همه می گویند؛ توسعه حمل و نقل عمومی
احسان عربی مفرد/درست 10 روز از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه ها گذشته و در آستانه ورود به ده روز دوم ....
همزمان با اجرای این قانون، اصلاح قیمت های حامل های انرژی بخصوص بنزین نیز آغاز شد و قیمت مدل سهمیه ای آن از 100 به 400 و نرخ آزاد آن از 400 به 700 تومان افزایش یافت. طبیعی است که با سهمیه بندی، اصلاح و گران شدن قیمت حامل های انرژی بخصوص بنزین عده ای که توانایی پرداخت این هزینه ها را ندارند از سوارشدن بر وسیله نقلیه شخصی خود دست کشیده و به استفاده از وسائل حمل و نقل عمومی بخصوص مترو روی آورند و در این بین بسیاری از شهروندان ترجیح دادند به جای استفاده از وسیله نقلیه شخصی با وسایل نقلیه عمومی رفت و آمد کنند. پیش از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها با سهمیه بندی اولیه بنزین، آمار مسافران حوزه حمل و نقل عمومی افزایش چشمگیری یافت، این بار اما با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها به عنوان طرحی ملی و اصلاح قیمت های حامل های انرژی، افزایش قابل توجه مسافران حوزه حمل و نقل عمومی و استقبال مردم و شهروندان از این حوزه بخصوص مترو را شاهد هستیم که این امر توجه بیشتر به توسعه این حوزه را چندین برابر کرده و گسترش آن را اجتناب ناپذیر چرا که همه می گویند و همه می گوییم که توسعه و گسترش حمل و نقل عمومی. این روزها افزایش مسافران مترو برای همگان محسوس و مشهود است و در این بین فقط کافی است قطاری دچار نقص فنی شده و یا باز و بسته شدن درهای آن به طول بینجامد و قطار دچار تاخیر شود آن وقت است که صدای اعتراض مسافران بلند می شود که آی فلان و آی بهمان، همه اش تقصیر این یارانه هاست، بنزین گران و و و و ... چرا قطارها را بیشتر نمی کنند، چرا بودجه نمی دهند، چرا اتوبوس های تندرو باید اینقدر شلوغ باشد، چرا حوزه حمل و نقل عمومی را برای آسایش و رفاه مردم توسعه و گسترش نمی دهند، مگر ما .... هستیم که این گونه سوار بر مترو و اتوبوس می شویم و چراها و ذهنیت های دیگر که درخصوص این حوزه و این قانون راجع به مسوولان امر به اذهان آنها خطور می کند. افزایش مسافران مترو و حوزه حمل و نقل چنان محسوس بود که روز یکشنبه 5 دیماه معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد؛ افزایش چشمگیر مسافران حمل و نقل عمومی در پایان هفته نخست اجرای هدفمندسازی یارانهها به نحوی بود که هر سه بخش حمل و نقل شهری یعنی مترو، اتوبوسرانی و تاکسیرانی شاهد افزایش قابل توجه مسافران بودند. در این راستا، تعداد جا به جاییهای مترو با 20 تا 25 درصد افزایش برای نخستین بار در تاریخ حمل و نقل ریلی پایتخت از مرز دو میلیون نفر در روز عبور کرد و انتظار میرود در هفتههای آتی این افزایش همچنان روند صعودی داشته باشد. متوسط جا به جایی از سوی ناوگان اتوبوسرانی نیز به طور میانگین 6/13 درصد افزایش داشت و بویژه در برخی از خطوط اتوبوسهای تندرو، این افزایش از مرز 20 درصد نیز فراتر رفت. میزان جا به جایی به وسیله تاکسیها 8 تا 10 درصد افزایش پیدا کرد، چرا که با کاهش نسبی تردد خودروهای شخصی و تسهیل در تردد تاکسیها افزایش تعداد مسافران تاکسیرانی امکانپذیر شده است، این در حالی است که نرخ کرایه مترو و اتوبوسهای بلیتی تا پایان امسال بدون تغییر باقی خواهد ماند و در خصوص نرخ کرایه تاکسیها و نیز مینیبوسها و اتوبوسهای خصوصی و متناسبسازی آنها با نرخ سوخت نیز دو لایحه جداگانه به شورای اسلامی شهر تهران ارائه شده است. جدای از توسعه و گسترش این بخش، افزایش کیفیت حمل و نقل عمومی از دیگر مواردی است که می تواند به کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی توسط شهروندان کمک کند . مهندس تشکری هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران می گوید: تجربه نشان داده