يكسال ديپلماسی ايران از نگاه 'مهمانپرست'

ايرنا: مهمانپرست در يادداشتي نوشت: سال1389 فعاليت دستگاه سياست خارجي به سه بخش تقسيم مي شود : بخش نخست مسائلي است كه به حضور جمهوري اسلامي ايران در سطح بين المللي مربوط مي شود، بخش دوم در زمينه همكاري هاي منطقه اي است و بخش آخر به همكاري هاي دوجانبه با ساير كشورها ارتباط دارد. حضور ايران در سطح بين المللي؛ موضوع فعاليت هسته اي صلح‌آميز كشورمان است كه در اين زمينه اقدامات بسيار خوبي براي تبيين سياست ها صورت گرفت. در زمينه ابهاماتي كه در مورد فعاليت هاي صلح آميز كشورها وجود داشت و همين طور اقداماتي كه بايد براي اجرايي شدن پيمان منع اشاعه هسته اي صورت مي گرفت، اجلاس خلع سلاح را در تهران برگزار كرديم كه شروع حركت بسيار مؤثر از سوي كشورهاي مستقل بود و تأثيراتي نيز به همراه داشت. موضوع دوم در مبحث مشاركت ايران در سطح بين المللي است ،حضور ايران در اجلاس بازنگري پيمان منع اشاعه هسته اي (ان پي تي) و مصوبات اين اجلاس براي نخستين بار پيگيري شد و حساسيت نسبت به فعاليت هسته اي رژيم اشغالگر قدس در دستوركار قرار گرفت. موضوع بعدي امضاي بيانيه تهران از سوي وزراء خارجه ايران، برزيل و تركيه است ، صدور اين بيانيه رويكرد جديدي در سطح بين المللي ايجاد كرد آنهم براي همكاري هاي هسته اي در زمينه اهداف صلح آميز و جلوگيري از شيوع تسليحات هسته اي، به وسيله كشورهاي مستقل و مؤثر دنيا. بحث حقوق بشر موضوع ديگري بود كه جمهوري اسلامي ايران در آن حضور فعالانه داشت و براي نخستين بار آمريكا بايد در قبال نقض حقوق بشر در كشور خود پاسخگو مي بود. بيش از 200 مورد مصداق نقض حقوق بشر از سوي دولت آمريكا به طور مشخص به تصويب رسيد و آمريكايي ها را ملزم به پاسخگويي كرد؛اين حركت مي تواند شروع يك رويكرد جديد باشد تا كشورهايي كه از بحث حقوق بشر به عنوان ابزار سياسي بهره مي گيرند تا ساير كشورها را تحت فشار قرار داده و متهم كنند، اين بار در مقام پاسخگويي موظف باشند موارد آشكار نقض حقوق بشر را اصلاح كنند و به كشورهاي مستقل در اين رابطه توضيح دهند كه ايران در اين اجلاس بسيار برجسته عمل كرد. موضوع مبارزه با تروريسم در سطح بين المللي و اينكه ايران يكي از قربانيان اين موضوع بوده، محور ديگري است كه جمهوري اسلامي ايران تلاش جدي در اين زمينه دارد تا با ريشه هاي تروريسم مقابله كند، از اين رو در اجلاس هاي مختلف حضور فعالي داشته و علاوه بر اين، برنامه ريزي صورت گرفته تا اجلاس بزرگي براي مبارزه با تروريسم در ايران تشكيل شود. در واقع وزارت امور خارجه يكي از پايگاه هاي اساسي برنامه ريزي و پيگيري مبارزه با تروريسم بوده و در بحث هايي كه درباره اين موضوع در منطقه مطرح بوده، وزارت امور خارجه نقش جدي ايفا كرده و تحرك مناسبي براي پيگيري اين موضوع به عمل آورده است. بحث بعدي، مبحث مبارزه با مواد مخدر است كه تبعات سنگيني را براي ملت ها ي جهان به همراه داشته است؛ جمهوري اسلامي ايران اين موضوع را هم در عمل و هم به صورت رايزني بين كشورهاي مختلف دنبال كرده و يكي از كشورهاي پيشتاز مبارزه با مواد مخدر است كه نقش كشورما در اين زمينه به خوبي نمايان است. در بعد همكاري منطقه اي ، ايران هم در حوزه خليج فارس و هم خاورميانه همكاري هاي خوبي را با كشورهاي