گذار نرم از قطبیت اروپایی

گروه بین‌الملل سیاست فردا- حنیف غفاری: نظرسنجی ها و تحقیقاتی که این روزها، در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی اروپا در قاره سبز صورت می گیرد، به وضوح بیانگر شکاف نسلها و عبوررسمی جوانان و حتی میانسالان اروپایی از ارزشهای ادعایی سالهای ابتدایی شکل گیری اتحادیه اروپاست.بر همین اساس، بحرانهای جاری در اروپای واحد به اندازه ای عمیق و برجسته شده که جایی برای تمرکز افکار عمومی بر روی نهادگرایی ادعایی غرب باقی نگذاشته و نمادهایی مانند پیمان شنگن، واحد پول یورو، پیمانهای مالی واحد اروپایی و .....بیش از پیش در میان آنها به چالش کشیده شده است.مواردی که در گذشته ای نه چندان دور، حکم یک ارزش را در میان ملتها و بازیگران اروپایی داشت اکنون تبدیل به یک ضد ارزش یا در بهترین حالت، مسئله ممتنع شده است. 

بر اساس نظرسنجی اختصاصی یورونیوز، شهروندان اتحادیه اروپا خواستار آن هستند که این اتحادیه نقش قوی‌تری در امور بین‌الملل داشته باشد؛ با این وجود این هدف را به عنوان اولویت اصلی خود در نظر نمی‌گیرند.انتخابات پارلمان اروپا قرار است طی روزهای ۶ تا ۹ ژوئن برگزار شود و در این نظرسنجی که در آستانه این انتخابات و با همکاری موسسه ایپسوس انجام شد، حدود ۲۶ هزار پاسخ دهنده از ۱۸ کشور عضو این اتحادیه شرکت کردند.یافته‌های این نظرسنجی نشان داد که ۴۰ درصد از اروپایی‌ها «تقویت نقش جهانی» این اتحادیه را برای خود یک «اولویت» می‌دانند در حالی که ۴۲ درصد معتقدند اگرچه این موضوع مهم است اما اولویت آنها نیست. ۱۸ درصد از پاسخ دهندگان نیز چنین چیزی را یک هدف «ثانویه» برای آینده اتحادیه می‌دانستند.

این نتیجه در حالی حاصل شده که وقوع بحران‌های بین‌المللی متوالی از جمله همه‌گیری ویروس کرونا، تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین و جنگ غزه  باعث شده است اتحادیه اروپا حضور برجسته‌تری در سطح بین‌الملل از جمله در گفتگوها و تصمیم‌گیری‌های چندجانبه داشته باشد.اما این حضور برجسته، نه در راستای مواجهه با بحرانهای جهانی، بلکه در راستای تقویت آنها بوده است! به عبارت بهتر، اروپای واحد به جای انکه نقش یک بازیگر بازدارنده در برابربحرانهای جهانی را ایفا کند، تبدیل به متغیری وابسته به واشنگتن و تل آویو شده و همین مسئله، نقش آن را در وقوع و استمرار بحرانها ومنازعات جهانی پررنگ ساخته است. 

اورزولا فن در لاین، رئیس کمییسون اروپا نیز در آغاز فعالیتش در این مقام وعده داده بود که در دوران فعالیتش، این اتحادیه در صحنه جهانی حرف بیشتری برای گفتن داشته باشد.او در سال ۲۰۱۹ گفت: «ما برای پیشبرد ارزش‌های خود، در اتحادها و ائتلاف‌ها سرمایه‌گذاری خواهیم کرد. ما از طریق تجارت آزاد و منصفانه، از منافع اروپا حمایت خواهیم کرد. ما شرکای خود را از طریق همکاری تقویت خواهیم کرد زیرا شرکای قوی اروپا را نیز قوی می‌کنند.»

به نظر می‌رسد پنج سال پس از بیان این سخنان، شاهد تحقق برعکس آن هستیم! فراموش نکنیم که در جریان جنگ اوکراین، فن در لاین از افرادی بودکه به جای تنش زدایی میان روسیه و اوکراین، تبدیل به بازوی عملیاتی آمریکا در جنگ شد، تا جایی که بازیگرانی مانند برلین و پاریس به صورتی خودخواسته و عامدانه وارد معادلات مستقیم نبرد با مسکو شدند. در حال حاضر، بسیاری از جوانان اروپایی این سوال مهم را از خود می پرسند که نقش کشورهایشان در مواجهه با بحرانهایی که قاره سبز را تهدید می کند چیست؟آیا واقعا ماهیت بحرانهای جهانی از سوی اروپاییان درک می شود یا خیر؟! به نظر می رسد پاسخ این سوال منفی باشد! بازی در زمین آمریکا و رژیم صهیونیستی به اندازه ای به دغدغه مهم اروپاییان تبدیل شده که جایی برای تفکر منطقی آنها در قبال بحرانهای جاری در نظام بین الملل باقی نگذاشته است!