احتمال جایگزینی یا کناره‌گیری بایدن چقدر جدی است؟
بعد از عملکرد ضعیف جو بایدن در نخستین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری بحث‌ها درباره احتمال جایگزینی او با یک سیاستمدار دموکرات دیگر بالا گرفته است.
بعد از عملکرد ضعیف «جو بایدن» در نخستین مناظره انتخاباتی با «دونالد ترامپ»، شمشیرها علیه نامزد دموکرات‌ها از رو بسته شده و حتی نزدیک‌ترین متحدان او درباره گزینه‌های جانشینی او در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر صحبت می‌کنند.
«لوید داگت»، نماینده دموکرات ایالت تگزاس نخستین قانونگذار دموکرات بود که به عنوان یک عضو مستقر این حزب از جو بایدن خواست «تصمیمی دردناک و دشوار» بگیرد و از سمتش کناره‌گیری کند.
امکان جایگزینی بایدن
حال سوال اینجاست که آیا جو بایدن می‌تواند به عنوان نامزد حزب از سمتش کناره‌گیری کند تا فرد دیگری به عنوان جانشین او معرفی شود؟ پاسخ این است که معرفی جانشین برای او تنها در صورتی امکان‌پذیر است که او خود تصمیم به کناره‌گیری از سمتش بگیرد وگرنه اوضاع برای دموکرات‌ها نابسامان خواهد شد.
در واقع، قوانین حزب دموکرات جایگزین کردن نامزدها بدون رضایت آنها را تقریباً ناممکن کرده است، اما اگر بایدن خودش تصمیم به انصراف از رقابت انتخاباتی بگیرد آن وقت حزب در «مجمع ملی دموکرات‌ها» که 19 تا 22 اوت برگزار می‌شود به صورت رسمی نامزد دیگری را به جای او معرفی خواهد کرد.
برنامه دموکرات‌ها فعلاً این است که با توجه به نتایج انتخابات مرحله مقدماتی جو بایدن و کاملا هریس را به عنوان نامزد حزب و معاون او معرفی کنند.
در آن مجمع، فردی که از حمایت اکثریت «وکلای انتخاباتی» (دلگیت‌ها) برخوردار شود به عنوان نامزد رسمی حزب برای رقابت با «دونالد ترامپ» به عنوان نامزد حزب جمهوری‌خواه معرفی خواهد شد.
وکلای انتخاباتی مقام‌های حزبی هستند که به صورت رسمی با رأی در مجمع ملی نامزد حزب را انتخاب می‌کنند. دلگیت‌ها به تناسب نتایج مرحله مقدماتی به هر نامزد اختصاص می‌یابند.
در سال جاری جو بایدن تقریباً 99 درصد از 4000 وکیل انتخاباتی حزب دموکرات را از آن خود کرده است. طبق قوانین حزبی این وکلا «متعهد» هستند با توجه به نتایج مرحله مقدماتی رأی خودشان را به بایدن بدهند.
اما اگر بایدن انصراف دهد فضای رقابت برای همه نامزدهای احتمالی باز می‌شود و مجمع ملی به نشستی تبدیل می‌شود که در آنها نامزدهای بالقوه معرفی می‌شوند و رأی‌گیری تا زمانی که یک فرد بتواند اکثریت آرا را از آن خود کند ادامه خواهد یافت.
بایدن فعلاً هیچ نشانه‌ای از قصدش برای کناره‌گیری بروز نداده است. او در مصاحبه با پایگاه ان‌بی‌سی روز گذشته گفت که قصد دارد در رقابت انتخاباتی بماند و همانند سال 2020 ترامپ را شکست دهد.
پرسش دیگر این است که آیا ممکن است بایدن برای کناره‌گیری تحت فشار قرار گیرد؟ پاسخ این سوال منفی به نظر می‌رسد. در فضای سیاسی معاصر هیچ‌گاه یک حزب برای تصرف اجباری نامزدی تلاش نکرده است. با وجود این، قوانین حزب دموکرات حفره‌هایی دارد که دست‌کم روی کاغذ امکان توسل به آن برای کنار گذاشتن بایدن وجود دارد.
به عنوان مثال در یک بند از این قوانین به وکلای انتخاباتی اجازه داده شده «با حسن نیت کامل تمایلات کسانی را که آنها را انتخاب کرده‌اند منعکس کنند». تحلیلگران مسائل انتخابات می‌گویند این گزاره دست دلگیت‌ها رابرای در نظر گرفتن گزینه‌های جدید باز می‌گذارد.
