كشف 5 اسكلت در غار كتله خور زنجان
طبق نظريههاي علمي و نقشههاي زمينشناسي غار كتله خور در دل كوه ساقيزلو در آهكهاي اليگوميوسن مربوط به دوران سوم زمينشناسي و تقريبا حدود 30 ميليون سال ميتواند قدمت داشته باشد.
فارس: معاون سازمان همياري شهرداريهاي زنجان از كشف پنج اسكلت جديد از نوع غيرانساني در غار كتله خور زنجان خبر داد. مهدي حاجخاني امروز در گفتوگوي اختصاصي با خبرنگار فارس در زنجان اظهار داشت: اسكلتهاي كشف شده از سوي كارشناسان اكتشاف استان و با همكاري سازمان همياري شهرداريهاي زنجان كشف شده است. وي در مورد تعلق استخوانها به حيوان يا انسان تصريح كرد: اين استخوانها از نوع انساني نبوده و اين اسكلتها شبيه به يك كالبد حيواني است. معاون سازمان همياري شهرداريهاي زنجان با بيان اينكه آزمايشهاي لازم براي تشخيص نوع اين اسكلتها در حال انجام است، افزود: هنوز براي اعلام نتيجه در مورد آزمايشها زود است. معاون سازمان همياري شهرداريهاي زنجان گفت: اسكلتهاي كشف شده در ابعاد 2 متر در طبقات زيرين غاركتله خور زنجان كشف شده است و آزمايشها در مورد نوع و قدمت اين اسكلتها ادامه دارد. وي با اشاره به اينكه اين اسكلتها به احتمال خيلي زياد قديمي است، تصريح كرد: اما بايد در اين زمينه و براي اعلام قدمت آنها بايد آزمايشهاي تخصصي در اين زمينه انجام شود. حاجيخاني با بيان اينكه با چند دانشگاه كشور در اين زمينه مكاتباتي صورت گرفته است، عنوان داشت: هنوز جوابي از اين مكاتبات دريافت نكردهايم. وي در مورد اينكه آيا اسكلتها همچنان در روي زمين قرار دارند، بيان داشت: همه اجساد كشف شده روي زمين قرار داشته و فقط از آنها نمونهبرداري شده است. معاون سازمان همياري شهرداريهاي زنجان در مورد دسترسي مردم عادي به اين اسكلتها اظهار داشت: اين اسكلتها در طبقه سوم قرار دارد و براي رفتن به آنجا بايد با تجهيزات لازم اقدام شود كه اين امر براي افراد غيرحرفهاي ميسر نيست. * موقعيت جغرافيايي غار كتله خور غار عظيم و زيباي كتله خور در 165 كيلومتري جنوب باختري استان زنجان و 7 كيلومتري شهر گرماب شهرستان خدابنده قرار گرفته كه از طريق جاده آسفالته زنجان ـ سلطانيه خدابند ـ گرماب و از طريق جاده زنجان ـ بيجار ـ گرماب و همچنين از طريق جاده همدان ـ كبودرآهنگ نيز قابل دسترسي است. كتله خور بر اساس بررسيهاي انجام گرفته معاني مختلفي مثل تپه خورشيد، روستاي بدون خورشيد و... دارد، كه مناسبترين معني به دست آمده يك كاربرد تركي بوده كه كتله به معني پستي و بلندي و ناهمواريهاي داخل غار و خور به معني راحتي و آساني است كه به صورت كلي به معني پستي و بلنديهاي راحت و دنج است. طبق نظريههاي علمي و نقشههاي زمينشناسي غار كتله خور در دل كوه ساقيزلو در آهكهاي اليگوميوسن مربوط به دوران سوم زمينشناسي و تقريبا حدود 30 ميليون سال ميتواند قدمت داشته باشد. از عمق 150 متري تا عمق 700 متري به نسبت زيادي در غار گشايش حاصل شده و شعب متعددي به وجود آمده است. در مكانهايي كه از ريزش مصون مانده استالاگيتها و استالاگميتها خودنمايي ميكنند. استالاگيتها و استالاگميتها با ارتفاع 30 تا 40 