دستور عارف برای بررسی اقدامات لازم برای احیای دریاچه ارومیه

محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور در نخستین جلسه «کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه» در دولت چهاردهم گفت: دریاچه ارومیه تنها دریاچه‌ای در جهان نیست که با بحران روبرو شده است، کشورهایی مختلفی با این بحران روبرو شده‌اند، باید مطالعه کنیم که آنها چطور این مشکل را حل کرده‌اند، اینکه بگوییم نمی‌شود «هنر» نیست، باید «راهکار» پیشنهاد داد و مشکل را حل کنیم.

وی در این جلسه که صبح امروز(چهارشنبه) با حضور وزیرجهاد کشاورزی و معاون علمی رئیس جمهور، روسای سازمان‌های محیط زیست و برنامه و بودجه، استانداران استان‌های حوزه آبریز دریاچه ارومیه و مدیران سازمان‌ها و دستگاه‌های عضو کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه برگزار شد گفت: مشکل دریاچه ارومیه، تنها یک بحران برای سه استان همجوار دریاچه نیست، بلکه یک بحران ملی است که حل آن هم «عزم ملی» و راهکار ملی نه محلی را می‌طلبد.

معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه قبل از شروع کار«کارگروه ملی دریاچه ارومیه»، وضعیت فاجعه‌باربود گفت: مشکل دریاچه ارومیه، از مهم‌ترین مسائل ملی امروز ایران است و ما اکنون برای حل آن، نیاز به یک عزم ملی داریم و اکنون زمان آن است که تصمیمات درستی که در دولت‌های گذشته گرفته شده است را عملی کنیم.

عارف افزود: اگر کم‌کاری‌ها را متوجه یکدیگر کنیم،‌ بحران بزرگتر خواهد شد اما باید با جدیت دنبال راهکار باشیم و دیگر نمی‌شود با رویکرد «منطقه‌‌ای» و «استانی» مشکل را حل کرد، با آنکه‌ استان‌های آذربایجان شرقی وغربی و کردستان که در همسایگی دریاچه هستند نقش برجسته‌ای برای نجات دریاچه دارند اما واقعیت این است که تنها یک عزم ملی می‌تواند ارومیه را نجات دهد.

وی افزود: دریاچه ارومیه، تنها دریاچه‌ جهان نیست که با بحران روبرو شده و کشورهای دیگر نیز با چنین بحرانی روبرو بوده‌اند که آن را حل کرده‌اند ‌اکنون ما نیز باید با استفاده از دستاوردهای این کشورها،  بحران دریاچه ارومیه را حل کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به بحث چاه‌های آب‌غیرمجاز و گسترش بی‌ضابطه سطح زیر کشت زمین‌های کشاورزی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه که در کنار تغییرات اقلیمی به‌عنوان مهم‌ترین دلایل بحران دریاچه ارومیه مطرح می‌شود، گفت: این مسائل باعث شده سطح آب در برخی از نقاط کشور از 25 متر به 500 متر برسد و این بلایی است که بر سر‌محیط زیست و آینده فرزندان ایران آورده شده است. در حق محیط‌ زیست ظلم شده است و جواب ظلم هم مشخص است که چیست.

عارف گفت: اکنون برای حل مشکل، باید حقابه محیط زیست را پیش‌فرض بدانیم، تغییر در الگوی‌ کشت را به دقت عملی کنیم و همزمان با این اقدامات، جامعه و کشاورزان را هم توجیه کنیم که چگونه باید از آب به‌درستی استفاده کنند.

وی افزود: باید در کنار اقدامات عملی، فرهنگ‌سازی کنیم، از دید دولت چهاردهم، طرح‌های نجات دریاچه ارومیه که در دولت‌های قبل تصویب شده محترم است، اما‌ تلاش می‌کنیم اگر نواقصی در این طرح‌ها وجود دارد آنها را رفع کنیم و اگر نقاط قوتی بوده آنها را تقویت کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با تشکر از یکی از اساتید دانشگاه ارومیه که در این جلسه، پیشنهادات علمی‌ و براساس متدهای جهانی فائو را ارائه کرد، گفت: اگرچه کار دانشگاه ارومیه قابل تقدیر است اما تنها نباید به تحقیقات این دانشگاه محدود شد، همه دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور می‌توانند در این زمینه طرح‌های مطالعاتی را شروع کرده و ببینند در سایر نقاط جهان برای رفع این چنین بحران‌هایی چه تدابیری اندیشیده‌اند.

