قمار جدید غرب در آژانس
سرانجام پس از چند روز موضع گیری های متفاوت از سوی کشورهای درگیر در پرونده هسته ای ایران ، شب گذشته شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه ضد ایرانی را به تصویب رساند .
این قطعنامه که با 20رای موافق ، 12 رای ممتنع و دو رای مخالف چین و روسیه به تصویب رسید نسبت به قطعنامه قبلی که با 26رای مثبت تصویب شد ریزش رای مثبت را شاهد بود . این قطعنامه که تا زمان تنظیم این گزارش بخش هایی از آن رسانه ای شده از ایران میخواهد همکاری با این نهاد بینالمللی را افزایش و برای حل و فصل مسائل ادعایی پادمانی «اقدامات ضروری و فوری» صورت دهد . این قطعنامه همچنین از ایران می خواهد بیانیه موسوم به ۴ مارس درباره حلوفصل تمام موضوعات باقی مانده بین ایران و آژانس را «بدون تاخیر» اجرا و مجوز بازرسان آژانس را که ایران براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقت نامه جامع پادمان لغو کرده است، احیا کند.سند یادشده با تکرار ادعاهای سیاسی پادمانی و ریشهدار در اسناد جعلی رژیم صهیونیستی از تهران میخواهد که درخصوص «ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در دو مکان اعلام نشده در ایران، توضیحات معتبر ارائه و آژانس را از مکان(های) فعلی مواد هسته ای و/یا تجهیزات آلوده مطلع کند» . این درحالی است که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کرده و هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند. ایران نیز به همکاری خود با آژانس در چارچوب موافقت نامه جامع پادمان ادامه داده و تاکید دارد که مسائل باقیمانده با رویکرد حرفهای و بدون جانبداری آژانس قابل حل است.روز سه شنبه محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد: ملاک برای ما قانون اقدام راهبردی مجلس برای رفع تحریمهاست و در صورت صدور قطعنامه یا اعمال فشار سیاسی، قطعا عکسالعمل نشان خواهیم داد. علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه نیز که از اولین سفر خارجی خود به منطقه بازگشته بود در حاشیه جلسه هیئت دولت روز گذشته در جمع خبرنگاران خطاب به آژانس تصریح کرد : ما همواره ظرفیتهای متعددی در چارچوب معاهده انپیتی و توافقنامه پادمان داشتیم و داریم. هرگاه بنا بر مصالح کشور و اولویتهای سازمان انرژی اتمی تشخیص داده شود، ظرفیتهای مد نظر فعال خواهد شد.وی خاطرنشان کرد: آژانس یک نهاد فنی است و انتظار میرود همه کشورها از جمله کشورهای عضو شورای حکام براساس رویکرد فنی آژانس رفتار کنند. رویکرد غیرسازنده برخی از کشورهای عضو در زمینه استفاده از ظرفیت آژانس در مسیر اهداف سیاسی، قطعاً به ضرر هویت آژانس و نقشآفرینی آن و نیز نقش تخصصیاش خواهد بود.سرپرست وزارت امور خارجه افزود : ما همواره دولتهای مختلف را دعوت کردیم که اجازه دهند آژانس نقش فنی و تخصصی خود را ادامه دهد و به دلیل ناکامیها و شکستهایی که در عرصههای خارج از آژانس داشتند، آن جا را به محل تسویهحساب سیاسی بدل نکنند.
