"خواب‌رفتگی نویسندگان ایرانی مشهود است"

مهر: مهدی کاموس معتقد است: نقد و بررسی رمان‌های معاصر گذشته، حال و آینده به خصوص رمان‌های دهه 80 نشان می‌دهد که نویسندگان ایرانی در یک خواب‌رفتگی اجتماعی به سر می‌برند و به جای استفاده از تحولات اجتماعی به دنبال آسیب‌های اجتماعی هستند. نشست "بررسی تحولات اجتماعی در رمان‌های دهه 80 " با حضور فیروز زنونی جلالی، مهدی کاموس و امیرحسین یزدان‌بد عصر چهارشنبه 28 دیماه در سالن اجتماعات سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد. مهدی کاموس در این نشست با اشاره به خواب‌رفتگی نویسندگان ایرانی در بررسی تحولات اجتماعی در ادبیات گفت: نویسندگان ایرانی متاسفانه در یک خواب‌رفتگی به‌سر می‌برند که به هیچ عنوان قابل بررسی نیست. وی افزود: دغدغه من آیندگانی هستند که قرار است با خواندن این رمان‌ها به تمایلات آبا و اجدادشان پی ببرند و این رمان‌ها اصلا در این حد نیست. این نویسنده اظهار کرد: هشت سال جنگ انجام شده و ما یک وجب از خاک ایران را واگذار نکردیم با این همه خانواده شهید که به فرموده رهبر معظم انقلاب نعمت بود و رشد اقتصادی و نهضت علمی را به دنبال داشت اما متاسفانه آن‌طور که باید پیش نرفت. وی بیان کرد:‌ جنگ هشت ساله ایران از لحاظ عظمت حتی بزرگتر از جنگ جهانی دوم بود زیرا در این جنگ متحدین و متفقین در مقابل هم صف‌آرایی کردند اما در جنگ ما یک کشور بود در مقابل 53 کشور که هیچ‌کدام موضعشان مشخص نبود و متاسفانه در ادبیات جنگ اصلا این بروز نداشته است. کاموس با اشاره به کتاب‌های تهییجی پیش از جنگ گفت: این کتاب‌ها برای فرستادن جوانان به جنگ نوشته شد و بعد از آن دیگر کتابی در خور توجه نداشتیم. وی ادامه داد: هنوز کتاب و فیلم در تمامی کشورهای درگیر جنگ جهانی نگارش می‌شود و کانون‌های ادبی - سیاسی هنوز بر این روند اصرار دارند اما در ایران زلزله رودبار تنها "گل پامچال" را داشت و زلزله بم هیچ بازتابی در ادبیات نداشت. این پژوهشگر با اشاره به اینکه در ادبیات معاصر به جای تحولات اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی را داریم، گفت: موضوع طلاق،‌اعتیاد، خیانت زن به مرد و بالعکس و زندان، ادبیات معاصر ما را شکل داده است و این بسیار جای تاسف دارد. وی عنوان کرد: اگر این خواب‌رفتگی را جبران کنیم و به نویسندگان متعهد بها دهیم از لحاظ اجتماعی و سیاسی برنده این وضعیت خواهیم بود در غیر این‌ صورت عرصه را برای جولان کتاب‌های خارجی باز کردیم. کاموس با تاکید بر اینکه نویسندگان ایرانی همپای مردم حرکت نکردند، اظهارکرد: نویسندگان هر چه دویدند نرسیدند و نقش هرم را برای فعالیت‌هایشان بازی نکردند. وی به گذشته ادبیات ایران و جهان اشاره کرد و ادامه داد: داستایوفسکی، بالزاک و تولستوی در جهان و دولت‌آبادی، احمد محمود و جلال آل احمد در ایران این نقش را به خوبی بازی کردند. در ادامه این نشست امیر حسین یزدان‌بد درباره رمان‌های دهه 80 گفت: اگر قرار باشد این دهه را نامگذاری کنیم باید به دهه‌های رمان شهری ملقب شود. وی با اشاره به اینکه واژه مضحک" نویسنده مستقل" را باید از ادبیات حذف کرد، افزود: نویسنده‌ای که واکاوی و وابستگی اجتماعی نداشته باشد نویسنده نیست. مگر می‌شود فردی دستگاه فکری‌اش موضع خاصی نداشته باشد. این نویسنده بیان کرد: در جامعه دهه 80 نهایتا 30 نویسنده داریم که با فضای اجتماعی رمان می‌نویسند که از این تعداد نویسنده اغلب فضای بدی در رمان‌هایشان دارند. وی با انتقاد از اینکه رمان‌هایمان حال و هوای هویت ایرانی - اسلامی ندارد، تصریح کرد: به دلیل نوع رویکرد مسئولان فرهنگی نویسنده می‌ترسد هویت ایرانی را در یک شکل دیگر بیان کند.مثلا نمی‌توانیم بسیجی را در فضای جنگ به نوع دیگری بیان کنیم. یزدان‌بد گفت:ما هم‌ا‌کنون با جامعه‌ای متوسط رو بالا مواجه هستیم، کسانی که سینما، تئاتر و کتاب را دوست دارند و مخاطبان با ارزشی هستند. وی به تعدد دانشجویان علوم انسانی اشاره کرد و ادامه داد: دانشجویان علوم انسانی کسانی هستند که دوست دارند از جایگاه خاص اجتماعی برخوردار شوند وتاثیراتی بر جامعه ادبی داشته باشند. نویسنده مجموعه داستان" پرتره مرد ناتمام" با تاکید بر اینکه رمان‌های نوشته شده باید در راستای ارتباط با لایه‌های متوسط باشد، گفت: کسی که در لایه‌های زیرین جامعه است نمی‌تواند با این رمان‌ها ارتباط برقرار کند.