مرزبندی اصلاحطلبان با تحریمطلبان پررنگتر شد
سخنان سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای حزب مجمع ایثارگران درباره دفاع از انتخابات و تأکید بر این نکته که راه رسیدن به یک نظام مردمی مردمسالار «انتخابات» است، میتوان شوک بزرگی به اردوگاه اصلاحطلبان ساختاری تعبیر کرد که طی چند سال گذشته با تئوریزهکردن تحریم انتخابات، همواره کوشیدهاند همسو با دشمنان نشانهدار کشور، پایههای مردمی نظام اسلامی را متزلزل کنند.
سخنان سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای حزب مجمع ایثارگران درباره دفاع از انتخابات و تأکید بر این نکته که راه رسیدن به یک نظام مردمی مردمسالار «انتخابات» است، میتوان شوک بزرگی به اردوگاه اصلاحطلبان ساختاری تعبیر کرد که طی چند سال گذشته با تئوریزهکردن تحریم انتخابات، همواره کوشیدهاند همسو با دشمنان نشانهدار کشور، پایههای مردمی نظام اسلامی را متزلزل کنند.
این مرزبندی و موضعگیری صریح پس از آن صورت گرفته است که رهبر معظم انقلاب، دی ماه گذشته در دیدار مداحان اهلبیت (ع) و شاعران آیینی تصریح کردند: «برخی میخواهند انتخابات و حضور مردم که اثبات تحقق مردمسالاری دینی است، ضعیف و نامناسب باشد تا حرف و ایده امام بزرگوار و وعده الهی دروغ درآید که در مقابل این حرکت خصمانه، مجاهدان تبیین باید با بیان حقایق بایستند و به وظیفه خود عمل کنند. انتخابات یک وظیفه است و هر کسی با انتخابات مخالفت کند با جمهوری اسلامی و اسلام مخالفت کرده است.» اکنون عقلای قوم مجبور به اتخاذ مواضع معتدل شدهاند.
اصلاحطلبان ساختاری عنوانی است که هسته سخت جریان اصلاحات که اکنون در جبهه اصلاحات محوریت را از آن خود کردهاند، برای خود انتخاب کردهاند. این جریان اقلیت، اما پرسروصدا و مدعی که نوعی پدرخواندگی برای خود نزد جبهه اصلاحات قائلند، عطش و علاقه وافری به خیابان و اردوکشیهای خیابانی دارند و معتقدند مطالبات خود را نه از طریق نهادهای مدعی مانند انتخابات که از ناحیه خشونت خیابانی شبیه آنچه در حوادث تلخ ۱۴۰۱ و پیش از آن در فتنه ۱۳۸۸ رخ داد، دنبال کنند.
چنانکه تاکنون ظهور و بروز یافته، کنشهای اصلاحطلبان رادیکال و ساختاری نشان میدهد برای این بخش از جریان اصلاحات مسئله مشارکت یا مشارکت مشروط در انتخابات نه تنها مسئله اصلی نیست که راهبرد اصلی آنان تلاش برای «کاهش مشارکت» است. آنها در همین زمینه یکی از خطوط اصلی خود را سیاهنمایی از شرایط کشور و نیز ناامیدسازی مردم نسبت به اداره کشور و حکمرانی قرار دادهاند.
