آغاز اجرای طرح حذف یارانه نقدی از این ماه ؟ | یارانه این دهکها حذف شد + نحوه اطلاع از دهک درآمدی
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به این که در بودجه ۱۴۰۳ پیش بینی شده، بانک مرکزی از مداخله ارزی ۴۶ همت درامد کسب کند، به بررسی آثار تبصره هدفمندی یارانه ها در سال جدید پرداخت.
خبرنگار شکیبا بقال زاده: یکی از اعتراضهایی که وجود دارد حضور فرزندان خانوار بالای ۱۸ سال و شاغل در خانواده بوده که سطح درآمد پدر خانواده را به عنوان سرپرست خانوار افزایش میدهد و این امر سبب شده که چنین خانواری در دهک دهم قرار گیرند.
وی اظهار کرد: خانوارهایی که دارای چنین وضعیتی هستند، میتوانند به پنجره ملی دولت مراجعه و در قسمت یارانه وارد شوند.
اعتراض فقط ۴درصد خانوارها به قطع یارانه
حسینی افزود: فردی که درآمد بالایی دارد خود باید به سامانه وارد شود. این ورود باید با شماره موبایل به نام فرد بوده باشد. آنجا اعلام میشود که شما در دهک دهم قرار دارید. اطلاعات هویتی اعم از نام و نام خانوادگی، کد ملی، کد پستی و سایر مشخصاتی که مربوط به شخص است دیده میشود. گزینهای وجود دارد به نام اعتراض، گزینه اعتراض را زده و وارد پنجره اصلی میشوند. در پنجره اصلی دلیل اعتراض از فرد پرسیده میشود. در خصوص دلیل اعتراض، گزینههای مختلفی وجود دارد، از عدم سازش، استقلال مالی و….
سخنگو سازمان هدفمندسازی یارانهها گفت: فرزندی که بالای ۱۸ سال بوده و استقلال مالی دارد و… مثلاً گزینه استقلال مالی را انتخاب میکند. شماره شبا خودش را وارد و ثبت میکند. وقتی این اطلاعات در سیستم خانوار در سیستم سامانه هدفمندسازی یارانهها بهروزرسانی میشود این فرد طبق درخواست شخصی خود از خانوار اصلی خود جدا میشود. به این ترتیب پدر و مادر یا هر کس دیگری که زیرمجموعه است و نخواسته که جدا شود جداگانه دهک بندی میشوند. بنابراین اگر فرد مورد نظر سبب قرار گرفتن خانواده در دهک دهم شده باشد با جدا شدن، مشکل خانوار حل شده و خانوار مجدد به جمع یارانه بگیران اضافه میشود. در ادامه فقط این فرد است که به عنوان دهک دهم یارانه وی حذف میشود.
طبق قانون بودجه ۱۴۰۲ بند (د) تبصره ۱۷ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است هر شش ماه یک بار دهک درآمدی خانوارها را بهروزرسانی کند و براساس رفتار مالی افراد و شاخصهای مختلف رفاهی تغییرات حاصل میشود.
بر این اساس، دهکهای درآمدی از بعد خانواری خارج و به صورت «نفری» دهکبندی میشوند تا فاصله دهکها رُند و ساده شود. در گام دوم نیز آنها به صورت «صدک» آورده میشوند تا تحلیل بین دهکها ریزتر و دقیقتر بررسی شوند؛ از همین رو هر دهک درآمدی تبدیل به ۱۰ قسمت و صدک میشود. با اجرای صدکبندی، ۷۹ میلیون و ۶۰۰ هزار ایرانی یارانهبگیر (حدود ۸۰ میلیون ایرانی) در این چرخه صدکبندی میچرخند.
حذف یارانه نقدی خانوار دارای فرزند بالای 18 سال
چندی پیش مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان اعلام کرد که بر مبنای اجرای صدکبندی ۶۰ هزار خانواری که در صدک ۹۹ و ۱۰۰ قرار داشتند از دریافت یارانه حذف و ۶۰ هزار خانوار جدید دارای صدک پایین مشمول دریافت یارانه شدند
صدکبندی باعث کوچکتر و راحتتر شدن تحلیلها خواهد شد و اینگونه امکان دارد فردی در دهک سوم باشد، اما در صدک ۳۹ قرار گیرد و یا فرد دیگری در صدک ۳۱ باشد؛ هر چند هر دوی این افراد در دهک سوم قرار دارند اما صدک آنها فرق دارد.
براساس خبری که امروز ایسنا مخابره کرد رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان با اشاره به ثبت آخرین بهروزرسانی دهکبندی خانوارها، گفت: باتوجه به اینکه آخرین بهروزرسانی دهکبندیها در دی ماه سال گذشته انجام شده است، مرحله بعدی اوایل شهریورماه انجام میشود.