عارف در ادامه با تشکر ‌از ‌اقدامات صورت گرفته برای کاهش 40 درصدی در مصرف آب گفت: سازمان محیط زیست و سایر دستگاه‌های ذیربط باید با جدیت در این حوزه وارد شده و بررسی کنند که چگونه می‌توان هم صنعتی شد و هم محیط زیست را حفظ کرد.

وی در این جلسه همچنین دستورداد با همکاری استانداران سه استان حاشیه حوزه آبریز دریاچه ارومیه، مسئولان وزارت نیرو، جهادکشاورزی، معاونت علمی ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه، سازمان محیط زیست و سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های ذیربط بررسی‌های لازم درباره اقدامات گذشته و راهکارهای علمی برای نجات دریاچه ارومیه صورت گرفته و ظرف مدت یک‌ماه، برنامه مدونی برای این حوزه ‌آماده شود.

معاون اول رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت دریاچه ارومیه برای ایران افزود: خلبان پروازی که از روی دریاچه ارومیه عبور می‌کرد به من گفت هر وقت از روی این دریاچه پرواز می‌کنم، با دیدن آن چه به روز دریاچه آمده است، واقعاً بهم می‌ریزم و این حسی است که همه مردم ایران درباره این نقطه از ایران دارند، دریاچه ارومیه متعلق به چند استان نیست، بلکه نقشی ملی دارد و همه مردم ایران نسبت به آ‌ن این احساس را دارند.

در ابتدای این جلسه ‌استانداران سه استان آذربایجان شرقی، غربی، کردستان، مسئولان وزارتخانه‌های نیرو، وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و یکی از اساتید پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه و مدیران طرح ملی نجات دریاچه ارومیه و رئیس سازمان محیط زیست کشور به بیان اقدامات صورت گرفته برای نجات دریاچه پرداختند.

معتمدیان، استاندار آذربایجان غربی در توضیح اقدامات صورت گرفته برای نجات دریاچه ارومیه گفت: در دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اقدامات مهمی صورت گرفته است، به‌گونه‌ای که طرح نجات دریاچه ارومیه، اکنون مهم‌ترین پروژه زیست محیطی غرب آسیاست که بر اساس طرح آن، آب در سه فاز به دریاچه ارومیه انتقال یافته است.

وزیر جهاد کشاورزی نیز در این جلسه با بیان آنکه تلاش برای نجات دریاچه ارومیه از 16 سال قبل به یک گفتمان ملی تبدیل شده است، گفت: یکی از مهم‌ترین راه‌های نجات، تجهیز ‌زمین‌های کشاورزی به سیستم آبیاری تحت فشار است که خوشبختانه کشاورزان خودشان هم به این نتیجه رسیدند که باید حتی با صرف هزینه و سرمایه‌گذاری، آب  را به‌درستی مصرف کرد و اکنون با تدابیری که صورت گرفته، زمینه برای اجرای پروژه‌های سیستم آبیاری تحت فشار مساعد است و اگر در بودجه سنواتی، سهمی برای پرداخت هزینه‌ها به کشاورزان صورت گیرد، مشکل تا حد قابل توجهی حل خواهد شد.

وی همچنین خواستار بازنگری در ساختار کارگروه و تقویت ساختار و اصلاح روش‌ها شد.

سرمست استاندار آذربایجان شرقی  نیز در این جلسه با بیان آ‌نکه تغییر نگرش نسبت به دریاچه ارومیه، باید سیستمی باشد، گفت: «بخشی‌نگری» نمی‌تواند به رفع بحران کمکی کند، ما اکنون نیازمند ساختاری «فرااستانی» و «مدیریت ملی» هستیم.

استاندار کردستان نیز با بیان آنکه برای انجام هر کاری باید رضایت اجتماعی حاصل شود، گفت: برای حل بحران دریاچه ارومیه باید با مردم و جامعه همکاری کرد و می‌توان با جلب اعتماد عمومی تصمیمات اتخاذ شده را عملیاتی کرد./تسنیم