آیا السودانی از طرف آمریکاییها و سوریها برای ایران پیام آورده؟
تحلیلگر مسائل منطقه غرب آسیا ضمن تشریح اهداف سفر یک روزه نخستوزیر عراق به تهران، اوضاع جاری سوریه و تأثیر فروپاشی حکومت اسد بر وضعیت داخلی عراق را از جمله مباحث مورد گفتوگو در این سفر برشمرد و گفت: باید ببینیم آیا السودانی از طرف آمریکاییها و سوریها برای ایران پیام آورده یا خیر.
محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق پیش از ظهر امروز (چهارشنبه) ۱۹ دیماه در پاسخ به دعوت مسعود پزشکیان و با استقبال عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصاد و دارایی وارد تهران شد و پس از آن در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمی مسعود پزشکیان رئیسجمهور قرار گرفت.
او نهم مردادماه سالجاری نیز برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به تهران آمد و پس از آن هم پزشکیان در ۲۱ شهریور و در نخستین سفر خارجیاش به عراق و منطقه کردستان عراق رفت و با مقامات عراقی از جمله السودانی دیدار و گفتوگو کرد.
منابع عراقی پیشتر اعلام کرده بودند که نخستوزیر عراق در رأس هیأتی بلندپایه به تهران میآید و در این سفر روابط دوجانبه و گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
دفتر نخستوزیر عراق هم در اطلاعیهای اعلام کرد که در این سفر روابط دوجانبه و راههای تقویت آن را با توجه به نتایج به دستآمده در سفر ماه سپتامبر مسعود پزشکیان به بغداد و همچنین تحولات منطقه مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
* سوریه یکی از موضوعات در دستور کار سفر السودانی به تهران
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۷ دیماه در نشست هفتگی با خبرنگاران با بیان اینکه این سفر به دعوت مسعود پزشکیان انجام میشود، گفت: در این سفر و در چارچوب مراودات و رفت و آمدهای دیپلماتیک بین ایران و عراق و در ملاقات با رئیسجمهور قرار است درباره مناسبات دوجانبه در حوزههای مختلف صحبت شود و درباره اجرای تفاهمهایی که از قبل داشتیم، مروری صورت بگیرد. وی همچنین گفت که تحولات منطقه از جمله سوریه یکی از موضوعات در دستورکار گفتوگوها در این سفر خواهد بود.
نخستوزیر عراق همچنین قرار است پس از سفر یک روزه به تهران به دوحه برود.
السودانی پس از سقوط دولت بشار اسد به کشورهای منطقه از جمله اردن و عربستان سعودی سفر کرد.
السودانی چندی پیش در گفتوگویی روابط با ایران را بر اساس همسایگی و مشترکات برشمرده و گفته بود: ایران کشوری است که در حمایت از فرایند سیاسی و مقابله با تروریسم در کنار عراق ایستاد.
او در دیدار ۱۶ آذرماه سیدعباس عراقچی با وی در بغداد و پیش از سقوط دولت بشار اسد هم گفته بود: ما هیچگاه حمایتها و همکاریهای ایران در روند مبارزه و شکست تروریسم در عراق را فراموش نمیکنیم.
* ابعاد سفر السودانی به تهران
در همین خصوص سیدهادی سیدافقهی تحلیلگر مسائل غرب آسیا در گفتوگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، سفر محمد شیاع السودانی نخستوزیر عراق به تهران را از چند منظر قابل بررسی دانست.
وی یک بعد این سفر را در راستای تحکیم روابط فیمابین و پیگیری توافقنامههایی خواند که در زمان شهید رئیسی امضا شد و در سفر پزشکیان به عراق نیز مورد تأکید قرار گرفت و افزود: هیأت قابل توجهی از وزرا در حوزههای مختلف السودانی را در این سفر همراهی میکنند.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا بعد دیگر این سفر را مرتبط با بازتاب فروپاشی حکومت سوریه بر اوضاع داخلی عراق دانست و افزود: شاهد اعمال فشار آمریکاییها و تهدیدهای مکرر آنها بر دولت عراق بودیم، برای اینکه گروههای مسلح و میلیشیای طرفدار ایران از منظر آمریکاییها را خلع سلاح کرده و بعد سراغ الحشدالشعبی رفته و آن را منحل کنند.
وی توضیح داد: گروههای مسلح جهادی به نام مقاومت اسلامی عراق در پی حملات رژیم صهیونیستی به غزه، به کمک مردم فلسطین و غزه شتافتند و هر از چندگاهی یا به صورت جداگانه یا با همکاری نیروهای یمنی موشک و پهپادی به سرزمینهای اشغالی شلیک میکردند که این موضوع رژیم صهیونیستی وآمریکا را آزار میداد و آمریکا هم چند بار اقدام به بمباران انبارهای این گروه و به شهادت رساندن نیروهای آن کرد.
