ایران چگونه پاسخ می‌دهد؟
اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست امروز خود، تصمیمی را که پس از هفته‌ها رایزنی پشت درهای بسته گرفته‌اند، علنی خواهند کرد. منابع اطلاعاتی در حالی از توزیع پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا و به رأی گذاشتن آن خبر داده‌اند که همزمان مقام‌های ایران بر تلافی سریع در مواجهه با آن تأکید کرده‌اند.
با اینکه «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس روزهای آخر هفته گذشته را در ایران سپری کرد و پس از بازگشت هم ترجیح داد بر خلاف روال گذشته سکوت کند و درباره آنچه در تهران، فردو و نطنز دید و شنید چیزی نگوید، اما آن‌طور که منابع خبری به «ایران» گفته‌اند، «گروسی» دست پر به وین بازگشت تا بر مبنای چانه‌زنی‌هایی که در تهران از سر گذرانده، از شدت سطح تنش در روند ضدیت با ایران بکاهد، اما به نظر می‌رسد عزم اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی برای صدور قطعنامه جزم شده و شنیده‌های «ایران» حکایت از آن دارد که در متن اولیه پیش‌نویس، موضوعات متعددی دستاویز ادعاهای مطروحه قرار گرفته است. مبتلا ساختن دستور کار شورای حکام به گفته‌های غیررسمی در ایران پیرامون کاهش چشمگیر زمان گریز هسته‌ای و اختلاف نظر درباره انباشت مواد هسته‌ای، از جمله موارد ادعایی اعضای شوراست تا به بهانه آن، ضرب‌الاجلی کوتاه‌مدت تا نشست بعدی شورای حکام تعیین کنند و در صورت عدم تحقق خواست خود برای حل موضوع اختلافی مورد نظر، دستور کار بعدی را به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل اختصاص دهند، اما این اقدام احتمالی از سوی تهران بی‌پاسخ نخواهد ماند؛ چه آنکه انتظار می‌رود واکنش سریع به قطعنامه وین در انجام اقدام فوری در حوزه «سانتریفیوژها» زیر سایه یک مجموعه اقدام تکمیلی بازتاب یابد.
همزمان نیز شماری از رسانه‌های غربی از جمله «آسوشیتدپرس» و «ای بی سی» با ادعای دستیابی به نسخه‌ای از گزارش جدید آژانس مدعی شده‌اند که ذخایر اورانیوم غنی شده 60 درصد ایران از زمان آخرین گزارش فصلی با افزایش 17.6 کیلوگرم به 182.3 کیلوگرم رسیده و آن را به درجه تسلیحاتی نزدیک کرده است. بنا به این گزارش در جریان سفر «گروسی» به تهران، در مورد امکان عدم افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد ایران گفت و گو و درباره تعیین ۴ بازرس مجرب دیگر آژانس تفاهم شده است.
همچنین آژانس در تاریخ 16 نوامبر تأیید کرده که ایران اقدامات مقدماتی را برای متوقف کردن افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده 60 درصد آغاز کرده است.
اقدام تلافی‌جویانه‌ای که ایران در متوقف کردن بخشی از تعهدات برجامی‌اش برابرعهدشکنی طرف‌های مقابل به اجرا گذاشت، کشمکش‌هایی را میان ایران و آژانس بر سر ابعاد و سرعت توسعه برنامه هسته‌ای از جمله غنی‌سازی بالاتر از حد مجاز برجام، کاهش نظارت آژانس ذیل متوقف کردن اجرای پروتکل الحاقی و کشمکش بر سر لغو مجوز شماری از بازرسان اروپایی آژانس پدیدار کرد و دو طرف را در پیچ سخت همکاری پرفراز و فرود خود قرار داد. پیش‌تر بیانیه ضدایرانی سه کشور اروپایی در شهریور سال گذشته، به تصمیم ایران برای لغو مجوز شماری از بازرسان اروپایی انجامید که آن را برای نشان دادن نارضایتی خود از کوتاهی اروپا در به اجرا گذاشتن اقدامات موازنه‌ای برابر خروج امریکا از برجام به اجرا گذاشت.
بنابراین بر اساس شواهد، اقدام امروز شورای حکام، چشم‌انداز حل و فصل دیپلماتیک موضوعات اختلافی در بازه زمانی کوتاه‌مدت را در هاله‌ای از ابهام فرو خواهد برد، مگر آنکه «گروسی» پیشنهادهایی را که از سفر اخیر با خود به همراه برده، به مقدمه‌ای برای برداشتن چند گام بزرگ در راستای پیش راندن مسیر همکاری تبدیل کند. خارج کردن مسیر این تعامل از وضعیت فرسایشی در کمتر از یک سال مانده به عمر برجام، می‌تواند آغازی برای فصل جدید همکاری چه در زمین آژانس و چه در مناسبات سیاسی با غرب باشد.
روزنامه ایران