وانتی‌ها؛ مافیای تازه در شهر تهران
پای مافیا به وانتی‌های شهر هم باز شد و این روز‌ها شاهد یک پدیده عجیب در کوچه و خیابان‌های تهران هستیم. اداره چندین وانت از سوی یک نفر موضوعی است که نشان می‌دهد حضور پررنگ وانت‌ها با بار میوه و سبزیجات در شهر اتفاقی نیست.
او در این رابطه گفته بود: «موضوع وانت‌بار‌ها به ۲دسته وانت‌هایی که برای مشکلات مالی به این اقدام دست می‌زنند و برخی که مافیای گسترده‌ای هستند و منافع زیادی از این سد معبر به‌دست می‌آورند، تقسیم می‌شوند؛ بنابراین شهرداری تهران تلاش کرده برای آن دسته از افرادی که مشکل سرمایه دارند در مراکز مختلف امکانی را فراهم کند که مشکل این افراد مرتفع شود، اما با آن دسته وانتی‌هایی که به‌دنبال سوءاستفاده هستند و مالیات، هزینه آب، برق و اجاره پرداخت نمی‌کنند و به‌راحتی معبر مردم که حق‌الناس است را اشغال می‌کنند، باید به شکل قانونی برخورد شود.»
حضور مافیایی برخی از وانتی‌ها در شهر تهران زمانی واضح‌تر می‌شود که به مرور صحبت‌های سعید بیگی، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر شهرداری تهران بپردازیم. او چندی پیش در نشست خبری اعلام کرده بود: «در تهران یک نفر ۵۰وانت دارد و آن‌ها را مدیریت می‌کند.» مرور مشکلات مطرح‌شده در رابطه با سدمعبر وانتی‌ها در تهران بیانگر این واقعیت است که در کنار افراد نیازمند به این شغل، کم نیستند افرادی که با مدیریت چندین وانت و همچنین محل تجمع آن‌ها به درآمد‌های کلان دست پیدا می‌کنند.
۳منطقه در رتبه اول درخواست برای جمع‌آوری وانتی‌ها
رضا ناصری، رئیس سامانه۱۳۷: براساس آمار‌های ثبت‌شده در سامانه باید گفت که تهران با چند نوع سدمعبر شامل سدمعبر وانتی‌ها، اصناف، دستفروشان و مصالح مواجه است. در بازه زمانی یک سال اخیر یعنی از آبان سال گذشته تا به امسال، در رابطه با سد معبر وانتی‌ها و دستفروش‌ها نزدیک ۳۹هزارو۸۰۰ درخواست برای جمع‌آوری در سامانه ثبت شده است. منطقه۱۵ با ۴هزارو۷۰۰ درخواست، منطقه۴ با ۴هزارو۵۰۰ درخواست، منطقه۱۲ با ۴هزار و ۳۰۰درخواست، ۳منطقه‌ای هستند که در تهران رتبه اول تا سوم در مورد درخواست جمع‌آوری سدمعبر وانتی‌ها را دارند و پس از آن منطقه۱۴ با ۲هزارو۹۸۰درخواست و منطقه۱۱ با هزارو ۷۹۰ درخواست در رتبه چهارم و پنجم قرار دارند.
لازم به ذکر است که مشکلات وانتی‌ها در تهران مربوط به دوره خاصی نیست و همواره تهران با این مشکل درگیر بوده است. حل این معضل نیازمند همکاری مشترک نیروی انتظامی و پلیس راهور با شهرداری است. درخواست برای جمع‌آوری سدمعبر دستفروش‌ها و وانتی‌ها در کوچه‌ها ۱۰درصد آمار را به‌خود اختصاص داده است و ۹۰درصد درخواست‌ها مربوط به رفع سدمعبر این عوامل در خیابان‌ها و اتوبان‌هاست.
دریافت هزینه روزانه ۴ تا ۱۵میلیونی از سوی مافیای وانتی‌ها
نصرالله پیچگاه، معاون فنی و اجرایی شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران: ۲هزارو۳۷۰وانتی در شهر تهران شناسایی شده است که مردم نسبت به موقعیت توقف ۹۰۰مورد شکایت دارند و برهمین اساس پلاک این خودرو‌ها را شناسایی و به پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کردیم تا با آن‌ها برخورد شود.
نقش این وانتی‌ها در افزایش ترافیک برخی مناطق کاملا مشهود است و به‌عنوان مثال از زمانی که وانتی‌های خیابان امام‌خمینی در منطقه۱۰ ساماندهی شدند، بیش از ۳۰درصد بار ترافیکی کاهش یافته است. برخی وانتی‌ها به جز مشکلات سدمعبر و ایجاد ترافیک، موجب ایجاد معضلات اجتماعی نیز شده‌اند. در برخی از مناطق شهر طرح جمع‌آوری و ساماندهی برگزار کردیم و ۵۰ تا ۱۲۰وانت شناسایی شدند.
متأسفانه بخشی از این وانت‌ها تحت مدیریت لیدر‌های خاص بودند؛ به‌عنوان مثال افرادی در خیابان امام خمینی شناسایی شدند که ۱۰ تا ۳۰وانت داشتند. لیدرها ده‌ها وانت را در مناطق تهران قرار می‌دهند و زمانی که نیرو‌های ما می‌خواهند اقدام به جمع‌آوری این وانتی‌ها کنند، همه به یکدیگر خبر می‌دهند و با هم هماهنگ می‌شوند و به‌محض حضور نیرو‌های معبربان، با قمه به زد و خورد دست می‌زنند.