علیرضا محمدی ، اظهار کرد: مطابق قانون بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است نسبت به بهروزرسانی دادههای ثبتی، متقن و قابل اتکا دریافتی از دستگاههای مختلف برای دهکبندی و وسعسنجی خانوارها، ۲ بار در سال (هر ۶ ماه یکبار) اقدام کند.
وی ادامه داد: باتوجه به اینکه آخرین بهروزرسانی دهکبندیها در دی ماه سال گذشته انجام شده است، مرحله بعدی اوایل شهریورماه انجام خواهد شد.
محمدی با بیان اینکه یارانهبگیران فعلی براساس آخرین بهروزرسانی دهکها یارانه خود را دریافت میکنند، افزود: افرادی که نسبت به دهکبندیها اعتراض و در سامانه ثبت اعتراض کردهاند، به تدریج توسط مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان بررسی میشوند و زمان اعمال تغییرات در شهریورماه است. به عبارتی دهک خانوارها تا دوره بعدی بهروزرسانیها غیر قابل تغییر بوده و مجدداً با دریافت دادههای ثبتی اقتصادی و اجتماعی ارزیابی خواهد شد.
رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان تصریح کرد: طبق آخرین بهروزرسانیها ۸ درصد از افرادی که تغییراتی در دهکبندیشان ایجاد شده بود، ثبت اعتراض کردهاند که در حال بررسی اعتراض و وضعیت دادههای ثبتی اقتصادی و اجتماعی هستیم و در صورت تایید اعتراض، در شهریور ماه اعمال میشود.
محمدی در بخش دیگری از سخنان خود به صدکبندی خانوارها اشاره و خاطرنشان کرد: در سامانه حمایت وزارت رفاه، شناسنامه اقتصادی خانوار در هر کدام از شاخصها به صورت صدکبندی درآمده است، به طوریکه باتوجه به مدل خودرو یا میزان تراکنشهای بانکی و درآمدها، صدک وضعیت اقتصادی خانوار مشخص شده و در نهایت این صدکها میانگینی از صدک کل خانوار را نشان میدهد.
وی به شهروندان گفت در صورت اعتراض نسبت به دهکبندیها، از طریق سایت حمایت یا با شمارهگیری ۰۲۱۶۳۶۹ با مرکز پاسخگویی وزارت رفاه که از ۸ صبح تا ۱۲ شب پاسخگوی مردم است، اعتراض خود را ثبت کنند
استعلام از طریق کد ملی یکی از سادهترین راهها برای فهم این موضوع است و افراد با وارد کردن کد ملی سرپرست خانوار میتوانند دهک درآمدی خانوار خود را تشخیص دهند.
با توجه به اینکه اعتراض مردم کماکان به مبالغ یارانهای به قوت خود باقی است، دریافتن این موضوع که افراد به کدام دهک درآمدی تعلق …
با توجه به اینکه اعتراض مردم کماکان به مبالغ یارانهای به قوت خود باقی است، دریافتن این موضوع که افراد به کدام دهک درآمدی تعلق دارند حائز اهمیت است.
استعلام از طریق کد ملی یکی از سادهترین راهها برای فهم این موضوع است؛ برای این کار افراد باید با شماره تلفن گویای ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ تماس بگیرند.
سایت دهک بندی یارانه؛ نحوه ورود به سامانه دهک بندی یارانه با کد ملی
آخرین تغییرات دهک بندی خانوارها بر اساس اطلاعات اقتصادی سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ در سامانه حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعمال شد که نشان دهنده دهک خانوار و وضعیت مشمول بودن یا نبود دریافت یارانه نقدی است.
بانک اطلاعاتی پایگاه رفاه ایرانیان با دسترسی به همه اطلاعات اقتصادی جامعه، روزبهروز مجهزتر میشود و بر اساس همین اطلاعات، وضعیت درآمدی خانوارها در سامانه حمایت تغییر میکند.
چه چیزهایی در این سامانه قابل مشاهده است؟
در این سامانه که مبنای پرداخت یارانه و تخصیص حمایتهای دولتی است، بهتازگی شرایط جدید اقتصاد خانوارها اعم از دهک درآمدی، مشمول بودن یا نبودن یارانه نقدی، گزارشهای کامل از حسابهای بانکی، وضعیت درآمد خانوار، مالکیت خودرو، داشتن کد بورسی و … منتشر شده است.