هر زمان وسایل نقلیه عمومی با کیفیت در اختیار شهروندان قرار داده و سطح خدماترسانی خود را ارتقاء دادهایم، مردم از ظرفیتهای به وجود آمده استقبال کرده و کمتر از وسیله نقلیه شخصی خود استفاده کردهاند در این راستا که با اجرای هدفمندسازی یارانهها شاهد استقبال شهروندان از مترو و اتوبوسهای تندرو هستیم ، ارتقای خدماترسانی در شبکه حمل و نقل عمومی در دستور کار مدیریت شهری قرار دارد. وی بر یکپارچگی و توسعه شبکه حمل و نقل عمومی مانند مترو، اتوبوس و تاکسی تاکید کرده و معتقد است: این شبکه باید به گونهای طراحی شده باشد که اقشار مختلف بتوانند با طی مسافت قابل قبولی از مبداء به آن دسترسی داشته باشند و به این منظور هر شهروند باید بتواند از هر نقطه شهر با طی کردن 300 متر خود را به یکی از ایستگاههای حمل و نقل عمومی برساند. معاون شهردار تهران از مترو به عنوان محور حمل و نقل شهری نام برده و تصریح می کند: توسعه مترو و گسترش سایر امکانات حمل و نقلی در کلان شهرها و شهرهای کشور باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، اکنون از مجموع 445 میلیارد تومان اعتبار مصوب سالانه توسعه مترو، 160 میلیارد تومان اختصاص پیدا کرده و امیدواریم در سه ماه باقی مانده سال مابقی این بودجه پرداخت شود. معاون شهردار تهران می گوید: با ورود واگنهای جدید مترو و تأمین منابع مالی مورد نیاز آن تا پایان سال 90 ظرفیت متروی تهران بیش از دو برابر شده و به روزی 4 میلیون نفر میرسد، ضمن این که با رسیدن واگنهای جدید و راهاندازی خطوطی که در آستانه بهرهبرداری هستند، تا پایان امسال نیز بر ظرفیت مترو اضافه میشود. تشکری هاشمی می افزاید: برنامه ویژهای برای توسعه مترو داریم و تا پایان امسال هر ماه یک ایستگاه جدید مترو به ایستگاههای موجود افزوده شود و با ظرفیت گستردهای که در متروی تهران ایجاد شده، هر قدر اعتبار در اختیارمان قرار دهند میتوانیم همان قدر مترو بسازیم و آن را در اختیار مردم عزیزمان قرار دهیم. معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران همزمان با آغاز اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها از آمادگی کامل ناوگان حمل و نقل عمومی برای مشارکت در اجرای این طرح خبر داده بود. هم اکنون حدود 115 کیلومتر مترو در تهران به بهره برداری رسیده است، اما بر اساس طرح جامع، تهران به 460 کیلومتر مترو نیاز دارد که این مهم تنها با حمایت ها و پشتیبانی مالی دولت و پرداخت بموقع اعتبارات مصوب و قانونی ممکن است. همزمان با اجرای قانون هدفمندی و استقبال و روی آوری شهروندان به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی که خود علاوه بر کاهش بار ترافیک و آلودگی هوا به صرفه جویی در مصرف حامل های انرژی منجر می شود، توجه ویژه به گسترش و توسعه این حوزه را صدچندان می کند، چنانچه بار دیگر مسوولان این حوزه و نمایندگان مجلس و کارشناسان بر توسعه و گسترش حمل و نقل عمومی بخصوص مترو تاکید کرده اند. شهردار تهران می گوید: حمل و نقل عمومی یکی از زیرساخت های مهم شهر است و تا زمانی که خطوط مترو را به 218 کیلومتر نرسانیم، در حالت اضطرار هستیم که توسعه حمل و نقل عمومی با محوریت مترو از اولویت های کاری شهرداری است و در کنار توسعه مترو بر توسعه خطوط اتوبوس تاکید جدی داریم. قالیباف تصریح می کند: تعداد مسافران اتوبوس های تندرو آنقدر زیاد است که از حد استاندارد بیشتر بوده و نشان می دهد که اگر ما ظرفیت های لازم را فراهم کنیم، شهروندان از تمام ظرفیت های حمل و نقل عمومی به خوبی استفاده می کنند. محمد هادی ایازی مشاور عالی شهردار تهران هم معتقد است:در سال بالغ بر 400 هزار خودرو سواری وارد شهر تهران میشود و در طی دوره پنج ساله آینده شاهد دو برابر شدن خودروها در تهران هستیم در حالیکه زیر ساختهای حمل و نقل عمومی در حد انتظار توسعه پیدا نمیکند. مهندس