الهام امین‌زاده: «دستور موقت دیوان» دفاع غرب از صهیونیست‌ها را دشوار کرد

 

این دستور موقت است که دیوان بین‌المللی دادگستری صادر کرده است. معمولاً در دعاوی که این احتمال وجود دارد، حق یکی از طرفین یا دو طرف در حال از بین رفتن باشد و این حق قابل جبران نباشد، مانند از بین رفتن جان انسان‌ها یا محیط زیست باشد، دستور اقدامات احتیاطی و اضطراری صادر می‌شود تا این فعل یا ترک‌فعل غیرقانونی که در حال انجام است، همان جا متوقف شود تا دیوان بین‌المللی دادگستری بتواند به رسیدگی خود ادامه دهد. در این قضیه هم دیوان با صدور یک حکم دستور موقت مقرر کرد تمام اقدامات اسرائیل باید متوقف شود و ترک‌فعلی که ممانعت می‌کند تا گذرگاه‌های منتهی به غزه باز باشند تا اقلام غذایی، بهداشتی و آب و سوخت وارد شود، باید از بین برود و این اجازه داده شود تا کانتینر‌ها و کامیون‌ها وارد غزه شوند و جلوی آسیب‌های جسمی و روانی مردم فلسطین گرفته شود. فعلاً این دستورات داده شده و طی یک ماه اسرائیل باید گزارش پیشرفت اقدامات خود را به دیوان بین‌الملل دادگستری اطلاع دهد. 

 

بر اساس ماده ۹۴ منشور سازمان ملل، می‌توان استنکاف و عدم‌تمکین به دستور را به شورای امنیت سازمان ملل برد و در آنجا اقداماتی را علیه دولتی که به دستور دیوان تمکین نمی‌کند، شروع کنند. 

 

اقدامات تنبیهی آن هم ذیل فصل ۷ منشور است که، چون الان وضعیت اضطراری برای مردم به لحاظ بهداشتی و اینکه از حداقل‌های یک زندگی در غزه محروم هستند، فکر نمی‌کنم راه‌حل‌های دیپلماتیک و اقتصادی جایی داشته باشد و بیشتر باید به اقداماتی روی بیاورند که بر اساس فصل ۷ منشور مجوز تحریم‌هایی را صادر می‌کند که البته این‌ها به این شرط است که امریکا از حق وتوی خود استفاده نکند. 

 

اگر امریکا می‌خواست وتو نکند، حداقل در خصوص آتش‌بس‌ها وتو نمی‌کرد، نه الان که دیگر تبدیل به یک بحث جدی شده است، البته الان این احتمال هم وجود دارد که نخواهد خود را در برابر یک نهاد قضایی بین‌المللی قرار دهد، چون در واقع این رفتار بی‌اعتباری خود این کشور‌ها را به دنبال خواهد داشت. یک زمانی یکسری کشور‌ها تقاضا دارند یا تأثیرپذیری افکار عمومی موجب می‌شود مردم بیایند کف خیابان‌ها در سراسر جهان، خب امریکا وتو می‌کند و می‌گوید افکار عمومی به من ربطی ندارد ولی الان نظام قضایی ملل متحد تصمیم گرفته است و اصلاً در رأی دستور موقت رئیس دیوان اعلام کرد که با شواهدی که در دسترس است، نسل‌کشی به شکل آشکار اتفاق افتاده، آسیب‌های جدی و روانی به وجود آمده و مردم از حداقل‌های یک زندگی انسانی بهره‌مند نیستند. خب این‌ها یافته‌های دیوان است و اگر امریکا واقعاً بخواهد به آن تمکین نکند، فقط با آبروی خودش بازی کرده است. 

 

براساس دستور موقت، اسرائیل باید یک ماه دیگر بیاید به صحن دیوان بین‌المللی دادگستری و گزارش دهد که فرایند پیشرفت کار چه بوده، آنجا را ترک کرده، نسل‌کشی و بمباران را خاتمه داده است، محرومیت مردم از غذا، پوشاک و سوخت آیا خاتمه پیدا کرده است یا نه، باید بیاید این چیز‌ها را گزارش دهد. اگر هم این اقدامات را انجام ندهد، می‌رود شورای امنیت. 

 

معمولاً آرای دیوان بین‌المللی دادگستری بین سه تا چهار سال طول می‌کشد، حتی رأیی که در مورد شکایت ما از امریکا در قضیه سکو‌های نفتی صادر شد ۱۰ سال و سه ماه طول کشید. 

 

خیلی مهم است و این دستور می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد، مثلاً الان برخی کشور‌های غربی می‌خواستند در پرونده آفریقای‌جنوبی علیه رژیم‌صهیونیستی ورود و از اسرائیلی‌ها دفاع کنند ولی فکر می‌کنم این دستور موقت موجب شده است در اقدامات خود تجدیدنظر کنند؛ و فکر می‌کنید این اتفاق تأثیری هم در جنگ غزه خواهد داشت، با توجه به اینکه اخیراً حتی نتانیاهو اعلام کرده است، بدون توجه به این دستور موقت به عملیات خود ادامه خواهد داشت؟

بالاخره اسرائیل دنبال مفری بود که از این منجلابی که در آن گیر کرده است، فرار کند، ولی دنبال این هم نبود که به تنهایی و در یک خلأ عقب‌نشینی کند. به نظر می‌رسد دنبال یک دستاویزی بود که عقب‌نشینی خود را توجیه کند و الان آن شرایطی است که بگوید من دارم به دستور دیوان بین‌المللی دادگستری تمکین می‌کنم، ولی در واقع دارد به نفع خودش اقدام می‌کند که از این فضایی که در غزه گیر کرده است، خارج شود. 

 

مجمع عمومی یک نهاد سیاسی است که توصیه می‌کند، ولی این احکام، آرا و دستورات موقتی که دیوان صادر می‌کند، الزام‌آور است. 

 

باید منتظر باشیم و ببینیم در یک ماه آینده صهیونیست‌ها چقدر عمل خواهند کرد، البته به نظر می‌رسد طی روز‌های آینده تغییراتی در میدان داشته باشیم و صهیونیست‌ها از غزه عقب‌نشینی کنند، هرچند در حال ساخت یک نوع منطقه امن هم در غزه هستند که برای آن بسیاری از خانه‌ها و مزارع را خراب کرد‌ه‌اند و یک کیلومتر داخل غزه آمده‌اند، ولی از سوی دیگر حماس نیز اعلام کرده است ما حتماً اجازه نخواهیم داد که اسرائیلی‌ها با امنیت در این منطقه حضور داشته باشند و به زودی آن‌ها را بیرون خواهیم کرد.