مبنای اطلاعات منتشر شده در این سامانه چه است؟
مبنای اطلاعاتی که در سامانه حمایت مورد استفاده قرار گرفته، اطلاعات اقتصادی خانوارها از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ است که بخش عمده آنها مربوط به حسابهای بانکی است؛ بهعبارتدیگر، با دسترسیهای ایجاد شده برای پایگاه رفاه ایرانیان، هرگونه تراکنش بانکی اعم از خرید با کارت، انتقال وجه حساب بهحساب، پایا، ساتنا و کارت به کارت در سابقه اقتصادی خانوار ذخیره میشود و همین اعداد و ارقام مبنایی برای تغییر دهک درآمدی خانوار خواهد بود.
سوال: طی سال ۱۴۰۲ شاهد کسری در بخشهایی از بودجه و تحقق درآمدهای پیشبینی شده در حوزههای دیگر بودیم. به طور مثال عملا شاهد کسری قابل توجهی در تبصره ۱۴ که درآمد و هزینه یارانهها در آن قرار دارد بودیم. از سوی دیگر بحث پیرامون سیاستهای ارزی همچنان ادامه دارد. موضوع سیاست تثبیت و لزوم تداوم آن در سال ۱۴۰۳ مورد تاکید بانک مرکزی قرار گرفته است. کما اینکه بانک مرکزی توانسته بود در بخش قابل توجهی از سال ۱۴۰۲ نرخ ارز را با ثبات نگهدارد. اما این سیاست بدون نظارت جدی در حوزه تجاری(کم اظهاری و بیش اظهاری) تکمیل نخواهد شد و برخی افراد با سوء استفاده از این شرایط در حال کسب سودهای بادآورده هستند که باید جلوی آن در سال جاری گرفته شود. با توجه به این موارد نظر شما در خصوص سیاستهای دولت در بودجه ۱۴۰۲ و پیشنهاد سیاستی برای سال ۱۴۰۳ چیست؟
حسینی: کلیات سیاستهای برنامه هفتم توسعه تصویب و ابلاغ شد و در حال حاضر باید شاهد تدوین بودجه سال ۱۴۰۳ براساس قانون برنامه باشیم. سیاستهای مالی و بودجهای که به نوعی شاکله بودجه را تشکیل میدهد باید براساس اسناد بالادستی و برنامههای توسعهای تدوین شود. اما چیزی که در عمل شاهد هستیم عدم همخوانی بین اسناد بالادستی از جمله برنامه توسعه و قانون بودجه هستیم.
قانون برنامه ششم باید تا در سال ۱۴۰۰ تمام میشد اما ما سال ۱۴۰۲ را نیز برمبنای قانون برنامه ششم به پیش بردیم. در قانون برنامه ششم بندی وجود داشت که براساس آن امکان تغییر شاخصهای تعیین شده، در بودجه سالانه براساس شرایط داخلی و خارجی وجود داشت. در سال ۱۴۰۱ که پیشبینی هزینه و درآمد بودجه ۱۴۰۲ در آن انجام شد، شرایط خاصی وجود داشت. بودجه این سال با پیشبینی تداوم تحریمها نوشته شد. در حالی که پیش از آن بودجه یک سال کشور با فرض برداشته شدن تحریمها نوشته شده بود.
در سال ۱۴۰۲ روند تداوم تحریمها در نظر گرفته شد و تنها انتخابات به عنوان یک رویداد قابل ملاحظه در سطح داخلی پیشبینی شده بود. جنگ اوکراین برای همه دنیا به ویژه در زمینه تامین کالاهای اساسی نیز میتوانست در پیشبینی منابع اثر گذار باشد. بر اساس همین موارد بود که بودجه ۱۴۰۲ تدوین شد.
در حوزه مالیاتها بیش از ۱۰۰ درصد آن چیزی که در قانون پیشبینی شده بود محقق شد. برای سال ۱۴۰۳ نیز افزایش حدود ۴۵ درصدی مالیاتها را شاهد هستیم. افزایش مالیاتها با شناسایی مودیان جدید و جلوگیری از فرار مالیاتی محقق شده است. با وجود اینکه نگاه اقتصادی در کشور چندان مثبت نیست تحقق درآمدهای مالیاتی دستاورد خوبی بود. باید توجه داشت که پایههای مالیاتی و نرخهای مالیاتی تغییر نکرده است.
حسینی: در نتیجه در این قسمت مشکلی نداشتیم و عملکرد دولت مناسب بوده است اما در حوزه درآمدهای نفتی به آن چیزی که مد نظر بود نرسیدیم. عدد پیشبینی شده در بودجه با توجه به شرایط تحریمی و نوع مراودهای که داریم با سختیهای خاص خود مواجه هستیم.