تأثيرگذار منطقه ايجاد كرد. همكاري جدي بين ايران، تركيه، سوريه و عراق وجود دارد كه اميدواريم در آينده شاهد اضافه شدن كشورهاي لبنان و برخي كشورهاي خليج فارس باشيم؛ كشورهايي كه مي توانند يك همكاري جديد منطقه اي ايجاد كنند چراكه اين همكاري ها مي تواند به ثبات، امنيت و ايجاد زير ساخت هاي توسعه اي در منطقه كمك كند. در چارچوب فعاليت هاي مربوط به اكو ،همكاري بين كشورهاي عضو يك تحولي در وضعيت اقتصادي كشورها و همين طور يك ارتباط و هماهنگي و رايزني سياسي و فرهنگي ميان آنها به وجود آورده است. نقش ايران نيز در افزايش تحركات اكو بسيار حائز اهميت بوده است. در بحث همكاري هاي منطقه اي نقش جمهوري اسلامي ايران براي مقابله با بحران هايي كه در عراق، افغانستان و فلسطين نمي توان ناديده گرفت،جمهوري اسلامي ايران نقش پررنگي براي ارائه راه حل ها و ايده هايي داشت كه مي توانستند به رفع سريع بحران كمك كنند. در بخش سوم فعاليت هاي دستگاه ديپلماسي كشورمان يعني روابط دوجانبه، به طور قابل توجه اي همكاري در ابعاد سياسي، اقتصادي و فرهنگي بين ايران و كشورهاي منطقه اي نظير تركيه، عراق، سوريه و لبنان و همين طور كشورهاي آمريكاي لاتين مانند برزيل و ونزوئلا بوجود آمد ؛ در آفريقا نيز ايران حضور پررنگ و خوبي داشت و همين حضور گسترده موجب تحريم كشورهايي شد كه مخالف روابط خوب جمهوري اسلامي با كشورهاي آفريقايي بودند و سعي مي كردند در روابط ايران با دو تا از اين كشورها در غرب آفريقا اخلال ايجاد كنند، از اين رو بود كه اين اقدامات بر روي برخي از اعضا تأثير گذاشت با اين حال ايران با قدرت هر چه بيشتر توسعه روابط خود با كشورهاي آفريقايي را همچنان در دستوركار خود دارد. ما فعاليت خود را براي ارتقاي سطح همكاري ها دنبال مي كنيم و معتقديم كه ظرفيت هاي بسيار خوبي در اين قاره وجود دارد كه ايران از آنها استقبال مي كند. جمهوري اسلامي ايران اقدامات قابل توجه در منطقه آسياي مركزي و بحث خزر و همكاري با كشورهاي ساحلي خزر داشت ،در اجلاس سران كشورهاي ساحلي خزر حضور ايران بسيار تعيين كننده بود. رئيس جمهور در آن اجلاس پيشنهادات بسيار مهمي مطرح كرد كه اميدواريم هم به صورت دوجانبه و هم منطقه اي در خزر شاهد فعاليت بيشتر كشورمان باشيم. البته ايران در رابطه با اتحاديه اروپا و برخي حوزه هاي ديگر هم تحركات جدي داشته است. فعاليت دستگاه سياست خارجي براي حضور در اجلاس هاي مختلف و پيدا كردن زمينه هاي همكاري در روابط دوجانبه تحرك قابل توجهي بوده است. كشورهاي اروپايي تحت فشارهاي سياسي غرب، موضع گيري خود را متناسب با فضاي سياسي تنظيم كرده اند، از اين رو اجازه تحرك جدي‌تر براي فعاليت با ايران را از خود گرفته اند اما در همين شرايط هم شاهد حضور و آمادگي كشورهاي اروپايي براي توسعه روابط دوجانبه با ايران هستيم. ايران تحركات خوبي را در برخي كشورهاي اروپايي نظير آلمان، اسپانيا و پرتغال داشته كه برخي در زمينه سياسي بوده و بعضي ديگر در زمينه اقتصادي. جمهوري اسلامي ايران در شمال اروپا و منطقه بالكان هم به لحاظ توسعه روابط سياسي فعاليت هاي قابل توجهي داشته است. البته مي دانيم كه ظرفيت ها بايد بسيار بالاتر از اين باشد كه اميدواريم براي سال 90 بتوانيم اين تحركات را افزايش دهيم و به نقطه بالاتري دست يابيم.