آمار مرگ و میر تزریق مواد مخدر در ایران

با اشاره به گزارش آماری سن شروع سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر ۱۶ سال تا ۲۰ سالگی برآورد شده است و گستره سنی در معرض خطر را به ۱۸ تا ۳۴ سال تشکیل می‌دهد. دکتر نادر منبرپور شامگاه پنج‌شنبه در اولین کنگره علمی پیشگیری از اعتیاد که در سالن الغدیر دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم برگزار شد، بیان داشت: پنج میلیون نفر سالانه در جهان به خاطر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۴۲ میلیون نفر نیز از طریق سوء مصرف مواد مخدر به بیماری ایدز مبتلا می‌شوند. وی با اشاره به گزارش سازمان ملل در خصوص تعداد افراد مبتلا در جهان بیان داشت: ۱۸۵ میلیون نفر از جمعیت جهان مواد مخدر طبیعی نظیر تریاک، ‌هروئین، حشیش، ‌ماری جوانا، گراس و کوکائین مصرف می‌کنند و همچنین ۴۰ میلیون نفر نیز به سوء مصرف داروهای روانگردان، شیمیایی و مصنوعی به نام آمفتامین‌ها می‌پردازند و هشت میلیون نفر نیز به مصرف قرص‌های اکس می‌پردازند. وی اظهار داشت: با اشاره به گزارش آماری سن شروع سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر ۱۶ سال تا ۲۰ سالگی برآورد شده است و گستره سنی در معرض خطر را به ۱۸ تا ۳۴ سال تشکیل می‌دهد. ۶۵ درصد معتادان کشور مبتلا به ایدز هستند دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم گفت: حدود ۱۴۰ هزار نفر در ایران برای مصرف مواد مخدر از طریق تزریق استفاده می‌کنند که ۶۵ درصد آن‌ها به ایدز مبتلا هستند. منیرپور با بیان اینکه به طور میانگین ۱۰ تا۲۰ میلیون نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم با اعتیاد در رابطه هستند، بیان داشت: مصرف مواد مخدر در میان جوانان رو به افزایش است به طوری که سازمان مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۸۶ بالا‌ترین میزان سوء مصرف مواد مخدر را در دامنه سنی ۲۱ تا ۲۷ سال گزارش کرده است. وی اظهار داشت: در دهه ۹۰ عمده تلاش‌های کشور در زمینه کاهش اعتیاد در جامعه در زمینه کاهش عرضه بوده است ولی با وجود تلاش‌های زیاد تنها تلاش برای مبارزه با عرضه تامین کننده نیازمندی جامعه نبود. وی ادامه داد: در طی سال‌های اخیر تغییری در رویکرد و سیاست‌ها برای کاهش تقاضای مواد مخدر و مهارت نه گفتن در میان جوانان تا حدودی بوجود آمد که در زمینه پیشگیری اولیه از اعتیاد بسیار مفید و موثر بوده است. دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم همچنین در خصوص مدل‌های پیشگیری از اعتیاد بیان داشت: ارائه اطلاعات، مدل‌های آموزش عاطفی، مدل آموزش همسالان، مدل ارتقاء توانمندی‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی و مدل فعالیت‌های جایگزین مواد مخدر با دیگر موارد سالم در جامعه از جمله مدل‌های پیشگیری از اعتیاد هستند. وی با بیان اینکه نیروی ارائه دهنده و متخصص برای پیشگیری اولیه از اعتیاد در جامعه بسیار محدود است بیان داشت: باید از نیروی اجتماعی خود جامعه برای ارتقای سطح آموزشی و آگاهی جامعه استفاده کرد. منیرپور در خصوص پیشگیری اولیه از اعتیاد در محله‌ها با تأکید بر سازمان‌های اجتماع محور و مردم نهاد بیان داشت: امروزه اعتیاد به عنوان یک پدیده همه جانبه زیستی، روانی، ‌اجتماعی، ‌فرهنگی و محیطی در نظر گرفته می‌شود که شیوع آن در سرتاسر جهان رو به افزایش گذاشته است. فعالیت ۱۱۱ سازمان مردم نهاد در کشور در زمینه مبارزه با اعتیاد دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۱۱ سازمان مردم نهاد در کشور به طور فعال در زمینه مبارزه با اعتیاد مشغول به کار هستند بیان داشت: به لحاظ آماری میزان اثر بخشی این سازمان‌ها مورد مطالعه واقع نشده است اما مشاهدات و ارزیابی‌های کیفی نشان دهنده اثر بخش