"سنگال گیت"و دیپلماتی که هنوز "صبور" است

آخرین نیوز: ماجرای عزل منوچهر متکی یا همان "سنگال گیت" ، اندک اندک از یک موضوع صرفاً سیاسی و یک گاف دیپلماتیک ، خارج و تبدیل به یک موضوع اخلاقی می شود. حکایت سنگال گیت ، روایت ساده و سلیسی دارد : محمود احمدی نژاد ، به عنوان رئیس جمهور ، از حق قانونی خود برای برکناری یک عضو کابینه استفاده کرده ولی در تعیین ظرف زمانی اعمال این حق ، بی سلیقگی کرده و وزیر خارجه را درست زمانی برکنار کرده که در یک ماموریت دیپلماتیک حساس ، حامل پیام رئیس جمهور ایران برای همتای سنگالی اش بوده و بدین ترتیب ، متکی ، خبر برکناری اش را از زبان سنگالی ها شنیده است! بدیهی است که چنین رفتاری ، واکنش هایی را در میان افکار عمومی برانگیزد و مردم ، از استادان دانشگاه گرفته تا ایلات و عشایر ، چنین اقدامی را مغایر با اخلاق بدانند و آگاهان نیز آن را خلاف منافع عمومی قلمداد کنند. راه حل گذر از این ماجرا نیز ساده بود: تاکید بر حق رئیس جمهور در چینش کابینه، اعتراف به بدزمانی ،عذرخواهی از افکار عمومی و تمام! در چنین صورتی ، دیگر جای حرف و حدیثی باقی نمی ماند و مردم با گذشت ایران ، موضوع را به دیده اغماض می نگریستند. با این حال ، در عمل ، نه تنها آن رفتار غیر اخلاقی با یک رویکرد اخلاقی ، جبران نشد بلکه روند ماستمالیزاسیون ، آن هم به شیوه ای کاملاً بدوی و غیراخلاقی کلید خورد تا یک کار نادرست ، به هزار توجیه نادرست تر لاپوشانی شود! مروری بر سخنان افرادی که پروژه توجیه "سنگال گیت " را عهده دار شده اند نشان می دهد که به همان میزان که عزل متکی عجولانه بود ، روند توجیه کردن آن نیز دچار شتابزدگی و بی برنامگی بود به گونه ای که آقایان حتی مجال آن را نیافته بودند حرف هایشان را یکی کنند.به عنوان مثال ، ابتدا گفتند که متکی می دانست بعد از این سفر برکنار می شود ، بعد گفتند که اصلا مگر قرار است به کسی که بناست برکنار شود زمان برکناری اش ابلاغ گردد؟ باز از یک سو گفتند که رئیس جمهور نمی دانست متکی در سفر است و به همین خاطر او را برکنار کرد و هنگامی که یادشان آمد متکی از طرف خود رئیس جمهور به سفر رفته و حامل پیام او بود ، سه حرف متناقض دیگر گفتند: یکی شان گفت که رئیس جمهور فکر می کرد متکی هنوز نرفته ، دیگری ادعا کرد رئیس جمهور فکر می کرد متکی رفته و برگشته و رئیس خبرگزاری دولت هم که درست در روز برکناری متکی ، خبر حضورش در سنگال را منتشر کرده بود و نمی توانست متوسل به نرفتن یا برگشتن شود ، چنین توجیه کرد: دفتر کار وزیر خارجه ، هواپیما و سفر است ؛ توجیهی که به مذاق رئیس جمهور نیز خوش امد و در استانبول ، آن را به خبرنگار بی بی سی هم گفت! البته علت این آشفتگی در مواضع نیز مصاحبه کوتاه متکی با مهر بود که در آن ضمن رد ادعاهای رحیمی در مراسم تودیع و معارفه ، دولتیان را به صداقت دعوت کرده بود. کسانی که متکی را می شناسند ، او را دیپلماتی صبور توصیف می کنند و هم از این روست که آقایان انتظار نداشتند ، متکی لب به سخن گشاید .با این حال ، آن چند جمله کوتاه متکی ، بازی را هم ریخت و این آشفتگی در مواضع را به وجود آورد. اینجا بود که دستور حمله به متکی صادر شد و خبرگزاری دولت و چند سایت حامی دولت ، از قول منابع آگاه(!) انتشار مطالب متعدد علیه متکی را آغاز کردند و او را دیپلماتی دانستند که در دوران وزارتش کار برای سیاست خارجی انجام نداده است! این در حالی است که همین رسانه ها در طول پنج سال گذشته ، سیاست خارجی دولتین نهم و دهم را موفق می دانستند. نکته جالب اینجاست که همین رسانه ها ، در توجیه متناقض گویی خود چنین آوردند: هر چه ناکامی در سیاست خارجی بود ، مربوط به متکی می شد و همه موفقیت ها هم مرهون شخص محمود احمدی نژاد بود که یک تنه وارد می شد و برای کشور پیروزی های دیپلماتیک به ارمغان می آورد! با این حال ، حتی یک نمونه از این موفقیت هایی که یک تنه به دست آمدند در سخنان این "منابع آگاه " یافت نمی شود و هر آنچه هست ، تخریب وزیری است که همگان می دانند مورد تایید و حمایت مقام معظم رهبری بوده است و شگفت از کسانی که مدعی ولایتمداری اند و آرشیو سخنان رهبری را در اختیار دارند و از اخبار محرمانه نیز در این خصوص آگاهند اما "سفارش دهندگان مطلب " را به خط رهبری ترجیح می دهند و حتی زیرش می زنند که خبر برکناری را سنگالی ها به متکی دادند! نکته دیگر آن که آقایان در حالی می گویند که رئیس جمهور ، از همان روز نخست دولت نهم از متکی ناراضی بوده است که به این سوال پاسخ نمی دهند که اگر چنین است چرا او را در دولت دهم نیز به عنوان وزیر خارجه معرفی کرد؟ پاسخ به این سوال ، آقایان مدعی ولایتمداری را در چالشی خودساخته گرفتار خواهد ساخت که قاعدتاً به نفع شان نیست و عاقلان را اشارتی کفایت می کند! و سرانجام این که متکی به عنوان دیپلماتی که قریب به سی سال را در وزارت خارجه گذرانده ، حتماً بیشتر از کسانی که در طول پنج سال گذشته برای اولین بار پایشان به وزارت خارجه و حتی خارج کشور باز شده ، از زیر و بم ماجراها و عملکردهای افراد خبر دارد و وعده هم داده که در زمان مناسب ناگفتنی ها را خواهد گفت ؛ اما مشکل اینجاست که آقای دیپلمات ، هنوز صبور است!