* جلسات اخیر السودانی
سیدافقهی با اشاره به جلسات اخیر السودانی با برخی از سران این گروه، خاطرنشان کرد: این جلسات نه برای خلع سلاح کردن آنها بلکه برای این بود که به شیوه ملایم درخواست آتشبس کرده که فعلا شلیک نکنند و آنها هم در راستای مصالح عالی عراق این روند را متوقف کردهاند.
این کارشناس مسائل منطقه یادآور شد: آنها خلع سلاح نشده و قرار هم نیست دست از مبارزه بردارند. چرا که اساس شکلگیری آنها مقابله با اشغالگری آمریکا در داخل عراق است.
وی بیان اینکه بسیاری از پایگاههای مهم نظامی عراق از جمله عین الاسد در دست آمریکاست، خاطرنشان کرد: هدف این گروهها اخراج آمریکا از عراق است.
* آب پاکی که السودانی روی دست آمریکاییها ریخت
این کارشناس مسائل منطقه به الحشدالشعبی اشاره کرد و با بیان اینکه الحشدالشعبی ربطی به دولت عراق ندارد، اظهار داشت: فلسفه تشکیل و کارکرد آن به زمان ظهور داعش در سال ۲۰۱۴ در عراق و سوریه بازمیگردد که آیتالله سیستانی فتوای شرعی جهاد کفایی دادند. بدین مفهوم که هر جوانی میتواند برای مقابله با داعش اسلحه حمل کند و در پی این فتوا، الحشدالشعبی توسط سردار شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس تشکیل شد.
سیدافقهی یادآور شد: در حقیقت الحشدالشعبی مشروعیت خود را از فتوای آیتالله سیستانی گرفته و مردم عراق با کمک ایران اقدام به ایجاد یک نیروی مقاومتی مردمی کردند که بعدها در پارلمان نیز تأیید شد و تحت فرماندهی کل قوا یعنی السودانی قرار دارد. براساس قانون اساسی عراق نخستوزیر با حفظ سمت فرمانده کل قوا نیز هست.
وی بیان کرد: علیرغم فشارهای آمریکا برای انحلال الحشدالشعبی، السودانی در مراسم بزرگداشت پنجمین سالگرد شهادت شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس در عراق، در اظهاراتی دفاع جانانهای از الحشدالعشبی کرد و گفت که این نیروی وطنی و قانونی و تحت امر فرماندهی کار میکند و عملا به نوعی آب پاکی را روی دست آمریکا ریخت.
محمد شیاع السودانی نخستوزیر عراق، در این مراسم بر حمایت دولت عراق از نیروهای الحشدالشعبی تأکید کرد.
روزنامه الاخبار لبنان چندی پیش به نقل از یک منبع مسئول در دولت عراق خبر داده بود که طرفهای بینالمللی و منطقهای بارها خواستار انحلال الحشد الشعبی و تسلیم سلاحهای گروههای مقاومت عراق به حکومت این کشور شدهاند.
* آیا السودانی حامل پیامی از آمریکا یا سوریه است؟
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا در تشریح بعد سوم سفر نخستوزیر عراق به تهران پرداخت و گفت: چندی پیش هیأتی به سرپرستی حمید الشطری رئیس دستگاه اطلاعات عراق به دمشق رفت و با محمد الجولانی (سرکرده شورشیان در سوریه) ملاقات داشت. ما از فحوای کل گفتوگو اطلاعی نداریم، ولی آنچه عراقیها و رسانهها فاش کردند این بود که قرار بود در این سفر پیام السودانی به الجولانی برسد و پاسخ الجولانی هم به عراق منتقل شود. علاوه بر آن بحث حفظ مرزها و جلوگیری از نفوذ تروریستها به داخل عراق، مبارزه با داعش، حفظ اماکن متبرکه، تأمین امنیت اقلیتها، مسیحیان، شیعیان و دروزیها و ... مطرح شد.
وی عنوان کرد: اما اینکه احمد الشرع برای ایران هم پیامی داده یا نداده، او در یکی از مصاحبههایش با العربیه گفته بود که ما نمیتوانیم ایران و نقش آن را در منطقه نادیده بگیریم، ولی ایران به خاطر حمایت از بشار اسد ۱۰ سال پیروزی ما را عقب انداخت. البته او اشارهای به این موضوع نمیکند که اردوغان بخشی از سوریه را در اشغال دارد، شمال سوریه هم در اشغال آمریکاییهاست و اسرائیل نیز کیلومتر کیلومتر جلو میآید، ولی به ایرانی که حضور ندارد، میگوید دخالت نکنید.
سیدافقهی ادامه داد: باید ببینیم آیا السودانی از طرف آمریکاییها و سوریها برای ما پیام آورده است یا خیر.
وی گفت: نخستوزیر عراق قطعاً با مقام معظم رهبری ملاقات خواهد داشت که دیدار حساس، تعیین کننده و راهبردی خواهد بود.
فارس