چه کرمي بخريم؟ چقدر کرم بزنيم؟

سلامت: مي‌دانيد کدام کِرِم‌هاي آرايشي و بهداشتي را مي‌توان بدون نسخه پزشکان خريد و استفاده کرد؟ مي‌دانيد بهترين طرز استفاده از کِرِم‌ها چيست؟ دکتر حسين طباطبايي، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران، به اين پرسش‌ها پاسخ مي‌دهند. آقاي دکتر! کدام کِرِم‌هاي آرايشي و بهداشتي را مي‌توان بدون تجويز پزشکان از داروخانه‌ها خريد و مصرف کرد؟ با توجه به اينکه کِرِ‌م‌هاي آرايشي و بهداشتي استاندارد و باکيفيت، قيمت نسبتا بالايي دارند و با توجه به مبلغ ويزيت نه چندان بالاي پزشکان و متخصصان پوست، توصيه من اين است که ترجيحا کِرِم‌هاي آرايشي و بهداشتي را هم که اثر دارويي ندارند، با تجويز پزشک مصرف کنيد. خوشبختانه در تمام شهرستان‌هاي کشورمان هم پزشکان متخصص پوست و مو در دسترس بيماران هستند. با وجود اين، کِرِم‌هاي مرطوب‌کننده و ضدآفتاب را مي‌توان بدون تجويز پزشک خريداري کرد. کِرِم‌هايي که در ماهواره‌‌ها تبليغ مي‌شوند، قابل اعتمادند؟ اصلا! در تبليغات ماهواره‌اي، کِرِم‌ها را براي همه به طور يکسان تجويز مي‌کنند و توجهي به اختلافات سن، جنس، بيماري‌هاي احتمالي پوستي يا داخلي، نوع پوست و... ندارند. بديهي است که اين محصولات براي همه مصرف‌کنندگان نمي‌توانند مفيد باشند. اين در حالتي است که تاجر تبليغ کننده را داراي حسن‌نيت بدانيم ولي واقعيت اين است که در بسياري موارد، فوايدي که براي کِرِم توصيف مي‌شود، گمراه‌کننده است و هيچ‌گونه اشاره‌اي به عوارض جانبي آن نمي‌شود. اگر بيماران در بازار کشوري که محصول را ساخته، تحقيق کنند، مي‌بينند که اصلا چنين کِرِمي وجود ندارد و آن را براي مصرف در بازار ايران تهيه کرده‌اند يعني هيچ‌گونه نظارت قانوني و بهداشتي روي آن اعمال نمي‌شود. بيماران بدانند که پزشکان متخصص پوست کشورمان به دليل ضرورت‌هاي شغلي‌شان از تمام کِرِم‌هاي استاندارد و مفيد اطلاع دارند و دليل عدم تجويز اين کِرِم‌ها براي بيماران، صرفا شناخت آنها از عدم تاثير يا عوارض جانبي قابل‌توجه آنهاست. مگر اينها چه عوارضي دارند؟ اولا تاثير‌هايي که در تبليغ محصول بيان مي‌کنند، اصلا ديده نخواهد شد. ثانيا علايم حساسيت پوستي مانند قرمزي، پوسته‌پوسته شدن، خارش و سوزش پوستي ايجاد و بعضي‌ها دچار لک‌هاي پوستي تيره، روشن و حتي جوشگاه‌هايي در پوست مي‌شوند و بالاخره اينکه مبلغ زيادي صرف مي‌شود بدون اينکه نتيجه مثبتي عايد شود. تازه، اگر بيمار دچار عوارض پوستي شود، هيچ مرجعي براي پاسخگويي وجود ندارد. اکثرا تلفن تماس قبلي که با آن محصولات خريداري مي‌شود، قطع يا واگذار شده است. بهترين روش مصرف يک کِرِم آرايشي و بهداشتي چيست؟ بهترين راه مصرف کِرِ‌م‌هاي استاندارد و بدون نياز به نسخه، مطالعه بروشور داخل محصول است؛ هر چند معمولا اطلاعات ارائه شده کامل نيست. به نظر شما براي درمان‌ مشکلات پوستي به کدام پزشکان بايد مراجعه کرد؟ بديهي است که متخصصان پوست در درجه اول، مجاز به تجويز کِرِم‌هاي آرايشي و بهداشتي هستند؛ چون تجويز اين کِرِم‌ها در حيطه دانش‌ تخصصي آنهاست. چنانچه پزشکان متخصص پوست در دسترس نباشند، دکتر داروساز (نه تکنيسين داروخانه) و پزشکان ديگر هم هستند. آيا فروشگاه‌ها هم مي‌توانند اين کِرِم‌هاي آرايشي- بهداشتي را بفروشند؟ تنها مکان مجاز فروش کِرِم‌هاي آرايشي بهداشتي داروخانه‌ها هستند که علاوه بر نگهداري کِرِم‌ها در درجه حرارت و رطوبت مناسب، آشنايي کامل به نوع، استاندارد بودن محصول و کنترل تاريخ مصرف دارند. هرگز محصولات فاقد مجوز از وزارت بهداشت و احيانا تقلبي را نه مي‌خرند و نه مي‌فروشند؛ چون مسووليت مستقيم در برابر مراجع قانوني و بهداشتي دارند. فروش اين‌گونه محصولات خارج از داروخانه غيرقانوني است، حتي پزشکان متخصص پوست هم در مطب‌شان اجازه فروش کِرِم‌هاي‌ آرايشي بهداشتي را ندارند. حرف آخر؟ کِرِم‌هاي ضدچروک، دور چشم، مرطوب‌کننده و ضدآفتاب‌ 4 پايه اصلي تجويز کِرِم‌ها هستند که بسته به جنس، سن، نوع پوست و بيماري‌هاي زمينه‌اي پوستي و داخلي از انواع مختلف تجويز مي‌شوند. به عنوان نمونه، يک خانم 50 ساله با پوست خشک در مقايسه با يک خانم 30 ساله با پوست چرب، به کِرِم‌هاي متفاوتي نياز دارد. در مواردي، روشن‌کننده‌ها و ضدلک‌ها، لايه‌بردارها، شوينده‌هاي مناسب پوست و... هم اضافه مي‌شوند. مرطوب‌کننده‌ها به‌طور نامحدود از صبح تا شب، موقع احساس خشکي پوست مصرف مي‌شوند. گاهي افرادي که پوست چرب دارند، فکر مي‌کنند به مرطوب‌کننده نياز ندارند، در حالي که اين‌گونه افراد هم به مرطوب‌کننده فاقد چربي دارند. کِرِم‌هاي ضدآفتاب 20 تا 30 دقيقه قبل از خروج از منزل بايد با ضخامت کافي ماليده و هر 2 تا 3 ساعت يک بار تکرار شود، به شرطي که به‌طور طولاني در فضاي باز باشند، بدون توجه به نوع هوا اعم از آفتابي، ابري، باراني. برخي از افراد بايد کِرِم هاي ضدآفتاب استفاده کنند. کِرِم‌هاي ضدچروک عمدتا شب‌ها 5/0 تا 1 ساعت قبل از خواب به ضخامت کافي و همراه با کِرِم‌هاي دور چشم ماليده مي‌شوند که تا موقع خواب جذب شده‌اند و تا فردا صبح براي نماز صبح يا شست‌وشوي صورت روي پوست مي‌مانند. کِرِم‌هاي ضدچروک مخصوص روز هم ساخته شده و با کِرِم ضدچروک شب متفاوت است. کِرِم‌هاي دور چشم صبح‌ها و شب‌ها بايد استفاده شوند. چنانچه ضخامت کِرِم‌هاي مصرفي نازک باشد، تاثير آنها کاهش مي‌يابد.