علی‌رغم این نظر بسیاری از تحلیلگران این است که بسیار بعید است که وکلای انتخاباتی دموکرات‌ها بخواهند دست به چنین «شورشی» علیه بایدن بزنند.
امکان جایگزینی «کاملا هریس»
در صورتی که جو بایدن در دوران ریاست‌جمهوری خود به هر دلیلی از این سمت کنار برود کاملا هریس به صورت خودکار جایگزین او خواهد شد اما این قاعده در صورت تصمیم بایدن برای انصراف از رقابت انتخاباتی برای ماندن در کاخ سفید صادق نیست.
هیچ مکانیسمی هم وجود ندارد که باعث شود در مجمع ملی حزب دموکرات «کاملا هریس» از امتیاز ویژه‌ای نسبت به هر نامزد دموکرات دیگر برای انتخاب به عنوان جانشین بایدن برخوردار شود. در واقع هریس هم برای به دست آوردن جانشینی بایستی مثل هر نامزد دیگر برای به دست آوردن آرای وکلای انتخاباتی تلاش کند.
تنها امتیازی که او دارد شاید این است به دلیل اینکه چهار سال در دولت جو بایدن بوده ممکن است از نظر برخی وکلای انتخاباتی گزینه مطلوب‌تری نسبت به سایر نامزدها قلمداد شود. با وجود این، مشکل هریس این است که محبوبیت بسیار پایین او در میان عموم این امتیاز را از بین می‌برد.
متمم بیست و پنجم قانون اساسی
متمم 25 قانون اساسی به معاون رئیس‌جمهور آمریکا و اکثریت اعضای کابینه اجازه می‌دهد که اعلام کنند رئیس‌جمهور قادر به انجام وظایف خود نیست. در صورتی که این متمم کلید زده شود قدرت به صورت خودکار به معاون رئیس‌جمهور منتقل می‌شود.
این اتفاق هرگز تا کنون در تاریخ ایالات متحده به وقوع نپیوسته است، اما بعد از نخستین مناظره انتخاباتی برخی از مقام‌های ارشد حزب جمهوری‌خواه در کنگره از کابینه بایدن خواسته‌اند از این متمم برای عزل بایدن استفاده کنند.
بعد از حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا در سال 2021 مجلس نمایندگان که اکثریت آن در اختیار دموکرات‌ها بود قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که از مایک پنس، معاون ترامپ می‌خواست با کلید زدن متمم 25 قانون اساسی رئیس‌جمهور را از قدرت عزل کند. اما آن تلاش به جایی نرسید.
گزینه‌های جایگزینی
غیر از کاملا هریس از چندین نفر دیگر به عنوان گزینه‌های جایگزینی بایدن یاد می‌شود. «گرچن ویتمر»، فرماندار ایالت میشیگان یکی از آنها است که بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند به دلیل محبوبیتش سال 2028 نامزد انتخابات شود.
از «گاوین نیوسام»، فرماندار دموکرات ایالت کالیفرنیا که از حامیان سرسخت دولت بایدن است به عنوان یکی دیگر از نامزدهای جانشینی رئیس‌جمهور کنونی در صورت انصراف او از رقابت انتخاباتی یاد می‌شود.
«پت بوتیجج»، وزیر حمل و نقل کنونی آمریکا هم هرگز آرزوها و برنامه‌های خود برای رسیدن به سمت ریاست‌جمهوری را پنهان نکرده است. برخی از تحلیلگران از او به عنوان یکی از گزینه‌های مناسب برای جایگزینی بایدن یاد می‌کنند.
«جاش شاپیرو»، فرماندار ایالت پنسیلوانیا هم در نظرسنجی‌ها عملکرد مقبولی داشته است. او از سال 2022 به این سمت انتخاب شده و به ویژه بعد از بازسازی سریع یک پل تخریب‌شده در یک بزرگراه در فیلادلفیا مورد توجه قرار گرفته است.
فهرست طویلی از این نام‌ها به عنوان گزینه‌های جایگزینی مطرح شده اما یک نظرسنجی که توسط رویترز/ایپسوس انجام شده نشان می‌دهد که «میشل اوباما»، همسر رئیس‌جمهور اسبق آمریکا تنها سیاستمدار حزب دموکرات است که توانایی شکست دونالد ترامپ را در انتخابات ماه نوامبر دارد.
/تسنیم