ما برای جمع‌آوری این دسته از وانتی‌ها که با حمایت لیدرهایشان به فعالیت می‌پردازند، برنامه جدی داریم و این موضوع را از طریق طرح‌های مختلف در خیابان‌هایی همچون زهدی، امام‌خمینی، شهرزاد، شمشیری، عجب گل، نظام‌آباد، خیابان ری، استاد حسن بنا و... پیگیری می‌کنیم؛ به‌عنوان مثال در یکی از خیابان‌های شهر ۹وانت که برای یک لیدر بود را به‌مدت ۳ماه توقیف کردیم. وانتی‌های تهران یک مافیا دارند و برای حل این موضوع حتی از نیروی انتظامی و پلیس راهور کمک گرفته‌ایم تا این مشکل را ساماندهی و کلونی‌ها را جمع‌آوری کنیم.
البته با توجه به دستور شهردار تهران مبنی بر ساماندهی وانتی‌ها، ما موظف هستیم که پس از شناسایی دست به جداسازی افراد نیازمند در این حوزه بزنیم؛ چراکه تمام وانتی‌های تهران را مافیا تشکیل نمی‌دهند. پس از شناسایی و جداسازی افراد نیازمند از مافیا، دست به ساماندهی در محل می‌زنیم تا معیشت افراد نیازمند دچار مشکل نشود.
براساس شناسایی‌های اداره پایش و کنترل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران باید بگوییم که به‌طور کلی در بحث وانتی‌ها، ۶۰درصد لیدرها و ۴۰درصد افراد نیازمند، نقش‌آفرینی می‌کنند. در رابطه با نحوه عمل لیدرها باید گفت که این لیدرها در یک شیوه دست به خرید ده‌ها وانت می‌زنند و این وانت‌ها را در نقاط مختلف شهر از طریق استخدام کارگر روزمزد مدیریت می‌کنند که در برخی مناطق این دستمزد به روزی ۲میلیون تومان و ماهانه ۵۰میلیون تومان می‌رسد. در شیوه دیگر لیدرها محل قرار گرفتن وانت‌ها را مدیریت می‌کنند و از وانتی‌ها اجاره می‌گیرند.
براساس اطلاعاتی که ما به‌دست آورده‌ایم برای در اختیار گرفتن یک محل ثابت از طریق لیدرها، هزینه‌های ۴ تا ۱۵میلیونی به شکل روزانه دریافت می‌شود که این رقم با توجه به میزان فروش و محل تجمع وانتی‌ها متفاوت است. شکل‌گیری این لیدرها نیز داستان خاص خود را دارد. بسیاری از این لیدرها در دسته لات‌ها و اراذل قدیمی محله‌ها قرار می‌گیرند که با درگیری کار خود را پیش می‌برند. تاکنون به‌طور کلی برای حوزه سدمعبر نزدیک به ۲۷۰لیدر شناسایی شده است که از این میزان، ۱۲۳ لیدر مربوط به وانتی‌های شهر است.
در برخورد با این مافیا نیز با مشکلات خاصی روبه‌رو هستیم؛ به‌عنوان مثال در یکی از خیابان‌های تهران زمانی که با چند لیدر برخورد کردیم و دستور جمع‌آوری دادیم، شاهد بودیم که مافیای وانتی‌ها دستور داد تا شبانه به شهرداری ناحیه حمله کنند و با نیرو‌های خدمات شهری درگیر شدند.
تمام تلاش ما این است که با این لیدرها درگیر نشویم، اما اکثر پیگیری‌های ما برای ساماندهی وانتی‌ها با درگیری از سوی لیدرها همراه می‌شود. متأسفانه نیرو‌های معبربان در چند سال گذشته به‌دلیل حمله برخی لیدرها با آسیب‌های جدی روبه‌رو شده‌اند. قرار است که مناطق فضا‌هایی را به شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل معرفی کنند و از این طریق قدم مفیدی برای ساماندهی برداشته شود و اگر هم مکانی مشخص نشود، ما دست به ساماندهی در محل خواهیم زد.
نقش وانتی‌ها در افزایش ترافیک و تصادف
سرهنگ محمد رزاقی، معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ: برابر آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، فروش و عرضه هر نوع کالا در معابر و خیابان‌ها ممنوع است، جرم محسوب می‌شود و باید با آن‌ها برخورد شود؛ بر همین اساس حضور وانتی‌ها در معابر شهر قانونی نیست. این موضوع از ۲جهت برای پلیس راهنمایی و رانندگی مهم است؛ اول اینکه موجب ترافیک در سطح شهر می‌شود و عبور و مرور را مختل می‌کند. این مسئله در سطح شهر و محل‌هایی که عرض معابر کم است، موجب ترافیک‌های عجیب می‌شود و همچنین در بحث ایمنی نیز این سد معبر مسئله‌ساز است؛ چراکه توقف وانت‌ها در حاشیه اتوبان و بزرگراه موجب تصادف می‌شود.