بیانیه مشترک ایران ، روسیه و چین
اما در وین پایتخت اتریش و مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز این روزها جنگ و تحرک دیپلماتیک به اوج خود رسید و دیپلمات های دو طرف سعی کردند با انتشار بیانیه هایی مواضع خود را به گوش سایر اعضای آژانس برسانند . در همین راستا ایران، روسیه و چین در بیانیه مشترکی اعلام کردند زمان آن رسیده که کشورهای غربی اراده سیاسی از خود نشان دهند و گام لازم را برای احیای برجام اتخاذ کنند.ایران، روسیه و چین بیانیه مشترکی را در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با دستور کار «راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل» صادر کردند.در این بیانیه ضمن تاکید بر این که سه کشور به طور مداوم هواداران قوی برجام بودهاند ، آمده است : از سال ۲۰۱۸، هنگامی که آمریکا به طور غیرقانونی و یکجانبه از این توافق کنارهگیری کرد و تحمیل تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران نقطه عطفی برای این توافق شد، حمایت ما از برجام تغییر نکرده و ما از هیچ تلاشی برای بازگرداندن برجام دریغ نکردیم.این بیانیه با اشاره به کارشکنی های آمریکا و سایر کشورهای غربی برای رسیدن به توافق نهایی تصریح دارد : متاسفانه، سایر شرکت کنندگان برجام؛ فرانسه، آلمان و انگلیس و همچنین آمریکا با وجود وعدههای خود، روند مختلفی را انتخاب کردند و هدف مشترک از سرگیری اجرای برجام توسط ما را به دلیل ملاحظات سیاسی خودشان نادیده میگیرند. جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه بر این عقیده هستند که مفاد برجام همچنان معتبر است.
هنوز هم امکان احیای برجام وجود دارد
در پایان بیانیه تاکید شده است : جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه متقاعد شدهاند که زمان آن رسیده که کشورهای غربی اراده سیاسی نشان دهند، از چرخه بیپایان تشدید خودداری کنند که تقریباً در دو سال گذشته در حال چرخیدن بوده است و گام لازم را برای احیای برجام اتخاذ کنند. هنوز هم امکان انجام این کار وجود دارد. جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه برای آن آماده هستند.
بیانیه مشترک ۳ کشور اروپایی
در سوی مقابل سه کشور اروپایی عضو برجام که پیشنهادکننده قطعنامه ضد ایرانی نیز بودند در تناقضی آشکار در بیانیهای در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ضمن تکرار ادعاهای بی اساس درباره برنامه هسته ای ایران ، اعلام کردند که به راهحل دیپلماتیک در این زمینه پایبند هستند.در بیانیه مشترک فرانسه، انگلیس و آلمان با هدف غیرصلحآمیز جلوه دادن برنامه هستهای صلحآمیز ایران، آمده است: ما آمادهایم از تمام اهرمهای دیپلماتیک موجود برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای استفاده کنیم.فرانسه، انگلیس و آلمان در ادامه با تکرار ادعاهای نخنمای خود، مدعی شدند: ایران راهحل دیپلماتیک را رد کرد و تصمیم گرفت برنامه هستهای خود را به سطوح نگرانکنندهای گسترش دهد. ایران به غنیسازی اورانیوم فراتر از تعهداتش در برنامه اقدام مشترک ادامه داده است.این اتهامپراکنی درباره برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان در حالی مطرح شده است که نمایندگی ایران در سازمانهای بینالمللی اعلام کرده، «تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی کشور طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ توافق بوده و پاسخی به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، همراه با ناتوانی سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات خود بود. این واقعیت آشکار به هیچوجه نمیتواند مبنایی برای سه کشور اروپایی برای خودداری از اجرای تعهدات خود باشد».هیئت اتحادیه اروپا در سازمانهای بینالمللی در وین نیز در بیانیهای ابراز نگرانی درباره فعالیتهای هستهای ایران، خواستار پایبندی تهران به تعهدات برجامی شد که مدعی است، بیش از پیش از آن فاصله گرفته است.نمایندگی اتحادیه اروپا در سازمانهای بینالمللی در وین، در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای درباره راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گفت: اطمینان یافتن از این که ایران به یک سلاح هستهای دست پیدا نکند، یک اولویت امنیتی مهم برای اتحادیه اروپاست.در ادامه این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا نسبت به راهکاری دیپلماتیک برای مسئله هستهای ایران متعهد است. ما از تمامی کشورها میخواهیم که از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت کنند.نمایندگی اتحادیه اروپا با نادیده گرفتن بدعهدیهای شرکای توافق هستهای در پایبندی به مفاد آن و حق مشروع ایران برای اقدامات جبرانی در صورت عدم پایبندی طرف مقابل گفت: مایه تاسف ماست که ایران تصمیمات لازم برای بازگشت به تعهدات برجامی را اتخاذ نکرده است. خطر بروز بحران اشاعه تسلیحات اتمی در منطقه در نتیجه رویه هستهای ایران رو به افزایش است.اظهارات اروپایی ها در حالی منتشر شده که روز گذشته «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی در این باره گفت: اگر طرفین به تعهدات خود برنگشتند و عمل نکردند ما هم کاهش تعهدات را داریم، اکنون در فاز کاهش تعهدات هستیم و ملاک برای ما قانون اقدام راهبردی مجلس برای رفع تحریمهاست.
