خداحافظی پرندگان مهاجر با تالابهای گلستان

مهر: سالانه پرندگان زیادی از سرزمینهای سردسیر شمالی آسیا به گلستان سفر می کردند ولی امسال دیگر ترانه خوانی پرندگان مهاجر در برخی تالابهای استان شنیده نمی شود و گویی این پرندگان برای همیشه با تالابهای گلستان خداحافظی کرده اند. گلستان چهار تالاب بین المللی دارد که هر ساله با شروع فصل سرما، هزاران پرنده به در این تالابها زمستان گذرانی می کردند و زمستان را به بهار می رساندند. از چهار تالاب بین المللی آلاگل، آلماگل، آجی گل و گمیشان واقع در گلستان، حضور پرندگان در سه تالاب اول بسیار کمرنگ و نادر بوده و اکنون تالاب گمیشان به تنها زیستگاه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر مبدل شده است. بروز پدیده خشکسالی، ورد انواع آلاینده ها، حفر کانال در اطراف تالاب، احداث سد در زمینهای فرادست تالاب، شکار بی رویه و صید ماهیان کمیاب، احداث جاده و استخرهای پرروش میگو و .. زیستگاههای پرندگان در حاشیه تلابها را به مخاطره انداخته است. تاکنون 85 گونه پرنده شامل 19 گونه بومی و 66 گونه مهاجر در تالابهای منطقه شناسایی شدند که از میان پرندگان مهاجر، 14 گونه بومی و بقیه گونه زمستان گذر هستند. صدور مجوز برای پنج هزار شکارچی درسالجاری محیط زیست گلستان برای پنج هزار شکارچی مجوز شکار صادر کرده است و این تعداد به اضافه شمار زیادی شکارچیان غیرمجاز شناسایی نشده، موجب مهاجرت و تغییر زیستگاه های پرندگان مهاجر گلستان شده است. چنگر، فوتکا، مرغابی، قو، غاز، پلیکان، فلامینگو، باتلان، انواع حواصیل و پرستو از انواع گونه‌های ارزشمند پرندگان مهاجری هستند که به تالابهای استان گلستان مهاجرت می‌کنند. بر اساس آمار، هر سال حدود 300 هزار پرنده به گلستان می‌آیند و شش ماه سرد سال را در تالابهای استان سپری می‌کنند و مرغابی، غاز، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان شاه و تلیله از مهمترین پرندگان مهاجر به استان گلستان است. ترانه خوانی پرندگان به گوش نمی رسد برخی از این پرندگان مانند پلیکان، فلامینگو و قو جزو گونه‌های حمایت شده و برخی نیز مانند پلیکان پا خاکستری و عقاب دریایی دم سفید از جمله گونه‌های در خطر انقراض به شمار می‌روند و ترانه خوانی بسیاری از پرندگان دیگر در تالابهای گلتسان به گوش نمی رسد. برابر قوانین، شکار و صید گونه های مرغابی سانان حفاظت شده در ایران شامل قوها، غاز پیشانی سفیدکوچک، غاز پازرد، اردک سرسفید، اردک بلوطی، اردک تاجدار، اردک مرمری ، اردک چشم طلایی ، اردک سرسیاه ، اردک دم دراز و مرگوسها می شود. نا امن شدن زیستگاههای پرندگان در سایه شکار بی رویه و برخی بی تدبیریها و خشکسالی تالابها موجب شده تا دیدن گونه های ارزشمند پرندگان مهاجر در تالابهای گلستان در سالهای آینده به رویایی دست نیافتنی مبدل شود. برخی شکارچیان برای تفریح به شکار پرندگان در حاشیه تالابها می پردازند و این تفریح، مرگ پرندگان آبزی و کنار آبزی را منجر می شود. به گفته برخی شکارچیان، در سالهای قبل برخی گونه ها مانند اردک چشم سفید، اردک سرطلایی، عقاب دریایی و ... در تلابهای منطقه مشاهده می شدند که امسال این گونه ها را کمتر می توان کشاهده کرد. تالابهای گلستان درگیر کم آبی معاون محیط طبیعی محیط زیست گلستان گفت: بحث شکار پرندگان یکی از مشکلاتی است که هرساله در فصل شکار در استان گلستان با آن روبرو هستیم. محسن جعفرزاده بیان داشت: مهترین اصلی که باید به آن اشاره کرد، تهید خشکسالی و کم آبی است که تالابهای استان را درگیر کرده است و دراین حالت اکثر پرندگان به مناطقی مهاجرت می کنند که منابع آبی کمی دارند. وی اظهار داشت: منابع آبی کم تالابها نمی تواند پرندگان را در برابر شکارچیان مجاز و غیرمجاز محافظ مناسبی داشته باشد و خوشبختانه سازمان محیط زیست حداقلی را تعریف کرده تا شکارچیان نیز بتوانند به اهداف خود برسند. معاون محیط زیست گلستان عنوان کرد: در کنار این شکارچیان مجاز، شکارچیان غیرمجاز ضربات شدیدی به این زیستگاهها می زنند. وی اظهار داشت: در مناطق تالابی استان، پاسگاههای محیط بانی وجود دارد و همیشه نظارت مطلوب در مواقع شکار وجود دارد و برخورد قاطع با متخلفان می شود. وی اظهار داشت: حجم تخلفات با توجه به تعداد اسحله ای که بصورت مجاز و غیرمجاز در دست شکارچیان است از جمله دغدغه هاست. شکار در تالابهای گلستان ممنوع شود معاون محیط طبیعی محیط زیست گلستان با اشاره به صدور مجوز برای شکارچیان افزود: کسانیکه که مجوز حمل اسلحه شکار دارند و کسانیکه مجوز شکار دارند، به آنها پروانه شکار دارند. وی به خشکی تالابهای گلستان اشاره کرد و گفت: تالابهای استان در حال خشک شدن هستند و سال گذشته با توجه به تلاشهای صورت گرفته سه تالاب بین المللی آلاگل، آلماگل و آجی گل استان احیا شدند. گمیشان تنها زیستگاه پرندگان مهاجر وی یاداورشد: خشکسالی و بحث مدیریت منابع آبی، تالابهای استان را با مشکل مواجه کرده اند و اکنون پرندگان به تنها تالابی می روند، تالاب گمیشان است. جعفر زاده خاطرنشان کرد: این تالاب نیز با بحث پسروی آب دریا مواجه است و پرندگان نیز جای کمی برای گذران دارند و اگر پرنده ها در منابع ابی استانپراکنده شوند، بهتر می توان حفاظت کرد. معاون محیط طبیعی محیط زیست گلستان به بحث ممنوعیت شکار در تالابهای استان اشاره کرد و با توجه به بحث خشکسالی و محدودیت مهاجرت پرندگان به تالابهای استان، پیگیر ممنوعیت شکار پرندگان در این تالابها هستیم. در چرخه طبیعت پرندگان وابستگی زیادی به تالابها دارند و بقا و حیات بسیاری از گونه های های کمیاب و در خطر انقراض پرندگان آبزی و کنارآبزی به تالاب وابسته است و بسیاری از تالابها به دلیل وجود مواد گیاهی مانند زغال سنگ توان تولید انرژی دارند و اکنون این گنجینه های ارزشمند روبه نابودی هستند.