"ما" عامل شکست خودمان

افراد در برخورد با مسایل مختلف زندگی به صورت‌های گوناگون نتیجه گیری می کنند. یکی از این مسایل مهم و سرنوشت ساز ازدواج است که ممکن است در اشخاص مختلف ، تصمیم گیری ها و استراتژی های گوناگون، منجر به انتخاب های موفق و یا نا موفقشان گردد. دو مثال در مورد اسناد سازی و علت یابی افراد الف) شاید افرادی را دیده اید که در صورت شکست ( مثلا شکست در ازدواج) اینگونه علت یابی می کنند : " علت شکستم خودم هستم ، و من هم توانائی آن را ندارم که بخواهم از شکستم جلوگیری کنم ، و زندگی من با شکست گره خورده است و هیچ موقع من در زندگی شانس نیاورده ام ، همیشه و در همه جا من و شکست در زندگی، شریک بوده ایم ." ب) افرادی را هم در اطراف خود می بینیم که شکست خود را اینگونه تبیین و علت یابی می کنند: اگرچه مقداری کوتاهی کردم و بدون تفکر ، مشورت ، همه جانبه گری و بدون برنامه ریزی عمل کردم ، ولی می توانم با رفع نقاط ضعفم و اصلاح برنامه ام موفقیت را که در چند قدمی من است در آغوش کشم . چنین افرادی می گویند: شکست لازمه پیروزی است و من باید شکست را نیز جزء تجارب زندگی ام به حساب آورم و مانند سایر قسمتهای زندگی به دنبال موفقیت باشم. من در این مورد به خصوص شکست خورده ام و باید این نقطه ضعفم را به درایت و تدبیر و مشورت به پیروزی تبدیل کنم . و در برنامه ام باید انعطاف لازم را بدهم." موارد بالا به سبک اسناد سازی افراد بستگی دارد. و اسناد سازی های مختلف می تواند در حرکت بسوی موفقیت و یا شکست موثر باشد. بطور کلی ما ؛ به 4 جنبه متفاوت در علت تراشی و اسناد سازی هایمان توجه می کنیم . ( این 4 جنبه را روی مثال ازدواج توضیح می دهیم؛ در سایر اعمال و رفتار آدمی هم صادق است که خودتان آن را تعمیم دهید. 1 - درونی ـ بیرونی مثلا آیا علت نداشتن خواستگار خودتان بوده اید یا عوامل بیرونی تعیین کننده بوده است ؟ هر کدام را انتخاب کنید یا هر دو را انتخاب کنید ، نشان دهنده نوع اسناد سازی شما در این بخش است. ذهن و مغز باید انعطاف داشته باشد و بسته به هر مسئله ای ، نوع اسناد سازی را تغییر دهیم ( سازگاری شخصیت ). لذا پافشاری کلی در هر زمینه ای روی علت و عدم انعطاف منجر به شکست ما می شود. 2 - کنترل پذیر - کنترل ناپذیر آیا پیدا کردن گزینه مناسب در اختیار شما بوده است و پیرو این نظریه هستید که ما حاکم بر سرنوشت خود هستیم ؟یا به عکس ، عقیده دارید که شما یک مهره ای هستید که تقدیر روزگار به هرسمت سویی حرکتش می دهد ؟ و تکیه بر شانس و اقبال می کنید.؟ و منفعلانه صبر می کنید، تا از آسمان چه بر شما فرود آید و نقش فعال و حرکت را از خود می گیرید؟ 3 - پایدار - نا پایدار آیا موفقیت یا شکست خود را قابل تغییر می دانید و یا فکر می کنید آنها تغییر ناپذیرند ( آیا حکم اعدام یا آزادی شما تجدید نظر می شود ؟ )، آیا این وضعیت شما که زمینه ازدواج فراهم نمی شود را ثابت و بدون تغییر می بینید یا احتمال تغییر می دهید و با امیدواری منتظر هستید؟ 4 - اختصاصی - کلی آیا با شکست خوردن ، اینگونه فکر می کنید که شما فردی هستید که همیشه و همه جا شکست می خورید یا با پیروز شدنتان آن را کلی می دانید؟ آیا اگر فرد مقابل شما را انتخاب نکرد این مسئله را به همه چیز تعمیم می دهید و با خود می گوئید من دوست داشتنی نیستم ، هیچ کس مرا نمی خواهد( کلی)، یا می گوئید معیارهای من و او متناسب نبود( اختصاصی) تکلیف: اسناد سازی 1- شما وقتی به علل موفقیت و شکستتان می اندیشید در هر کدام از جنبه های 4گانه فوق چگونه آن را اسناد سازی می کنید؟ عدم تحقق مسئله ای مثل ازدواج را با توجه به این 4 جنبه ارزیابی کنید. 2- ما در هر یک از موارد بالا ، کدامیک از دو گزینه آن را برای اسناد سازی انتخاب کنیم تا به آرامش برسیم و در زندگی نیز موفق و پیروز باشیم. کدامیک از انتخاب ها در 4 موضوع بالا به ما پویایی، انرژی ، حرکت، امید، تلاش می دهد و کدامیک ما را افسرده کرده و به سوی شکست سوق می دهد؟ دوستان خوب من ، با توجه به مطالب فوق ، چه نوع اسناد سازی کنیم تا به موفقیت ما ختم شود ؟ نکاتی که روانشناسی کاربردی در اختیار ما می گذارد تا به نتیجه آرامش بخش و موفقیت آمیز برسیم به شرح ذیل است: یکم : ذهن و مغز باید انعطاف داشته باشد و بسته به هر مسئله ای ، نوع اسناد سازی را تغییر دهیم ( سازگاری شخصیت ). لذا پافشاری کلی در هر زمینه ای روی علت و عدم انعطاف منجر به شکست ما می شود. دوم : نوعی از اسناد سازی مطلوب است که منجر به موفقیت شده و فرد را به سوی هدفش سوق دهد . حتی ممکن است این اسناد سازی، ظاهرا درست هم نباشد ولی ما را به موفقیت روبرو سازد . به مثالی توجه کنید که دو نوع اسناد سازی را در ارتباط با موقعیت های ازدواج مطرح می کند : الف) اسناد سازی نامطلوب : ( ایجاد افسردگی) - مشکل در نحوه فکر این آقایون نسبت به ازدواج است ( اسناد بیرونی ) - تغییر نگرش آقایون و این جامعه مرد سالار هم که دست ما نیست ( کنترل ناپذیر) - همه خواستگاران همیشه بدنبال زیبایی و پول و ... هستند. ( پایدار و کلی ) نتیجه > > > اسناد سازی با عاملی بیرونی ، کنترل ناپذیر ، پایدار و کلی چنین نتایجی را به دنبال دارد : 1 - نا امیدی 2 - انتظار عدم موفقیت بعدی 3 - رفتار انفعالی و اینها همه منجر به احساس شکست در ما می شود. ب) اسناد سازی مطلوب - اگر چه خواستگاران دارای توقعات خاصی هستند، .ولی این موضوع برای همه دختران کم و بیش مطرح هست، و عامل اصلی جهت جذب خواستگاران مناسب هنوز هم خودم، توانایی هام ، ایده هام و ... می باشد.( عامل درونی ) - برنامه ریزی، مطالعه کافی و استفاده از نظرات مشاوران و استفاده از تجربه سایر دختران می تواند منجر به موفقیت من شود، در واقع باید تلاش کنم به شیوه موثر در مسیر انتخاب فعال و اکتیو همسر آینده ام، شرکت کنم. ( کنترل پذیر) نوع تفکر و اسناد سازی شما منجر به انتظاراتی در شما می شود و بر مبنای آن روشهایی را اتخاذ می کنید که ممکن است به احساس شکست یا موفقیت بیانجامد - مشکلات من دائمی نیست ( ناپایدار) - من در سایر زمینه ها استعداد دارم و در جوانب مختلف شایستگی های زیادی از خود نشان داده ام، اگر خواستگاری مناسب با معیارهایم نبود، به این معنا نیست که در دنیا همه اینگونه اند، بلکه به این معناست که من باید موارد بیشتری را بررسی کنم، یا جهت به دست آوردن آنها تلاش کنم. ( اسناد سازی اختصاصی )، نتیجه > > > اسناد سازی با عامل درونی ، کنترل پذیر ، پایدار و اختصاصی موجب می شود : 1 - امیدواری 2 - انتظار موفقیت بعدی 3 - رفتار فعال در جهت هدف و اینها همه منجر به احساس موفقیت و انرژی جهت حرکت به سوی اهداف میشود. نتیجه گیری : 1 ) نوع تفکر و اسناد سازی شما منجر به انتظاراتی در شما می شود و بر مبنای آن روشهایی را اتخاذ می کنید که ممکن است به احساس شکست یا موفقیت بیانجامد . 2 ) دقت کنید : - استراتژی و روش مناسب انتخاب کنید ( دقت به بحث اسناد سازی ) - بر مبنای اسناد سازی خود تلاش کنید. - در تلاش خود استقامت کافی نشان دهید. این بحث اسناد سازی که کلی هست، ربطی فقط به مسئله خواستگاری و ازدواج ندارد. ما باید بدانیم که اگر در مسئله اسناد سازی مشکل داشته باشیم چگونه حتی در نحوه ازدواج ما هم تاثیر می گذارد.