پیمان سنندجی مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در این خصوص می گوید: در چنین شرایطی اگر ناوگان اتوبوسرانی تقویت شود و تعداد اتوبوسها افزایش یابد می توانیم خدمات رسانی مناسبتری به شهروندان داشته باشیم، تعداد بیشتری از سفرهای روزانه را تحت پوشش قرار داده و به نوعی در کاهش ترافیک و تسهیل ترددها تاثیر گذار باشیم که امید است در راستای تحقق این مهم، دولت حمایت های لازم را داشته باشد. سنندجی در مورد اتوبوس های گاز سوز و مشکل کمبود جایگاه های سوخت CNG نیز بیان می دارد: در حال حاضر 11 جایگاه سوخت CNG برای سوخت گیری اتوبوس ها فعال هستند اما باید ضمن اجرای اقداماتی برای ارتقای ظرفیت جایگاه های موجود جایگاه های جدید نیز احداث شود تا تمام اتوبوس ها بتوانند بدون معطلی زیاد و در ساعاتی که به شهروندان خدمات رسانی ندارند، سوخت گیری کنند چرا که از 7 هزار دستگاه اتوبوس شهر تهران حدود 3500 دستگاه گاز سوز هستند اما چون تعدادجایگاه های موجود جوابگوی تمام اتوبوس ها نیست، 700 تا 800 دستگاه اتوبوس نمی توانند به موقع سوخت گیری کنند. حجت الاسلام محمد علی رضایی نایب رییس کمیسیون عمران مجلس با اعلام این که توسعه حمل و نقل شهری با رفاه شهروندان رابطه مستقیم دارد، می گوید: هر قدر برای توسعه حمل و نقل عمومی کار شود، باز هم کم است. حسن خسته بند، عضو فراکسیون شهری مجلس شورای اسلامی بر توسعه حمل و نقل عمومی کشور تاکید کرده و خاطرنشان می کند: نباید در هر مساله ای از جمله آلودگی هوا، شهروندان را مقصر بدانیم؛ چرا که وقتی امکانات کافی برای آن ها فراهم نیست، مجبورند رویه موجود را در استفاده از خودروهای شخصی در پیش گیرند. عضو فراکسیون شهری مجلس شورای اسلامی معتقد است: در صورت اتخاذ یک برنامه ریزی مناسب برای توسعه حمل و نقل عمومی، مردم وسایل نقلیه شخصی را بیرون نیاورده و به کاهش آلودگی و ترافیک و صرفه جویی در مصرف بنزین هم کمک خواهند کرد. ناصر سودانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به موضوع کمبود وسایل حمل و نقل عمومی در پایتخت اشاره کرده و ضمن تاکید بر گسترش و توسعه این حوزه تصریح می کند: این موضوع که باعث گرایش مردم به خرید و استفاده از وسایل نقلیه شخصی شده است، معضل ترافیک را هم به همراه داشته است. غلامرضا مصباحیمقدم رییس ستاد تحول اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر نقش بسزای حمل و نقل درون شهری در هدفمندی یارانه ها، اظهار می کند: مجلس بر ساماندهی حمل و نقل شهری و افزایش سهم وسایل نقلیه عمومی به 70 درصد تأکید دارد، چرا که نمایندگان مجلس اعتقاد دارند حمل و نقل عمومی میتواند در رفع مسائل و مشکلات مردم در رفت و آمدهای شهری نقش مؤثری داشته باشد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در رابطه با عملکرد مدیریت شهری تهران در خصوص گسترش حمل و نقل شهری، تصریح می کند: عملکرد شهرداری تهران با توجه به امکاناتش به رغم این که متأسفانه کمک به توسعه مترو به طور کامل محقق نشده، مثبت است. مصباحی مقدم خاطرنشان می کند: به دلیل عدم تحقق اعتبارات مترو نتایجی را که میتوانیم در افزایش ظرفیت حمل و نقل توسط مترو شاهد باشیم را مشاهده نکرده ایم. نایب رییس فراکسیون مدیریت شهری و کمیسیون بهداشت مجلس هم معتقد است: نظر به این که در زمان هدفمندی یارانه ها، توسعه حمل و نقل عمومی، یک ضرورت اساسی محسوب می شود، لذا باید به عنوان یک اقدام حداقلی و در عین حال موثر، قانون کمک به توسعه مترو، اجرایی و دیگر بودجه های مربوط به این بخش نیز پرداخت شود. انوشیروان محسنی، الزام دولت به پرداخت بودجه 2میلیارد دلاری مترو را از مناسبترین راهکارها می داند. جعفر زاده رییس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز یکی از راه های رفع مشکل آلودگی و ترافیک را گسترش مترو و زمینه های حمل