2008 در تهران نيز پاسخ شهرداران آسيايي به اين فراخوان و آغاز همكاري راهبردي ميان شهرها و پارلمان‌ها در آسيا براي ترغيب اتحاد اين كشورها بود كه با دومين اجلاس در استانبول استمرار يافت و نهادي بين‌المللي را به سوي آينده‌اي روشن سوق داد. اهداف ارزشمندي مانند مبارزه با حاشيه‌نشيني و فقر شهري، غني‌كردن زندگي دروني شهر، پرداختن به گسترش شكاف درون شهرها، كشورها و ميان آنها، مديريت توسعه شهري و موضوع كيفيت زندگي مسائلي هستند كه به‌طور مستقيم بر ديدگاه اتحاد آسيايي از يك طرف و برنامه اولويت‌هاي اصلي درهر شهر بزرگ آسيا از طرف ديگر تكيه دارد. اجلاس شهرداران آسيايي قصد دارد حمايت از اين ديدگاه اتحاد آسيايي را كه به‌وسيله APA هدايت مي‌شود، ابراز كند و به مبادله ديدگاه‌ها در اين باره بپردازد كه چگونه روابط كاري برقرار كنند تا بتوانند ديدگاه‌ها و بهترين شيوه‌ها درباره موضوعات شهري تبادل كنند كه تاثيري مستقيم يا غيرمستقيم را در مورد ديدگاه اتحاد آسيايي دارد. اميد است با مشاركت فعال‌تر شهرداري تهران در اين اجلاس در سال‌هاي آينده و پيگيري زمينه‌هاي همكاري مستمر با مديريت‌هاي شهرهاي پيشرو آسيايي، زمينه برتري تهران در شاخص‌هاي مختلف در شهرهاي آسيايي فراهم شده و براي حصول اين هدف بزرگ ملي همه نهادها با پرهيز از تنگ‌نظري و بخشي‌نگري همكاري و مساعدت كنند.