در مقابل این جریان رادیکال، اما اصلاحطلبان نهادی یا مشارکتجو قرار دارند که اگرچه طیف وسیعی از جریان اصلاحات را دربرمیگیرد، اما چنانچه گفته شد، همواره زیر سیطره و نگاه پدرخواندههای اصلاحطلبان ساختاری، صدای آنها کمتر شنیده شده است. عقبه این طیف را میتوان در حزب کارگزاران سازندگی، اعتماد ملی، ندای ایرانیان، حزب اسلامی کار و دیگر احزاب شناسنامهدار اصلاحات جستوجو کرد؛ احزابی که اگرچه نقدهایی به حاکمیت وارد میکنند، اما راه پیگیری مطالبات و هرگونه اصلاح (به زعم آنها) را در دنبالکردن روشهای قانونی میدانند. همانها که چندی پیش با صدور بیانیهای که به «بیانیه ۱۱۰ فعال سیاسی اصلاحطلب» معروف است، تأکید کردند: «کاهش مشارکت انتخاباتی از جمله به تشدید تهدیدها علیه ایران و تحریمها علیه ایرانیان میانجامد.» بسیاری از صاحبنظران سیاسی این بیانیه را مرزبندی صریح و روشنی با راهبرد انتخاباتی جبهه اصلاحات (بخوانید اصلاحطلبان ساختاری) تفسیر و تعبیر کردند که با رویکردی به شدت رادیکال منتشر شد و افراطیون اصلاحطلب در آن بیانیه سازوکارهای انتخاباتی نظام جمهوری اسلامی را زیر سؤال بردند و انتخابات آتی را انتخاباتی «فاقد معنا»، «نمایشی» و «غیررقابتی» عنوان و شروط گزاف و فراقانونیای برای حضور در انتخابات بیان کردند که عملاً معنایی جز تحریم انتخابات نداشت. انتشار بیانیه ۱۱۰ اصلاحطلب که در آن بر مشارکت در انتخابات تأکید شده است، بار دیگر شکاف میان افراطیون و طیفهای معتدل اصلاحات را آشکار کرد. اصلاحطلبان مشارکتجو و نهادی در بیانیه خود تصریح کردند: «به همان دلایلی که با نوعی «آرمانگرایی واقعنگرانه» از مشارکت و کنشگری فردی و جمعی در هیچ یک از این میدانها کناره نمیگیریم و به رغم همه محدودیتها در همه این میدانها برای مقاومت در برابر پیشروی انحصارگرایان و تمهید شرایط گشایش پایدار و ائتلافسازی بهره میبریم، در میدان انتخابات هم از «حق رأی» مان که فراگیرشدنش محصول ۱۲۰سال مجاهدت ملی ایرانیان است، به آسانی نمیگذریم و از همین «حق رأی فراگیر» برای استیفای تدریجی «حق نامزدی فراگیر» بهره میگیریم.»
پیشتر هم محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفتگو با وبسایت «خبر فوری» اصلاحطلبان ساختاری را مورد خطاب قرار داده و گفته بود: «شما حتی اگر دنبال تغییر ساختارها هستید، زمانی برایتان میسر است که بروید مقدمات و مفردات نخستین آن را فراهم کنید. اگر شما به تغییر ساختار قائلید، آیا میخواهید این تغییر ساختار را با یک تحول انقلابی رقم بزنید یا مبتنی بر یک فرایند اصلاحطلبانه. اگر متکی بر رویکردی انقلابی باشید که عین براندازی است.» سخنان روز پنجشنبه سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای حزب مجمع ایثارگران که سایت جماران آن را منتشر کرده، اما شوک بزرگی بود بر پیکر اصلاحطلبان ساختاری و افراطی که همواره با تلویح و تصریح مواضع اعلامی و اعمالی آنها در مسیر تحریم انتخابات بوده است.
خاتمی در این جمع تصریح کرده است: «اصلاحطلب واقعی با کسی قهر نیست و قهر نخواهد کرد. گرچه ممکن است موضع داشته باشد و انتقاد کند و باید بکند ولی با انتخابات، با حاکمیت و به خصوص با مردم قهر نخواهد کرد. برعکس، دلش میخواهد در کنار مردم و با مردم و به نفع مردم عمل کند.»
خاتمی اضافه کرده است: «در مسئله انتخابات هم باید از انتخابات دفاع کرد چراکه انتخابات راه رسیدن به یک نظام مردمی مردمسالاری است که میتواند خیر مردم را تأمین کند و مردم در آن احساس رضایت کنند، هم دنیای مردم را بهتر کند و هم آنها که اهل آخرت هستند، احساس کنند که در این دنیا میتوانند مسیر آخرت خود را بدون آنکه مزاحم کسی شوند و بدون اینکه کسی مزاحم آنها شود، طی کنند. پس از نظر ما انتخابات بسیار مهم است و اگر انتقادی هم هست، به این است که انتخابات در جای خود نیست و باید به جای اصلی خود برگردد.»
اکنون و در حالی که تا برگزاری انتخابات دوازدهم مجلس شورای اسلامی دو هفته بیشتر باقی نمانده است، باید دید کنش انتخاباتی اصلاحطلبان در این آوردگاه مردمسالارانه چگونه خواهد بود. آنچه روشن است اینکه اصلاحطلبان مشارکتجو در بسیاری از حوزههای انتخابیه در ائتلاف با جریان اعتدال به توافق رسیدهاند و بنا دارند، حضور پررنگی در انتخابات داشته باشند. باید دید سرنوشت افراطیون اصلاحطلب که رسالتی جز ساختارشکنی و هجمه به نهادهای قانونی برای خود تعریف نکردهاند، پس از این مرزبندیها چه خواهد شد؟
منبع: روزنامه جوان