واردات ۲۳۶میلیون دلار قطعات هواپیما و پهپاد از غرب با وجود تحریم‌ها
شبکه صهیونیستی «اینترنشنال» ادعا کرد، در بیش از ده سال گذشته، ۲۳۶میلیون دلار قطعات موتورهای هواپیما و پهپاد به ایران وارد شده که در لیست اقلام ممنوع در تحریم‌های خزانه‌داری ایالات‌متحده علیه ایران هستند. مبدأ بخشی از این واردات، آمریکا و کشورهای اروپایی، از جمله اوکراین است.
شبکه صهیونیستی «اینترنشنال» ادعا کرد، در بیش از ده سال گذشته، ۲۳۶میلیون دلار قطعات موتورهای هواپیما و پهپاد به ایران وارد شده که در لیست اقلام ممنوع در تحریم‌های خزانه‌داری ایالات‌متحده علیه ایران هستند. مبدأ بخشی از این واردات، آمریکا و کشورهای اروپایی، از جمله اوکراین است.
وب‌سایت این شبکه در گزارش خود نوشت: صادرات قطعات مذکور از تقریبا صفر در سال ۱۳۹۹ به حدود ۲۶میلیون دلار در هشت ماهه نخست امسال افزایش پیدا کرده است.
جیم مانکوس، معاون واحد تجارت جهانی در بخش تحقیقات وزارت امنیت ملی آمریکا گفت: لاشه پهپادهای ایرانی که در خاورمیانه و اوکراین به دست می‌آیند، حاوی تجهیزات حساس آمریکایی هستند. کارکرد چندگانه قطعات مصرفی در پهپادها، همکاری و برون‌سپاری ساخت پهپادها به شرکت‌های دانش‌بنیان و واسطه‌گری شرکت‌های خارجی برای واردات قطعات همگی باعث شدند تا تلاش‌ها برای جلوگیری از توسعه صنایع پهپادی ایران موفق نباشد.
خردادماه امسال وزارت خزانه‌داری آمریکا یک راهنما درباره صنایع پهپادی جمهوری اسلامی منتشر کرد. این راهنمای ۱۱صفحه‌ای به بازرگانان درباره اقلامی که جمهوری اسلامی در ساخت پهپادهایش از آنها استفاده می‌کند هشدار و توضیح داده بود برخی از آنها می‌توانند شامل تحریم‌های ایالات‌متحده باشند.
پس از آغاز جنگ اوکراین، واردات قطعات موتور وسایط نقلیه هوائی به ایران، تنها در هشت ماه اول امسال (۱۴۰۲) از کل ۱۲ ماه سال ۱۴۰۱ بیشتر بوده است. در هشت ماه اول پارسال، ۲۴میلیون دلار «اجزاء و قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوایی» به ایران وارد شده و افزایش ۶۱درصدی را نشان می‌دهد. مبدأ ۷۵درصد کل واردات اجزاء و قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوائی از سال ۱۳۹۱ تا هشت ماه اول ۱۴۰۲، ترکیه، هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی و چین بودند.
در این مدت جمهوری اسلامی ۵۲میلیون دلار از ترکیه، ۵۰میلیون دلار از هنگ‌کنگ، ۴۳میلیون دلار از امارات و ۲۸میلیون دلار از چین قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوائی وارد کرده است. علاوه‌بر این مبادی اصلی، بسیاری از کشورهای اروپایی هم در بین صادرکنندگان این تجهیزات به جمهوری اسلامی حضور دارند. حدود دو میلیون و ۱۰۰هزار دلار از مجموع واردات این تجهیزات از مبدأ اوکراین بوده است.
در اروپا، بیشترین واردات اجزاء و قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوائی که در ساخت پهپادها از آنها استفاده می‌شود از آلمان به ایران صادر شده است. پس از آلمان، اوکراین و بعد اسلوونی قرار دارد. بیش از ۵۰هزار دلار از این تجهیزات هم از آمریکا به کشور وارد شده است. این واردات در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۷ انجام شده است.
از طرف دیگر ایران که خود، وارد‌کننده این تجهیزات تا سال ۱۴۰۰ بوده، ناگهان به صادرکننده این کد تعرفه تبدیل شده است. صادرات اجزاء و قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوایی، از تقریبا صفر در سال ۱۳۹۹، به حدود ۲۶میلیون دلار در هشت ماه اول سال ۱۴۰۲ رسیده است.
اولین مقصد صادرات قطعات موتورهای وسایط نقلیه هوائی در این مدت ونزوئلا بوده است. حدود ۲۰میلیون دلار از این تجهیزات به ونزوئلا صادر شده که معادل حدوداً ۳۷درصد کل صادرات این ردیف است. پس از آن تاجیکستان با حدود ۱۴ و اتیوپی با حدود ۶میلیون دلار قرار دارند.
فرزین ندیمی، پژوهشگر ارشد انستیتو واشنگتن، آذر۱۴۰۱ در مقاله‌ای در واشنگتن‌پست نوشت: جمهوری اسلامی و ونزوئلا از ابتدای دهه ۲۰۰۰ میلادی همکاری خود را در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین آغاز کردند و این همکاری تا آنجا پیش رفت که در سال ۲۰۱۲ جمهوری اسلامی برای ونزوئلا خط تولید پهپاد تاسیس کرد.
در حال حاضر تعداد زیادی شرکت‌های خصوصی هستند که در زمینه صنایع پهپادی فعالند. این شرکت‌ها بعضا خود را دانش‌بنیان معرفی می‌کنند. اتحادیه‌ای هم به نام صنایع هوائی و فضائی ایران وجود دارد که ۳۰۵ شرکت خصوصی در آن عضو هستند./کیهان