تصاویر: اقیانوس زنده روی قمر زحل

مهر: دانشمندان ناسا با اطلاعات جمع آوری شده توسط کاوشگر کاسینی موفق شدند بر روی قمر انسلادوس زحل اقیانوسی را کشف کنند که حرکت دارد و همانند یک نوشابه گازدار کف می کند. انسلادوس یکی از قمرهای زحل است که نه تنها دارای یک اقیانوس زیرزمینی است بلکه اکنون تازه ترین تحقیقات ناسا نشان می دهد که این اقیانوس همانند یک نوشابه گازدار کف می کند. ناسا با کمک اطلاعات جمع آوری شده توسط کاوشگر زحل گرد کاسینی دودهایی از بخار آب، ذرات یخ و ترکیبات آلی را کشف کرد که بر روی سطح یخی انسلادوس همانند گاز نوشابه به بالا می جهیدند. اولین بررسیهای کاسینی نشان می داد در این دودها که از سطح انسلادوس ساطع می شوند هیدروژن، کربن، اکسیژن، نیتروژن و هیدروکربورهای مختلف وجود دارند اما هیچ یک از نمکهایی که به طور معمول باید در یک اقیانوس حضور داشته باشند در میان این دودها پیدا نشد و تنها در سال 2009 بود که کاسینی توانست نشان دهد که آنها محتوی نمک هستند.

خطوط راه راه پلنگی بر روی انسلادوس که در اثر فوران آب کفدار به سطح این قمر ایجاد شده اند

دنیس ماتسون دانشمند ناسا در این خصوص توضیح داد: "نمکهای سدیم و پتاسیم و کربناتها در ذرات یخی دودها مسدود شده بودند. منشاء این مواد باید یک اقیانوس باشد."

کشف جدید کاسینی وجود شکافهایی را نشان می دهد که در آنها دما به 190 درجه کلوین (بیش از 83- درجه سانتیگراد) می رسد.

این دانشمند افزود: "دمای تا این بالا باید یک منشاء آتشفشانی داشته باشد. به نظر می رسد که این گرما از داخل به بیرون جریان یافته، بخشی از یخ زیر خاک انسلادوس را ذوب کرده و اجازه داده است که آب به بیرون فوران کند."

تصویری از نزدیک که کاوشگر کاسینی از فوران دودهای بخار آب که از سطح انسلادوس خارجی می شود تهیه کرده است

این دانشمندان با ارائه مدلی نشان دادند که چگونه محتویات یک اقیانوس زیرزمینی توانسته اند راه خود را از میان یخهای به قطر هزاران کیلومتر باز کنند و به سطح این قمر برسند.

ماتسون در این باره اظهار داشت: "بخش وسیعی از آب از کناره ها پخش می شوند و یک لایه نازک یخ به قطر حدود 300 فوت را گرم می کند. اما بخشی از این آب در مخازن زیرسطحی جمع می شود. به تدریج فشار در این مخازن افزایش می یابد و آنها را منفجر می کند. در اثر انفجار این مخازن یک حفره سطحی ایجاد می شود که از آن ذرات آب همانند زمانی که در یک بطری نوشابه گازدار را باز می کنیم به بیرون فوران می کند. زمانی که باقیمانده آب سرد شد، این تراوشات کف دار پایین می آیند و به اقیانوس باز می گردند و این فرایند از نو آغاز می شود."

نمای از نزدیک خطوط راه راه پلنگی سطح قمر زحل

براساس گزارش سایت ناسا، با وجود حل معمای خارج شدن آب کفدار از اقیانوس زیرزمینی انسلادوس، همچنان مسئله منبع گرمایی که این مکانیزم را آغاز می کند باقیمانده است.

معتبرترین فرضیه ای که در این مورد ارائه شده است این گرما را به جزر و مدهایی که تحت تاثیر نیروی گرانش زحل ایجاد می شوند نسبت می دهد. این جزر و مدها می توانند گرمای لازم برای ایجاد فرایندهای آتشفشانی را برای ذوب یخهای زیرزمینی تامین کنند.