پشت‌پرده برکناری وزیر خارجه اوکراین
در شرایطی که رئیس‌جمهور اوکراین «تزریق انرژی» به دولت را عامل عزل و نصب‌های جدید معرفی کرده است، منابع مطلع و رسانه‌ها، از دلایل دیگری سخن می‌گویند که احتمال غصب قدرت از سوی ولودیمیر زلنسکی را بالا می‌برد.
پیشتر «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین در هنگام توضیح تصمیمش برای برکناری «دیمیترو کولبا» وزیر خارجه اوکراین از سمتش، این دیپلمات را به ناتوانی در تامین تسلیحات بیشتر از سوی حامیان غربی متهم کرد.
این تغییر و تحولات، بخشی از بزرگ‌ترین تغییر در دولت اوکراین از زمان آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ است و زلنسکی گفت این کشور به «انرژی جدید» نیاز دارد.
پارلمان اوایل امروز (پنج‌شنبه) استعفای «دیمیترو کولبا»، یکی از شاخص‌ترین چهره‌ها در میان مقامات اوکراینی را پذیرفت و جانشین او «آندری سیبیگا» را به‌عنوان وزیر خارجه جدید تایید کرد. همچنین پارلمان اوکراین با استعفای ۲ معاون نخست‌وزیر و چند وزیر در ۲ روز گذشته موافقت کرده است.
سیبیگا، یک دیپلمات حرفه‌ای است که چندین سال در دفتر زلنسکی کار کرده و بر سیاست خارجی و مشارکت‌های استراتژیک نظارت داشته است و اکنون تحلیلگران پیش‌بینی نمی‌کنند که در سیاست خارجی اوکراین تغییری ایجاد شود. در طول جنگ با روسیه، وزیر امور خارجه اغلب در مورد بسیاری از موضوعات کلیدی سیاست خارجی، صدای دوم را بعد از دفتر رئیس‌جمهور اوکراین داشته است و بسیاری بر این نکته کلیدی به‌عنوان علت استعفای کولبا اشاره می‌کنند.
گفته می‌شود که حامیان خارجی اوکراین، کولبا را بالاترین هدف تغییر و تحولات می‌دانند. به گفته یک منبع آگاه، زلنسکی به نمایندگان مجلس اوکراین گفت این دیپلمات «انرژی لازم برای پیشبرد برنامه دریافت تسلیحات را ندارد.»
هفته گذشته، کولبا کمک‌کنندگان غربی ناشناس را متهم کرد که سیستم‌های دفاع هوایی پاتریوت را که به کی‌یف تعهد داده بودند، تحویل نداده‌اند. او همچنین در حال لابی ناموفق با ایالات متحده و متحدانش برای مجوز استفاده از سلاح‌های دوربرد غربی برای حملاتی در عمق روسیه بوده است.
سیبیگا قبل از آنکه ماه آوریل به وزارت خارجه اوکراین برود، معاون «آندری یرماک» رئیس دفتر بانفوذ زلنسکی بود و بعد از انتقالش، شایعاتی در رسانه‌های اوکراینی مطرح شد مبنی بر اینکه او قرار است ریاست وزارت خارجه اوکراین را بر عهده بگیرد.
نشریه «اکونومیست» پیشتر به نقل از منابع نزدیک به رهبر اوکراین گزارش داد که زلنسکی حتی زودتر قصد برکناری کولبا را داشت، اما وزارت امور خارجه ایالات متحده او را دلسرد کرده بود و اکنون دفتر زلنسکی بر این باور است که توجهات در واشنگتن روی انتخابات ریاست جمهوری نوامبر معطوف شده است و همین امر هرگونه فشار بر تصمیم زلنسکی را کاهش می‌دهد.
مجله بریتانیایی این تغییرات را به‌عنوان «نمایشی سریع از جانب زلنسکی برای تبدیل شدن به تیتر خبرها» و اقدامی برای تحکیم بیشتر قدرت خودش و آندری یرماک در مواجهه با کاهش استقبال عمومی توصیف کرد. این روزنامه نوشت: «با لغو انتخابات در طول جنگ، این یکی از تنها اهرم‌هایی بود که او می‌توانست بکشد. دوره ریاست جمهوری زلنسکی رسما در ماه مه به پایان رسید، اگرچه او دلیل عدم برگزاری انتخابات را حکومت نظامی عنوان کرده است.»
علاوه بر این، نشریه «پالتیکو» هم در گزارشی با اشاره به کناره‌گیری کولبا، به دلایل پشت‌پرده این تصمیم از جمله درگیری او با آندری یرماک، روابط مستقیم با واشنگتن و تبلیغات کتاب‌هایش اشاره کرد.
یک مقام بلندپایه سابق اوکراین که ناشناس صحبت می‌کرد، به پالتیکو گفت وزیر خارجه مستعفی اوکراین با آندری یرماک درگیری داشته که این مقام شخصا شاهد آن بوده است. او خاطرنشان کرد که کولبا به دلیل موقعیت خود، تماس مستقیمی با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و دیگر سیاستمداران برجسته در سراسر جهان برقرار کرد که باعث ایجاد تنش در دفتر ریاست جمهوری اوکراین شد.
این منبع گفت: «حتی اگر کولبا ۳۰۰ درصد وفادار بود، دفتر رئیس‌جمهور زلنسکی نمی‌توانست چنین کانال ارتباطی را در دستان کسی بگذارد که کاملا مطمئن نبود آدم خودش باشد.»
این نشریه خاطرنشان می‌کند که ارتباط با کاخ سفید توسط یرماک و رستم امروف، وزیر دفاع اوکراین انجام می‌شود که در سمت‌های خود باقی مانده‌اند. مقامات و مشاوران زلنسکی همچنین به پالتیکو گفتند که کولبا در سال گذشته «برای پیشبرد روابط کی‌یف با واشنگتن» و تأمین کمک‌های نظامی کم‌کاری انجام داده و در عوض «کتاب جدید خود را تبلیغ کرده است.»
در این مقاله، پالتیکو می‌گوید که زلنسکی «با واکنش شدید» به دلیل تغییر کابینه مواجه شده است و «جرقه اتهاماتی از جمله به دست گرفتن قدرت را برانگیخته است».
در این میان، چهره‌های سرشناس اپوزیسیون در پارلمان اوکراین، زلنسکی را متهم می‌کنند که در حال منصوب کردن حلقه نزدیکان و حامیان مواضعش در دولت است تا قدرت دفترش را هر چه بیشتر تحکیم کند. با این حال، برخی از قانونگذاران اوکراینی این مساله را رد می‌کنند و مثلا به انتصاب اومروف اشاره دارند که از حزب حاکم نیست. اما یک مقام کاخ سفید که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به تغییر و تحولات در دولت اوکراین گفت «شاید دلایلی برای این نگرانی وجود داشته باشد.»/ایسنا