بیانیه عجیب آمریکا در شورای حکام آژانس علیه ایران
نماینده آمریکا در سازمانهای بینالمللی در وین نیز بیانیهای را در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرائت و ادعاهای ضدایرانی را تکرار کرد.«لورا هولگیت» نماینده آمریکا در سازمانهای بینالمللی در وین، بدون اشاره به خروج یک جانبه واشنگتن از توافق هستهای، مدعی شد «تصمیم سه سال پیش ایران برای توقف اجرای تعهدات هستهای خود در برجام و متعاقب آن برداشتن تجهیزات نظارت و پایش مرتبط با برجام، تلاشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تضعیف میکند».هولگیت در ادامه مدعی شد «امتناع ایران از اجرای تعهدات خود تحت کد اصلاحی ۳.۱ و تصمیم آن برای توقف اجرای موقت پروتکل الحاقی، بهشدت دسترسی به اطلاعات و مکانهایی را که آژانس برای اجرای ماموریت راستیآزمایی به منظور اطمینان از عدم وجود فعالیتهای اعلام نشده به آنها نیاز دارد،محدود میکند.این در حالی است که پذیرش اجرای کد اصلاحی ۳.۱ از جمله اقدامات منعکس شده در بند ۱۳ از مقدمه برجام و همچنین بند ۶۵ پیوست یک آن بود. به دنبال خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه تحت این توافق، ایران در اعمال حقوق خود وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، تصمیم گرفت صرفاً به تعهدات خود در چارچوب موافقتنامه پادمان جامع عمل کند. با این حال، ایران با حسننیت و در سایه تفاهم به دست آمده با مدیرکل، قبلاً اطلاعات کلی درباره برنامهریزی مؤسسات جدید را ارائه و اعلام کرده است که اطلاعات پادمانی مربوطه در زمان مقرر در اختیار آژانس قرار خواهد گرفت.نماینده آمریکا در این بیانیه به گزارش «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که مدعی شده «این نهاد تداوم دانش خود درباره تولید و موجودی سانتریفیوژها و اجزای مرتبط با آن را، در حالیکه ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد ایران در حال افزایش است، از دست داده است».نماینده آمریکا همچنین مدعی شده آمریکا مانع از بازگشت ایران به تعهدات برجامی نیست و اظهارات درباره این را که این کشور به همراه سه کشور اروپایی عضو برجام اراده سیاسی برای جمعبندی مذاکرات سال ۲۰۲۲ نداشتهاند،رد کرده است. این در حالی است که ایران تا پیش از نقض عهدهای مکرر طرفهای غربی، هیچ گاه از تعهدات خود در برجام عدول نکرده و حتی پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هستهای همواره آمادگی خود را برای بازگشت به میز مذاکره و مسیر دیپلماسی اعلام کرده اما تحرکات اروپاییها ممکن است نتیجه عکس داده و مسیر دیپلماسی را دشوارتراز قبل کند. در هفتههای اخیر گزارش هایی مبنی بر مذاکرات غیرمستقیم مقامات ایرانی و آمریکایی در عمان منتشر شده تا شاید بتوانند اختلافات را حل کنند و روند احیای برجام را از سربگیرند. از این رو، صدور قطعنامه در شورای حکام می تواند قطار مذاکرات عمان را از ریل خارج کند.
خراسان