و نقل عمومی می داند و می گوید: مجلس شورای اسلامی قبلا قانون کمک به مترو را تصویب کرده که امیدوارم با اجرایی شدن آن، گام های اولیه برای مقابله با این معضلات برداشته شود. حجت الاسلام رضایی نایب رییس کمیسیون عمران مجلس هم خاطرنشان می کند: طرح هدفمندکردن یارانهها مردم را به سمت استفاده از حمل و نقل شهری سوق میدهد و از این رو باید دولت دست به دست شهرداری تهران داده و با تجهیز حمل و نقل عمومی به نحوی اقدام شود تا مردم با مشکل رفت و آمد مواجه نشوند. وزیر کشور با اجرای هدفمندی یارانه ها درباره برنامههای دولت برای توسعه حمل و نقل عمومی می گوید: سه هزار اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شده 1500مینیبوس نیز وارد شبکه حمل و نقل عمومی خواهد شد، همچنین تعدادی اتوبوس هم که تاکنون متوقف بوده اند، وارد خطوط حمل و نقل عمومی می شوند. تعدادی ون هم برای خدمات رسانی بیشتر به مردم در آینده نزدیک به شبکه حمل و نقل عمومی کشور اضافه خواهند شد. محمدنجار توسعه و تقویت مترو را یکی دیگر از برنامه های دولت عنوان کرده و اظهار می دارد: برای توسعه و تقویت مترو هم بودجه مناسبی دولت اختصاص داده است و در این بخش هم سعی می کنیم مشکلات احتمالی را برطرف کنیم. به گزارش ایسکانیوز در راستای طرح هدفمند کردن یارانه ها و بر اساس توافق میان ستاد حمل و نقل عمومی و اتحادیه تاکسیرانی ایران خودرو تا پایان سال جاری 30 هزار دستگاه تاکسی وارد چرخه حمل و نقل می کند. عضو هیات رییسه شورای شهر تهران نیز می گوید: یکی از بحث های مهم هدفمندی یارانه ها، هدفمند کردن مصرف سوخت و انرژی از جمله بنزین و گازوئیل است؛ بنابراین اگر به حمل و نقل عمومی توجه نشود، معضلات جدی برای مردم ایجاد خواهد کرد. حسن بیادی یادآور می شود: باید در هدفمند کردن یارانه ها تقویت حمل و نقل عمومی مورد تاکید قرار گیرد و باید دولت پشتیبانی خوبی از این بحث داشته باشد، اگر حمل و نقل عمومی مخصوصاً مترو و اتوبوس از سوی دولت و مجلس حمایت نشود، حتماً این طرح با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. حمیدرضا ارشاد منش هم به تازگی از پرداخت 46 میلیارد تومان یارانه بلیت اتوبوس و مترو و پرداخت تسهیلات به رانندگان حمل و نقل روستایی و حمل و نقل دریایی خبر داده است. معاون عمرانی وزارت کشور و رییس سازمان شهرداری ها و دهیاری ها تسریع دراعطای وام به رانندگان بخش حمل و نقل عمومی در هماهنگی با بانکها و پرداخت یارانه سوخت اتوبوسهای درونشهری و مترو را از اقدامات وزارت کشور طی روزهای اخیر برمی شمرد. رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با اشاره به توزیع 3000 دستگاه اتوبوس برای تقویت سامانه های حمل و نقل درون شهری طی سال 89 می گوید: بخش اول این اتوبوس ها دو ماه قبل شامل 285 دستگاه تحویل شهرداریها شد و سری دوم آن که شامل 300 دستگاه اتوبوس است بزودی ظرف روزهای آینده تحویل شهرداریها و مابقی تا پایان سال از طریق شهرداریها به ناوگان حمل و نقل درونشهری کشور اضافه می شود. به گزارش ایسکانیوز، استفاده مردم از وسایل حمل و نقل عمومی و رشد آن باعث کاهش ترافیک، صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا می شود که به طور حتم این مسائل از اصلی ترین دغدغه های هر کشوری است. حال که مردم به یاری دولت و مسوولان شتافته اند و دست یاری در دست آنها نهاده و مدیریت بخش عظیمی از این قانون را بر عهده گرفته اند بر دولت و مسوولان لازم است که چون از افزایش ظرفیت ناوگان حمل و نقل عمومی کشور صحبت های مختلفی به عمل آورده اند و وعده های فراوانی داده اند هر چه سریعتر جامه عمل بر این صحبت ها و وعده ها پوشانده شود تا رفاه در این بخش از زندگی مردم نیز جایگاه مطلوب خود را بیاید و باعث دلگرمی و افزایش انگیزه شان در همیاری با مسوولان در اجرای صحیح و درست این قانون شود.