میزان مشارکت در ۱۱ دوره انتخابات مجلس

مجلس شورای اسلامی در یازده دوره گذشته، در انتخابت دوره پنجم رکوددار بیشترین حضور مردم در پای صندوق‌های رای بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابتدای سال جاری بر 4 اصل، مشارکت، سلامت، امنیت و رقابت در انتخابات تأکید داشتند و خواستار رعایت شدن این 4 اصل در انتخابات اسفند ماه (دوازدهمین دوره انتخابات مجلس و ششمین دوره انتخابات خبرگان) شدند.

اما در دیدار اخیری که رهبر انقلاب با مردم خوزستان و کرمان داشتند، بر افزایش مشارکت مردم در انتخابات تأکید زیادی نسبت به 3 مورد دیگر کردند و بیان داشتند «همه‌ی کسانی که مخاطبانی دارند، وظیفه دارند مردم را به انتخابات دعوت کنند. علمای اَعلام، اساتید دانشگاه، اساتید حوزه، صداوسیما، مطبوعاتی‌ها، جوان‌ها، افراد در داخل خانواده، این‌ها همه می‌توانند منادی انتخابات باشند و مخاطبان خودشان را به انتخابات دعوت کنند؛ آن‌وقت انتخابات، انتخابات پُرشوری خواهد شد. اگر مشارکت ضعیف باشد، مجلس ضعیف خواهد شد و مجلس ضعیف توانایی کامل برای رفع مشکلات نخواهد داشت. اگر می‌خواهیم مشکلات برطرف بشود، باید مشارکت را بالا ببریم؛ این وظیفه‌ی همه است.»

مشارکت در انتخابات و رای دادن از مؤلفه‌های اساسی رفتار سیاسی شهروندان محسوب می‌شود. همچنین مشارکت در انتخابات‌ها در هر کشوری جزء اولویت‌های انتخابات و نظام سیاسی آن کشور است.

البته واجدان شرایط در همه کشور‌ها شامل همه بزرگسالان نمی‌شود. در برخی کشور‌ها جنسیت یا نژاد یا مذهب برای واجدان ملاک است اما ملاک‌های معمول در دنیا سن و شهروندی است.

مشارکت در کشور‌های دنیا خیلی متفاوت است؛ مثلاً در بلژیک یا ترکیه که رای دادن اجباری است و در مالت که اجباری نیست، درصد مشارکت به 95 درصد رسیده است.

این گزارش قصد داریم به مشارکت انتخابات‌های یازده دوره مجلس شورای اسلامی بپردازیم و ببینیم که در هرکدام از این دوره ها چقدر از مردم پای صندوق رای حاضر شدند.

مشارکت در انتخابات مجلس از دوره اول تا دوره یازدهم

در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی که مرحله اول آن در 24 اسفند 58 و مرحله دوم آن در 19 اردیبهشت 59، برگزار شد، میزان مشارکت واجدین شرایط در این انتخابات 52/14 درصد بوده است که این میزان مشارکت در دومین دوره انتخابات مجلس که در 26 فروردین 63 برگزار شد به حدود 64/64 درصد رسید.

در سومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که در روز 19 فروردین 67 برگزار شد، میزان حضور مردم در پای صندوق‌های رای نسبت به دوره گذشته خود پایین تر آمد و 59/72 درصد از مردم در انتخابات شرکت کردند.

چهارمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در تاریخ 21 فروردین71 برگزار شد و مشارکت نسبت به دوره قبل خود پایین‌تر آمد و نهایتاً 57/81 درصد مردم در انتخابات شرکت کردند.

اما یکی از میزان مشارکت‌های بالا در انتخابات مجلس مربوط به انتخابات دوره پنجم مجلس شورای اسلامی است که تا به امروز این درصد از مشارکت شکسته نشده است.

در این انتخابات حدود 71/10 درصد از مردم در انتخابات 18 اسفند 74شرکت کردند.

در ششمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که در تاریخ 29 بهمن 78 برگزار شد، از 39 میلیون نفر واجد شرایط 26 میلیون نفر در انتخابات شرکت داشتند که حدود 69 درصد می‌شد و در انتخابات دوره هفتم نیز که در 1 اسفند 82 برگزار شد، 59/5 درصد از واجدین شرایط پای صندوق‌های رای رفتند.

در تاریخ 24 اسفند 86 هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با حضور 55/40 درصد از مردم برگزار شد که نسبت به دوره‌های گذشته خود میزان مشارکت پایین بود.

در نهمین دوره انتخابات نیز که در 12 اسفند 90 برگزار شد، 64/02 درصد مردم به پای صندوق‌های رای رفتند که نسبت به دوره هشتم این دوره مشارکت بالایی را به خود می‌دید.

دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی 7 اسفند 94 برگزار شد که حضور مردم در این انتخابات نسبت به انتخابات سال 90، 3 درصد کاهش داشت و به میزان 61/83 درصد رسید.

در نهایت انتخابات مجلس یازدهم در 2 اسفند 98 برگزار شد. این انتخابات نسبت به 10 دوره قبل خود با کمترین میزان مشارکت مردم در تاریخ انتخابات مجلس رو به رو شد. میزان مشارکت مردم در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی حدود 42/57 درصد بود که تاکنون کمترین مشارکت انتخابات های مجلس را به نام خود زده است./تسنیم