اصلاحات بنزینی در دولت پزشکیان قوت گرفت | قیمت بنزین گران می شود یا نه؟

رئیس جمهور دو شب قبل در گفت وگوی تلویزیونی تلویحاً به افزایش قیمت بنزین اشاره کرد و گفت: «وقتی به واردات بنزین ارز اختصاص داده نشود باید از یک جایی جبران شود.» در این حال، دیروز مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه سال آینده، اجازه واردات، خرید و تهاتر فرآورده های نفتی را به دولت داد. البته این مصوبه حاوی یک نکته ظریف است و آن این که دولت صرفاً مجاز است در جریان واردات بنزین، آن را با «فرآورده های نفتی» و نه خود نفت تهاتر کند. قالیباف رئیس مجلس نیز در خصوص افزایش قیمت بنزین اظهار کرد: این اختیار هم اینک در دست دولت است و خودش باید تصمیم بگیرد. مجلس به موضوع تعیین قیمت ورود نمی کند.

 پاسخ پزشکیان به یک سوال بنزینی 

به گزارش خراسان، افزایش قیمت بنزین در ماه های اخیر، یکی از حساس ترین موضوعات مطرح در فضای رسانه ها، دولت و مجلس بوده است. در این باره، دو شب قبل پزشکیان در گفت وگوی زنده تلویزیونی پاسخ قابل تاملی به پرسش مجری برنامه داد و گفت: «مجلس می‌گوید در بودجه افزایش قیمت نیامده و اجازه نخواهد داد در ۱۴۰۴ بنزین گران شود. مجلس تأکید می‌کند به واردات بنزین در سال ۱۴۰۴ نیز هیچ ارزی اختصاص نخواهد داد؛ آیا بنزین گران می‌شود؟»

پزشکیان در ضمن این پرسش و قبل از این که مجری قسمت آخر سوال خود را بپرسد گفت: «یعنی گران می شود» او همچنین پس از اتمام سوال فوق ادامه داد: «وقتی ارز اختصاص ندهند، باید از یک جایی جبران شود.» این اظهارات تلویحاً ناظر به افزایش قیمت بنزین در سال آینده است. پزشکیان همچنین در ضمن اظهارات خود با اشاره به ناترازی انرژی در کشور گفت: «ما در حال حاضر پول بازنشسته‌ها، گندمکاران و حقوق پرسنل را نمی‌توانیم بدهیم؛ چهار میلیارد می‌دهیم و بنزین را با قیمت بالا وارد می‌کنیم و به قیمت ۱۵۰۰ یا ۳ هزار تومان می‌فروشیم، باید همچنان این کار را بکنیم؟ هیچ کارشناسی در ایران و یا در دنیا این روند را قبول ندارد. درمان می‌خواهد، این درمان را چگونه باید انجام داد؟!»

 مجلس سقف واردات بنزین در لایحه بودجه سال آینده را برداشت

با این حال دیروز مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه سال آینده، مصوبه ای داشت که تا حدی بهانه افزایش قیمت بنزین در سال آینده به دلیل عدم تخصیص ارز را از دولت می گیرد. در قالب این مصوبه، نمایندگان با بخش درآمدی بند (ت) تبصره ۳ ماده واحد لایحه بودجه موافقت کردند. در این بند آمده است: «به‌ منظور تأمین فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور، به شرکت‌های دولتی تابعه ذی‌ربط ‌وزارت نفت اجازه داده می‌شود با رعایت اصل پنجاه و سوم (۵۳) قانون اساسی ‌جمهوری اسلامی ایران ضمن به‌کارگیری راهکارهای بهینه‌سازی و کاهش مصرف نسبت به واردات، خرید و تهاتر فرآورده‌های نفتی تا سقف ردیف‌های در نظر گرفته شده اقدام کنند».

