تیپ شناسی موتورسواران حزب الله

همشهری ماه در شماره اخیر خود (فروردین ماه) پرونده‌ای ویژه با موضوع حزب اللهی‌ها منتشر کرده که در آن به باز‌شناسی جنبش شهری مذهبی ضدلیبرال پرداخته است. این پرونده حاوی گفتگوها، یادداشت و گزارش‌هایی همچون آغاز حرکت حزب الله در ایران؛ نسل اول حزب الله از پیروزی انقلاب تا سال ۶۰؛ حزب الله در دوره اصلاحات؛ حزب الله و احمدی نژاد از تعامل تا انتقاد است. به گزارش «فردا»؛ تیپ‌شناسی موتورسواران حزب الله روایتی متفاوت از حاشیه‌ای از زندگی حزب اللهی‌ها است که در پرونده ویژه همشهری ماه به قلم رضا مهدوی منتشر شده است. در این یادداشت می‌خوانیم: سازمان‌ها، نهاد‌ها و احزاب معمولا برای خود "لوگو" ، "پرچم" و "نمادی" انتخاب می‌کنند تا از این طریق هم شاخصه‌ای داشته‌ و هم اعضاء و زیرمجموعه‌ها با آن‌ "سمبل" به راحتی و به طریق رسمی شناسایی شوند. گاهی نیز برخی تشکیلات و جریانات ناخواسته و در یک فرایند غیررسمی به نماد و یا نمادهایی منتسب می‌شوند که صرفا محدود به آن نماد و لوگو نیز نمی شوند. حتی نوع خاصی از پوشش نیز می‌تواند به "نماد قراردادی" گروه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی تبدیل شود، مانند کوتاه یا بلند کردن‌های مو، آرایش مو به سبکی خاص یا همان طور که کراوات در کشورهای غربی جزئی عادی از لباس رسمی مردم محسوب می شود و بر عکس صدر ایران نماد افراد غربزده به شمار می آید. جامعه شناسان ذیل تعاریف خود از مفهوم "نماد" بیان می کنند که نماد زاییده اجتماع است، هر جامعه ای نیز با توجه به شرایط خاص و ویژگی های خود نماد و یا نمادهایی تولید می کند. هرچند جریان سیاسی- اجتماعی "حزب الله" هیچ‌گاه به طور رسمی فعالیت حزبی و گروهی نداشته است اما از آنجایی که یک جریان تاثیرگذار در جامعه ایرانی پس از انقلاب اسلامی به شمار می‌رود، به طور ناخواسته مولد یک سری نماد‌ها شده است و در حال حاضر گویا این نماد‌ها در انحصار حزب الله قرار دارند. جدای از نمادهای فصلی و دوره‌ای حزب الله، مانند پیراهن‌های سفید پاگون دار و دو جیب - معروف به لباس چینی- که در اواخر دهه پنجاه و اوایل دهه شصت مرسوم بودند، برخی مدل‌های خاص «موتور سیکلت» نیز از دیگر نمادهای حزب اللهی‌ها محسوب می شوند. افراد بسیاری هنوز سکانس معروف فیلم «آژانس شیشه‌ای» را به یاد می آورند، آنجایی که «اصغر» به عنوان نمادی از رفقای حزب اللهی «حاج کاظم» و «عباس»، با موتور هوندای خود به کمک آن‌ها می‌آید و حلقه یاران را تکمیل می‌کند. البته استفاده از موتور، و موتورسواری در انحصار حزب اللهی‌ها نیست، اما طیف گسترده‌ای از حزب اللهی‌ها با برخی مدل‌های خاص موتور در دوره های زمانی مشخص شناخته می‌شوند. هونداهای سی جی‌ ۱۲۵، موتورهای پرشی ها و وسپا‌ها هنوز هم پس از پایان نماز جمعه در پارکینگ‌های موتور به وفور دیده می‌شوند. پارکینگ‌های موتوری که خیلی بیشتر از پارکینگ‌های ماشین به هنگام نمازجمعه مشتری‌های حزب اللهی دارند. سی جی ۱۲۵های چراغ گرد مطمئنا سازندگان ژاپنی هوندای ۱۲۵ سی سی- مدل سی جی- در سال ۱۹۷۶ میلادی هیچ‌ گاه در مخیله اشان نمی گنجید که این وسیله نقلیه روزگاری در ایران به سمبل جریان حزب اللهی مبدل شود. این موتور که هم سن و سال انقلاب اسلامی ایران است از آن دست وسایل نقلیه است که برای عده بسیاری نوستالژی‌های زیبایی به همراه دارد. بسیاری از خانواده‌های جوان حزب اللهی که بیشتر از طبقه مستضعفین جامعه بودند روزگاری از این مرکب دو چرخ برای گردش در شهر و رفت و آمد استفاده می‌کردند. سی جی ها در ایران درحالی به بدنه انقلاب پیوند می‌خورند که حسابی به این عنوان «جا» افتاده اند و مبدل به نمادی برای گروه‌های حزب اللهی شده اند. قیمت ارزان، جمع و جور بودن بدنه و در دست بودن لوازم یدکی موتور از ویژگی‌های هوندا ۱۲۵ بود که هر روز به طرفداران آن اضافه می‌کرد. تریل‌های سفید و قرمز جبهه‌ای در ایام دفاع مقدس بخاطر شرایط خاص منطقه‌های جنوب، لجستیک سپاه موتورهای پرشی و تریل‌های بسیاری را به دست پاسداران و بسیجیان سپرد. این موتور‌ها در دو کلاس ۱۲۵ و ۲۵۰ سی سی بودند که در بسیاری از تصاویر یادگاری از رزمندگان، این موتور‌ها در کنار آن ها دیده می‌شوند. حتی کمتر فیلم دفاع مقدسی می‌توان دید که در آن موتورسوار واحد اطلاعات/ شناسایی و یا حتی فرماندهی بر این موتور‌ها که در رنگ‌های سفید و قرمز بودند، سوار نباشد. پس از پایان دفاع مقدس این موتور‌ها یا در پادگان‌های نظامی ماندند و یا در مزایده به فروش رفتند. بیشتر مشتری‌های این موتور‌ها هم خود حزب اللهی‌های بودند که بخاطر یادآوری روزهای جبهه و جنگ از خرید این موتور‌ها استقبال می‌کردند.

هر چند بسیاری از جوانان حزب اللهی پس از تشکیل خانواده نیز از‌‌ همان موتورهای هوندا ۱۲۵خود استفاده خانوادگی می‌کنند، اما وسپا موتوری مناسبتر و ایمن تر برای رفت و آمد به همراه همسر و گاهی نیز فرزندان به شمار می‌رود. وسپا هم مانند هوندا ۱۲۵ ارزان قیمت است اما استیل خاص آن موجب می‌شود که «خانواده پسند‌تر» باشد. با نگاهی به پارکینگ هیات‌های مذهبی‌ای که در آن زنان هم شرکت می‌کنند، آشکار می شود که وسپا بیشتر به چشم می خورد. هرچند صرفا این حزب اللهی‌ها نیستند که راکبان این موتور‌ها می باشند، اما سالیان سال است که این موتور‌ها مرکب حزب اللهی شده و امروز به «نماد» این گروه تبدیل شده است.