يك اشتباه اعتقادی در مختارنامه + پاسخ

مالك شريعتي: قسمت اخیر مجموعه فاخر مختارنامه، حاوی يك اشتباه اعتقادی بود که نمی توان به بهانه قوت کار از کنار آن به راحتی گذشت. در این قسمت در صحنه مواجهه مسلم بن عقیل با ابن زیاد در دارالعماره کوفه، بحثی اعتقادی میان آنها در گرفت که مضمون مکالمه آنها چنین بود: ابن زیاد: شما بنی هاشم تمام دعوایتان سر خلافت است و آنرا ارث خود می دانید، در حالیکه پیامبر فرمود: "ما پیامبران ارث نمی گذاریم". مسلم: من هم این حدیث را شنیده ام، اما ملاک برای زمامداری امور مسلمین تقوای الهی و تقرب به خداست و همه حتی خلفای پیش از علی (ع) نیز او و فرزندانش را مقرب ترین امت بعد از رسول خدا می دانند. پاسخ مسلم در این قسمت از مختارنامه دارای چند ایراد اساسی اعتقادی بود: 1. مسلم بن عقیل با گفتن جمله "من هم این حدیث را شنیده ام" صحت آن را تایید کرد؛ در حالیکه این حدیث، یکی از احادیث جعلی است که برای گرفتن فدک در زمان حضرت زهرا (س) از جانب خلیفه اول نقل شده است. همه می دانند که پیامبر اعظم (ص)، باغ فدک را پس از فتح آن بدون روی دادن جنگ، با اختیار قرآنی و الهی خویش در زمان حیات ظاهری اش، به دخترش فاطمه زهرا (س) اهدا کرد. ضمن اینکه با فرض عدم اهدا در زمان حیات، فدک به تنها فرزند ایشان یعنی صدیقه طاهره (س) ارث می رسید. در کتاب "الطبقات الكبرى، ج2، ص315" این جریان چنین نقل شده است: فاطمه (عليها السلام) همراه عباس نزد خليفه اول آمده و در خواست ارث كردند، علي (عليه السلام) نيز حضور داشت، ابوبكر گفت: رسول خدا فرمود: ما چيزي به ارث نمي گذاريم؛ بلكه صدقه است، علي (عليه السلام) پاسخ داد: قرآن (در سوره نمل آیه 16) مي فرمايد: «وَ وَرِثَ سُلَيْمَانُ دَاوُودَ - سليمان از داود ارث بُرد» و زكريا (در آیات 5 و 6 سوره مریم) به خداوند عرضه داشت: «فَهَبْ لِي مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ - فرزندي (برای جانشینی) كه از من و از آل يعقوب ارث بَرَد عنايت فرما.» 2. ادامه پاسخ مسلم بن عقیل در سریال هم خالی از اشکال نبود. درست است که خلیفه مسلمین باید باتقوا و از مقربان الهی باشد اما این شرط لازم است و کافی نیست. ما در نگاه اصيل اسلامي معتقدیم که جانشینان پیامبر اکرم (ص) تنها با ابلاغ الهی می توانند انتصاب شوند نه اینکه معیارهایی باشد و بر اساس آنها انتخاب شوند. آیه 67 سوره مبارکه مائده - که شان نزول اعلام ولایت و خلافت امیر مومنان علی (ع) در روز غدیر خم بود - بر این نکته تاکید دارد که انتخاب جانشین پیامبر تنها با نصب و ابلاغ الهی صورت می پذیرد: «اى پيامبر! آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ كن و اگر نكنى پيامش را نرسانده‏اى» جا داشت مجموعه مختارنامه که با این همه اعتبار، در این مدت طولانی و البته خوش ساخت و یک سر و گردن بالاتر از سایر مجموعه های چند سال اخیر سیما ساخته شده و از وجود کارشناسان مذهبی هم بهره برده است، از این اشتباهات اعتقادی نداشته باشد یا لااقل اگر به هر دلیل امکان بیان حقیقت وجود نداشت، اصلا به آن نمی پرداخت. تردیدی نیست که مجموعه های مذهبی آنهم با این کیفیت و مخاطب انبوه، نقشی کم نظیر در شکل دادن به اعتقادات مردم دارد. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره جایگاه و تاثیر هنر در تبلیغات دینی نیز موید این مدعاست. پاسخ به سوال: مسلم حدیث جعلی را نپذیرفت. سریال مختارنامه در قسمت هشتم خود و در بخشی از مباحثه عبیدالله بن زیاد و مسلم بن عقیل، حدیثی را از جانب عبیدالله بیان کرد که مضمون آن چنین بود:« پيامبر فرموده از ما حکومت به کسی ارث نمي رسد. مسلم هم در جواب گفت آري پيامبر اين حرف را فرموده است اما علي برتر است»... طرح چنین حدیثی در سریال مختارنامه برای بسیاری از مخاطبان این تصور را ایجاد کرده که سریال مختارنامه این حدیث را تایید کرده حال آنکه طبق تحقیقات کارگردان و گروه پژوهش سریال، این حدیث «ساختگی» است و هیچ سندیت و اعتباری ندارد و عبیدالله نیز در جهت سیاست های مکارانه خود و در جمع بزرگان کوفه تلاش می کند تا با طرح این نکته جعلی، از آن بهره برداری خاص خود را بکند. در این سریال نیز مسلم پس از شنیدن این حدیث آن را تایید نکرده و فقط گفته من این حدیث را شنیده ام. بنابراین چنین اظهار نظری از سوی مسلم، هیچ نشانه ای مبنی بر تایید این حدیث جعلی از سوی سریال مطرح نمی کند. منبع پاسخ: سايت رسمي مختارنامه