متر از كف و سقف غار قرار گرفتهاند كه با شنيدن صداي موزون قطرات آب، آهنگهاي دلپذير و مناظر بديعي، چشم و گوش گردشگر را به خود جلب ميكند. پس از عبور از اين قسمت، منطقه وسيع و مسطحي ظاهر ميشود، كه به شبستان مساجد شبيه است، در اين بخش، در ضلع شرقي آن، استخر آبي به ابعاد 20×35 متر قرار گرفته است. براي دسترسي به اين غار بايد از آباديهاي كرسف و زرين رود گذشته و با پشت سر گذاشتن گرماب، در قسمت شمال اين منطقه به دهانه غار رسيد. دهانه اين غار در ارتفاع 11 متر از سطح مسير كه مشرف بر آن است، قرار گرفته و در وضعيت ضلع قطري معادل 1.40 متر ارتفاع دارد. ابتداي غار تا عمق 150 متري، شبيه به راسته بازارهاي معمولي است، با اين تفاوت كه عناصر و اندامهاي آن اندكي از بازار كوچكتر است، كه كف اين قسمت را لايه ضخيمي از خاك و خاكستر پركرده است. هماكنون اين غار به صورت سه طبقه خشك و طبقه چهارم به بعد مسيرهايي نيز به صورت آب بوده و زمين شناسان احتمال تشكيل چهار طبقه ديگر را تا سفره آب زيرزميني دادهاند كه در سال 2003 ميلادي حدود 30 كيلومتر از مسيرهاي متعدد غار توسط زمين شناسان آلماني و سوئيسي نقسه برداري شد و از سال 72 تاكنون تقريبا 5.2 كيلومتر آن به صورت رفت و برگشت آماده بازديد شده است. پديدههاي داخل غار نظير دهليزها و گذرگاهها و وجود ستونهاي عظيم و وجود استاگتيتها (چكندهها) و استلاگميتها (چكيدهها) به رنگهاي مختلف و تعدادي قنديلهاي تو خالي و نيساني كه از جمله كميابترين قنديلها به شمار ميرود، جلوه منحصر به فردي به اين غار بخشيده است. به وجود آمدن قنديلها به اشكال مختلف مثل شير خوابيده، پنجه شير، پاي فيل، لباس عروس، قلع شمع، سگ شكاري، دست شيطان، نخل سوخته، مريم مقدس، دو جادوگر، سفره عقد و عروس و داماد و گفتههاي زمين شناسان فوق از لحاظ پيدا نشدن انتهاي غار وجود مسيرهاي ديگر اين مهم را ثابت ميكند. قنديلهاي داخل غار حاصل رسوبات آهكي كه در مرحله نخست از برخورد آب اسيددار با آهك به حالت بيكربنات محلول بوده و بعد از گذشتن از لابهلاي سنگها و طي كردن مسيرهاي طولاني در سقف غار قرار گرفته و بعد از كم شدن فشار و از دست دادن گاز به صورت كربنات كلسيم در سقف غار استلاگتيتها را تشكيل داده و مقداري ار رسوبات نيز به كف غار چكيده و استلاگميتها را به موازات استلاگتيتها تشكيل ميدهد كه بعد از رشد و به هم رسيدن اين فنديلها پس از گذشت چندين سال ستونهاي آهكي تشكيل ميشوند كه برخي از اين قنديلها در اثر داشتن ناخالصيها رنگهاي مختلف به خود گرفتهاند و آنهايي كه تركيبات همراه نداشتهاند و يا كمتر دارند به صورت بلورهاي شيشه بسيار شفاف مشاهده ميشوند. قنديلهاي گل كلمي به خاطر عدم رسوبگذاري رشد نداشته و قبلا تشكيل هر ميليمتر از اين نوع قنديلها 30 سال طول مي كشيده است، ولي استلاگتيتها و استلاگميتهاي غار كه قنديلهاي قلمي و نساني از اين نوع است اكنون فعال بوده و هر هفت سال يك ميليمتر از آن تشكيل ميشود. در حال حاضر غار كتلهخور يكي از زيباترن ديدنيهاي طبيعي استان زنجان است كه سالانه هزاران نفر گردشگر داخلي و خارجي را به خود جذب ميكند.