با این حال بیشترین کسری منابع ناشی از دو منبع دیگر بوده است. بخش اول مربوط به رقم ۱۰۸ هزار میلیارد تومان مولدسازی در بودجه سال ۱۴۰۲ است. وصولی این رقم پیشبینی شده در حد ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است. این عدد بزرگ است و تامین منابع را با مشکل مواجه کرد. عددی نیز در خصوص واگذاری سهام و سهم شرکت در نظر گرفته شد که تحقق آن نیز کمتر از ۸ درصد بوده است. اگر به بودجه سال ۱۴۰۳ دقت کنید میبینید که به نسبت بودجه سال گذشته درآمدهای پیشبینی شده از این دو محل حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافته است.
در حوزه مولدسازی با وجود مصوباتی که اخذ شد موفق نبودیم و نتوانستیم از این طریق منابع پیشبینی شده را به دست بیاوریم. این موارد سیاستها ۱۴۰۲ ما است که محقق نشده است. اگر درآمدهای ما در مجموع به ۱۰۰ درصد نرسید علت آن مالیات نبود. حتی در حوزه نفت نیز چندان با پیشبینی فاصله نداریم.
حسینی: در بودجه معمولاً برخی موارد را یک در نظر میگیریم و درآمدهای آن محل را لحاظ نمیکنیم. یکی از نمونههای این بخش مربوط به منابع صندوق توسعه ملی است که در سال گذشته نیز با مجوز اخذ شده دولت ۲۰ درصد از سهم صندوق را وارد درآمدهای حوزه عمومی کرد.
به عبارت دیگر اگر شاهد کسری در حوزههای دیگر هستیم و دولت اعلام میکند که وصولی درآمدها بیش از ۹۰ درصد است، به علت مصوبات جدیدی است که در بودجه پیشبینی نشده بود. یک مورد مربوط به صندوق توسعه ملی و مورد دیگر نیز مربوط به مجوز حدود ۶۰ تا ۷۰ همت انتشار اوراق خزانه در پایان سال ۱۴۰۲ بوده است.
سوال: با توجه به کسری قابل توجه برخی از ردیفهای درآمدی در سال گذشته که به آنها اشاره شد به نظر میرسد دولت رویه معقولی در جهت افزایش پایداری منایع درآمدی با کاهش سهم آنها در پیش گرفته است. به این ترتیب آیا در عمل شاهد کاهش کسری بودجه دولت خواهیم بود؟
حسینی: سیاستهای درآمدی در سال ۱۴۰۲ سبب شده است تا بخش درآمدی در بودجه سال ۱۴۰۳، واقعیتر دیده شود. در حوزه مالیاتها با رشد حدود ۴۵ درصدی مواجه شدیم. در بخش مولدسازی و واگذاری سهام کاهش درآمدها را شاهد هستیم. در بخش نفت تا اندازه حدود ۷ تا ۸ درصد شاهد کاهش هستیم. منابعی که دولت برای هزینههای خود در سال ۱۴۰۳ پیشبینی کرده است از یک پایداری قابل ملاحظهای برخوردار است.
البته ممکن است در طی سال اتفاقات به خصوصی رخ دهد. به طور مثال در انتهای سال گذشته با موضوع جنگ غزه مواجه شدیم. دیدگاه عمومی این است که جنگ بین دو کشور شکل گرفته است و آثار چندانی برای ما ندارد. با این وجود این مسئله به وصورت غیرمستقیم در بعد روانی تاثیرگذار بود و سبب افزایش هزینههای اقتصادی شد.
تداوم درآمدهای ناپایدار در برابر هزینههای قطعی یارانهها
حسینی: شرایط بخش درآمد و هزینه یارانهها در سال جاری بدتر نیز شده است. امسال رقم تبصره ۸ که مربوط به یارانهها است به حدود ۷۵۶ همت رسیده است. در بخش درآمدی صادرات فرآوردههای نفتی دچار تردید است. صادرات گازوئیل اصلا نداریم و قرار است که بنزین نیز وارد کنیم.
در حال حاضر در خود جداول بودجه ۴.۲ میلیارد دلار صادرات نفت کوره را برای واردات بنزین قرار داریم. ما روزی ۱۷ میلیون لیتر کسری بنزین داریم. بنابراین به نظر میرسد که با وجود کنترل شدید هزینهها از سوی دولت همچنان شاهد بیش برآوردی در زمینه یارانهها هستیم.
منتظر هستیم ببینیم که در مجلس چه تغییراتی اعمال خواهد شد. ضمن اینکه دولت به دنبال حذف یارانه سه دهک است که خود آثار روانی خاص خود را دارد. ما در شناسایی افراد دچار مشکل هستیم. به طور مثال یارانه فردی را حذف میکنیم که در روستایی در جنوب کشور زندگی میکند. علت آن هم این است که به اسم این فرد ماشین وارد کشور شده است. به عبارت دیگر ما شاخص و دقت لازم در تعیین هزینه و درآمد خانوار را نداریم.