بودن آن‌ها هستند. وی ادامه داد: با این حال تشکیل سازمان‌های مردم نهاد و گسترش آن‌ها در سطح محله‌ها همراه با نظارت و ارزشیابی جامع از ساختار و کارکرد آن‌ها نوید یک راهبرد اثر بخش برای پیشگیری از اعتیاد و نهادینه کردن فعالیت‌های پیشگیرانه در زندگی مردم را می‌دهد. دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم با بیان اینکه روزانه به طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۵ نفر در ایران به علت تزریق مواد مخدر بدلیل ناخالصی موجود در آنها جان خود را از دست می‌دهند بر پیشگیری و آگاهی رسانی مناسب در جامعه تأکید کرد. وی افزود: در ایران برنامه‌های اجتماع محور با تلاش سازمان‌های مردم نهاد از سال ۱۳۸۰ در قالب طرح ملی توسط سازمان بهزیستی مطرح شد و از سال ۱۳۸۱ در روستا‌ها و شهرهای مختلف به اجرا در آمده و گسترش یافته است. وی اظهار داشت: برنامه‌های این محور در سه سطح محله‌ها، ‌محیط‌های کار و محیط‌های آموزشی اجرا می‌شوند و ‌سازمان‌های مردم نهاد که تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور قرار دارند در محلات، ‌ادارات، مدارس و کارخانجات به فعالیت می‌پردازند. سن اعتیاد در جامعه رو به کاهش است دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم با اشاره به شعار غفلت بس است پیشگیری کنیم بیان داشت: اعتیاد در هر جایی از دنیا به عنوان یک بلای خانمان برانداز مطرح بوده است که شیوع آن در سرتاسر جهان رو به افزایش است و در ایران نیز ابتلا به اعتیاد رو به افزایش بوده و متاسفانه سنین پایین نوجوانان و جوانان را درگیر کرده است. منیرپور اظهار داشت: استان قم به لحاظ شرایط فرهنگی و اجتماعی مختص خود و دارا بودن بسترهای متعدد علمی و دینی نظیر حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها، ظرفیت‌های بسیار غنی برای پیشگیری از اعتیاد را در خود دارد به طوری که می‌توان برای پیشگیری از اعتیاد به تببین نقش آموزه‌ها و راهبردهای دینی در این زمینه همت گمارد. دبیر علمی کنگره علمی پیشگیری اولیه از اعتیاد در قم ادامه داد: همچنین می‌توان نقش خانواده و رسانه‌های جمعی را فعال و خدمات پیشگیری را برای نخبگان جامعه ارائه کرد و مردم را برای ایجاد سازمان‌های مردم نهاد تشویق و حمایت کرد. وی درخصوص اولین کنگره پیشگیری اولیه از اعتیاد گفت: این کنگره با هدف شناسایی تحقیقات علمی در زمینه اقدامات انجام شده در استان قم برنامه‌ریزی شده است. منیرپور اظهار داشت: امید است با ارائه مقالات و نظرات علمی از سوی صاحب نظران و اندیشمندان استان برگزاری این کنگره گام موثری در ایجاد انگیزه و جلب مشارکت نخبگان و مسئولین برای توسعه فعالیت‌های پیشگیرانه جهت ریشه‌کنی اعتیاد باشد و همچنین پیشگیری اولیه مهم‌ترین استراژی برای مصون نگه داشتن جوانان از اعتیاد و کاهش تقاضا از سوی جامعه برای مصرف مواد تلقی می‌شود. افزایش 64 درصدی فعالیت آموزشی در زمینه پیشگیری اولیه اعتیاد در قم رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم نیز در این جلسه طی سخنانی گفت: تا کنون ۶۴ درصد افزایش فعالیت آموزشی و ۲۷ درصد فعالیت رسانه‌های در زمینه پیشگیری اولیه و افرادی که در شبکه اعتیاد قرار داشته‌اند در استان قم صورت گرفته است. حجت الاسلام محمد حسن ایراندوست با اشاره به اینکه در این زمینه پیشگیری اولیه از اعتیاد دیدگاه و نظرهای مختلفی از صاحب نظران در زمینه‌های همچون روان‌شناسی، جامعه‌شناختی و زیست‌شناختی وجود دارد، بیان داشت: امید است برگزاری چنین کنگره‌هایی همچون شمعی برافروخته برای هدایت بسوی کاهش مشکلات اعتیاد در جامعه باشد. وی اظهار داشت: امیدورام اجرای چنین کنگره‌ای ادغام کننده همه نظرهای صاحب نظران باشد و هدف از برگزاری چنین برنامه‌هایی اجرایی کردن این نظرات است.