ریشه کنی مالاریا دچار اختلال شد /مسافران این مناطق مراقب باشند
رییس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، به تشریح وضعیت بیماری مالاریا در کشور پرداخت.
پیام طبرسی متخصص بیماری‌های عفونی در آستانه ۲۵ آوریل مصادف با ششم اردیبهشت روز جهانی مالاریا، از مالاریا به عنوان یک بیماری انگلی شایع در جهان نام برد که حذف آن یکی از اهداف سازمان جهانی بهداشت است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به وضعیت شیوع مالاریا در ایران، گفت: این بیماری در سال‌های دور شیوع گسترده‌ای در کشور داشت اما با بهبود وضعیت بهداشت در مناطق روستایی و آندمیک مالاریا و تلاش کارشناسان بهداشت محیط و شبکه‌های بهداشتی در سالیان اخیر تا آستانه ریشه کنی مالاریا پیش رفتیم.
طبرسی افزود: بیماری مالاریا جزو بیماری‌های بومی محسوب می‌شود اما به مناطق خاصی اختصاص دارد.
به گفته وی، روند ریشه کنی مالاریا در چند سال گذشته به دلیل همسایگی با کشورهای مالاریا خیز در حاشیه جنوب شرقی کشور (افغانستان و پاکستان)، شیوع کرونا و اختصاص تمام ظرفیت شبکه‌های بهداشتی به کنترل کرونا دچار اختلال شد به نحوی که امسال آمار مبتلایان به مالاریا افزایش داشته است.
این متخصص بیماری‌های عفونی خاطرنشان کرد: به طور کلی مالاریا در ایران در یک وضعیت کنترلی نسبتاً خوبی قرار دارد اما در برخی مناطق به خصوص مناطق جنوب شرقی متأسفانه شاهد افزایش موارد ابتلاء در یکسال گذشته بودیم که وزارت بهداشت در تلاش است بیماری را در آن مناطق کنترل کرده و در راستای ریشه کنی و حذف بیماری گام بردارد.
وی با بیان اینکه مالاریا انواع مختلفی دارد، ویواکس و فالسیفارم را دو نوع مهم آن عنوان کرد که ویواکس معمولاً باعث بروز بیماری خفیف‌تری می‌شود اما فالسیفارم معمولاً باعث ایجاد بیماری خیلی شدید و حتی گاهی کُشنده می‌شود.
استاد بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به انتقال مالاریا از طریق پشه آنوفل، گفت: پشه آنوفل در آب‌های راکد و مناطقی که دارای وضعیت نامناسب بهداشتی هستند، تکثیر می‌یابد.
وی افزود: پس از گزش فرد مبتلا به مالاریا توسط پشه آنوفل، انگل بیماری وارد بدن پشه می‌شود و این پشه با گزش سایر افراد می‌تواند بیماری را به آنان منتقل کند و به این ترتیب باعث گسترش بیماری شود.
طبرسی خاطرنشان کرد: انتقال بیماری فقط از طریق پشه آنوفل است و فرد به فرد صورت نمی‌گیرد. به این معنا که در مناطقی که این پشه وجود ندارد حتی اگر فرد مبتلا به مالاریا وجود داشته باشد بیماری منتقل نمی‌شود.
وی، مناطق آندمیک مالاریا در ایران را محدود به استان‌های جنوب شرقی کشور هم مرز با افغانستان و پاکستان برشمرد که شیوع و عدم کنترل مناسب مالاریا در این کشورها و وجود مراودات با ایران باعث انتقال مالاریا در استان‌های جنوب شرقی کشور شده است.
به گفته این متخصص بیماری‌های عفونی، در سایر نقاط کشور انتقال محلی مالاریا نداریم و اکثر موارد بیماری در استان‌های جنوب شرقی کشور و مسافران به این استان‌ها مشاهده می‌شود. برخی مبتلایان نیز سابقه سفر به کشورهای مالاریا خیز نظیر کشورهای آفریقایی، هند، پاکستان و…، داشتند و در بازگشت به میهن دچار علائم بیماری شدند.
این استاد بیماری‌های عفونی دانشگاه علائم بیماری مالاریا را شامل تب، لرز و تعریق برشمرد و گفت: مسافرانی که به مناطق مالاریا خیز عزیمت کردند اگر در بازگشت دچار علائمی نظیر تب، لرز و تعریق شدند در اسرع وقت باید به مراکز بهداشتی یا پزشک متخصص عفونی مراجعه کنند تا از نظر مالاریا مورد بررسی قرار گیرند.
به گفته طبرسی، تشخیص دقیق بیماری از طریق آزمایش خون، تهیه لام خون محیطی و مشاهده اجزای انگل در آزمایشگاه انجام می‌شود. در مراکز بهداشت نیز تست سریع مالاریا برای تشخیص بیماری انجام می‌شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به وجود درمان‌های مؤثر برای مالاریا تاکید کرد: در صورت تشخیص زودرس، بیماری بدون عارضه درمان می‌شود اما حتماً دوره درمان باید تکمیل شود.
به گفته وی، در صورت عدم شناسایی به موقع، شدید شدن بیماری و افزایش میزان درصد انگل در خون فرد متأسفانه بیماری خطرناک و کشنده شده و با عوارض زیادی همراه خواهد بود.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: افرادی که از مناطق غیرآندمیک به مناطق آندمیک مالاریا سفر می‌کنند باید نکات ایمنی و حفاظتی را برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری رعایت کنند.
طبرسی به افرادی که قصد سفر به استان‌های جنوب شرقی ایران و یا کشورهای مالاریاخیز دارند تاکید کرد قبل از سفر به این مناطق می‌توانند با رعایت چند نکته مهم و ساده از ابتلاء به مالاریا پیشگیری کنند.
وی خاطرنشان کرد: این افراد با هماهنگی مراکز بهداشتی می‌توانند داروی پیشگیری از ابتلاء به مالاریا مصرف کنند.
طبرسی، استفاده از محافظ‌های فیزیکی، پشه بند، پمادهای دفع کننده پشه، توری برای پنجره و درها، استفاده از پوشش برای مناطقی از بدن که در معرض گزش پشه است را از جمله نکاتی برشمرد که می‌توانند خطر گزش پشه آنوفل و ابتلاء به بیماری را کاهش دهند.
وی در خاتمه سخنان خود، کنترل مالاریا را وابسته به وضعیت بهداشتی محیط دانست و یادآور شد که هرچه تلاش شهرداری‌ها و متولیان بهداشت محیط جامعه در راستای بهبود وضعیت بهداشتی محیط بیشتر باشد، منجر به کاهش مخزن‌های این پشه خواهد شد و در نتیجه کنترل و ریشه کنی بیماری مالاریا موفق تر خواهد بود.
مهر