در این باره، اظهارات زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴، حاکی از آن است که محدودیت هایی که حتی دولت برای خودش در لایحه بودجه برای واردات بنزین تعیین کرده بود نیز برداشته شده است. به گزارش خبرگزاری خانه ملت، رحیم زارع گفت: «دولت در بحث مجوز فرآورده‌های نفتی مثل بنزین برای خودش سقف مشخص کرده بود، یعنی یک ۶۵ هزار میلیارد تومان از تهاتر خارجی و یک ۶۵ هزار میلیارد تومان از تهاتر داخلی و ما دیدیم اصلاً نظارتی روی این تهاتر نیست و سال به سال هم دارد گسترش پیدا می‌کند برای همین ما سقف ۱۳۰ هزار میلیارد تومانی که دولت برای خودش آورده بود را برداشتیم. وی گفت: با مصوبه مجلس الان دولت می‌تواند تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم بنزین وارد کند و حتی سه برابر از آن با توجه به قانون هدفمندی یارانه ها، و هیچ ارزی از واردات بنزین را ما کاهش ندادیم و هیچ افزایش قیمتی را مصوب نکردیم پس مردم نگرانی نداشته باشند. زارع تاکید کرد: دولت خودش، خودش را محدود کرده بود و ما آن محدودیتی که در لایحه بودجه آورده بود را برداشتیم و در اختیار دولت گذاشتیم که هر میزان ارز برای بنزین نیاز دارد را خودش مشخص و تهیه کند.

 محدودیت ظریفی که مجلس اعمال کرد

با این حال، اظهارات رئیس کمیسیون تلفیق بودجه حاکی از این است که مجلس در مصوبه خود، یک محدودیت ظریف را پیش پای دولت گذاشته است. تاجگردون اظهار داشت: در لایحه دولت همچون سال گذشته تهاتر فرآورده با فرآورده آمده است و دارای یک ظرافتی است که می‌توانستیم نفت را بدهیم و بنزین وارد کنیم. اما نظر مجلس این است که فرآورده بدهیم و بنزین وارد کنیم بنابراین اختلاف بین مجلس و دولت در این زمینه بود. تنها در کلمه تهاتر نفت با فرآورده است.

 قالیباف: اختیار افزایش قیمت سوخت با دولت است و مجلس به آن ورود نمی کند

تا این جا، اظهارات بیان شده ناظر به محدودیت واردات بنزین بود. دیروز رئیس مجلس اظهارات صریحی درباره قیمت بنزین داشت. قالیباف گفت: در قانون هدفمندی همه اختیارات به دولت داده شده است. وی با اشاره به بند (الف) قانون هدفمندی ها، ادامه داد: دولت مکلف شده بود تا پایان برنامه پنجم قیمت فرآورده ها را بر اساس نرخ روی کشتی (FOB) در خلیج فارس قیمت گذاری کند. اما در طول برنامه پنجم و ششم این امر اتفاق نیفتاده است. برای همین این اختیار هنوز در دست دولت است و دولت خودش باید تصمیم بگیرد که با قیمت چه کاری می خواهد انجام دهد. رئیس قوه مقننه، خاطرنشان کرد: اگر دولت می گوید مجلس گفته که ما می خواهیم چنین کاری انجام دهیم؛ مجلس این کار را نمی کند، مجلس این اختیار را در همان موقع به دولت داده است که اگر دولت آن زمان خرد خرد این کار را انجام داده بود امسال با این مشکلات مواجه نبودیم. اجازه دهید دولت کار خودش را انجام دهد و ما دخالتی در این زمینه نداشته باشیم.

بنزین گران می شود یا نه؟ 

اگر چه مجلس سقف واردات بنزین را در سال آینده حذف کرده است، با این حال به نظر می رسد محدودیت صادرات فرآورده های نفتی احتمالاً دست دولت برای جبران ناترازی بنزین از مسیر واردات بنزین ارزان را خواهد بست. در این شرایط، احتمال اصلاحات بنزینی در سال آینده قوت خواهد گرفت. پیش تر و در تاریخ ۹ آبان، در گزارشی با عنوان «۳ سناریوی بنزینی دولت» سناریوهای بنزینی دولت در سال آینده را بررسی کرده بودیم. افزایش نرخ بنزین با سهمیه های کنونی، اضافه شدن نرخ سوم به بنزین (مانند نرخ بنزین سوپر وارداتی در شرایط کنونی) و اختصاص یارانه بنزین به هر ایرانی این سناریوها را تشکیل می دهند.