قيمت نان لواش پس از هدفمندی يارانه‌ها
فارس: مديرعامل شركت بازرگاني دولتي با اعلام اينكه دستمزد و اجاره بها 80 درصد هزينه توليد نان است، گفت: قيمت نان پس از هدفمندي جهش نخواهد داشت، حتي در برخي موارد كاهش مي‌يابد و قرار نيست نان لواش 30 توماني 100 تومان شود، در بدترين شرايط نان لواش 50 تومان خواهد شد. نان يك كالاي اساسي بوده و روايت‌هاي مختلفي از نانوايان و اداره غله در خصوص قيميت اين كالا بيان شده است. در اين راستا و براي بررسي وضعيت نان پس از هدفمندي يارانه‌ها گفت و گويي با حميد عليخاني مدير عامل شركت بازرگاني دولتي انجام داديم كه متن كامل آن را در دامه مي‌خوانيد. فارس:با توجه به اينكه چندي پيش در برنامه گفت و گو ويژه خبري اعلام كرده بوديد با تشكل‌ها و اتحاديه‌هاي نانوايي جلسات متعددي برگزار كرده‌ايد، ولي برخي از نانوايان استان تهران اظهار داشتند كه در حالي كه خواستار برگزاري جلسه با شما بوده‌اند ولي موفق به اين امر نشده‌اند. اين جلسات به چه صورتي بوده است؟ عليخاني: شركت بازرگاني دولتي با نمايندگان اتحاديه نانوايان تهران جلسات متعددي برگزار كرده و آخرين نشست يك جلسه 6 ساعته بوده و در جلسات آقايان حسين و محرم علي نظري، آريافر، زراعت‌كار و فرزانه حضور داشته و مذاكراتي در خصوص مسائل مختلف صورت گرفته است. فارس:چرا در جلسات فقط اتحاديه تهران حضور داشته و از اتحاديه‌هاي ديگر نماينده‌اي حضور نداشته؟ عليخاني: اگر در جلسات شركت بازرگاني، اتحاديه تهران حضور داشته‌اند به دليل در دسترس بودن اين افراد و گران‌تر بودن قيمت نان در تهران به نسبت ساير شهرها و قابليت تعميم شرايط تهران به ساير استان‌ها بوده است، در حالي كه شرايط ساير شهرها قابل انطباق با تهران نيست. فارس:در اين جلسات چه موضوعاتي مطرح و با چه هدفي برگزار شده است؟ عليخاني: اين جلسات به منظور اطلاع از اوضاع و خواست‌هاي نانوايان و بررسي عملياتي بودن مباحثي كه به كارگروه طرح تحول اقتصادي ارائه شده،برگزار شده است و مقرر شده برخي از مسائل در جلسات بعدي بررسي شود. فارس:نتيجه اين جلسات چه بوده و چه برآوردي از قيمت نان شده است؟ عليخاني: با توجه به اينكه سهم آرد در قيمت تمام شده نان تنها 7 درصد است و دستمزد و اجاره ملك بيشترين سهم بالغ بر 80 درصد را در قيمت گندم و نان دارد، قيمت نان را شركت بازرگاني دولتي تعيين نمي‌كند بلكه اين قيمت متأثر از اجاره‌بها و دستمزدهاي محلي بوده و در حالي كه نهاده‌هاي توليد يكسان است ولي خروجي متفاوت است و استانداردها تعيين كننده قيمت نان هستند. فارس: بنابراين با اشاره به اينكه شركت بازرگاني دولتي تعيين كننده قيمت نان نيست چه نهادي متولي اين امر مي‌باشد؟ عليخاني: در استانداريها كميته‌اي متشكل از استاندار، نمايندگاني از اداره غله، اتحاديه نانوايان و بازرگاني قيمت نان را تعيين مي‌كنند. فارس: با توجه به اينكه شما در مصاحبه‌هاي گذشته فرموده بوديد با هدفمندي يارانه‌ها براي تمام نانوايي‌ها آرد يكسان توزيع مي‌شود چرا تا كنون آرد به صورت يكسان توزيع نشده است؟ عليخاني: مقتضاي دهه 60 و سالهاي جنگ كه دولت خريد و فروش گندم را ممنوع كرده بود، سيستم كنوني توزيع آرد اجرا شد و در آن زمان اين سيستم بسيار خوب عمل كرده و اكنون با تغيير شرايط و وضعيت زندگي مردم سيستم كنوني نيازمند تغيير است. تحقيقات ميداني نشان دهنده ارجحيت كيفيت بر قيمت است،در حالي كه تاسيس 10 هزار و 433 آزادپز در كمتر از 18ماه و سهم 17 درصدي آزادپزها از كل نانوايي‌ها نشان دهنده اين مسئله است. * پس از هدفمندي يارانه‌ها تمام نانوايي‌ها ازادپز خواهند شد فارس: در حالي كه فرموديد توزيع آرد نيازمند تحول است، پس از اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها توزيع آرد براي نانوايان چه تغييري خواهد كرد؟ عليخاني: با هدفمندي يارانه‌ها آرد يكسان براي تمام نانوايي‌ها توزيع مي‌شود و نانوا تعيين‌كننده نوع آرد مورد نياز خود خواهد بود. اكنون سهميه هر نانوايي 400 كيلو است و اين براي نانوايي‌ها كه كيفيت بالايي دارند محدوديت ايجاد مي‌كند در حالي كه با هدفمندي يارانه‌ها و حذف سهميه‌بندي، توزيع آرد نانوايي بدون محدوديت مقداري خواهد بود و نانوايي‌هاي با كيفيت بالا به دليل تقاضا و توليد بالا، توليد صرفه اقتصادي داشته و سودآور خواهد شد و تمام نانوايي‌ها آزادپز خواهند شد. با هدفمندي يارانه‌ها، كيفيت و رقابت معنا پيدا كرده و با اجراي اين قانون و به دليل افزايش كيفيت، نان به شرافت و قداست خود خواهد رسيد. * نان تنها كالايي است كه ماده اوليه آن گران تر از محصولي نهايي است فارس: در حالي كه نان يك كالاي اساسي بوده و مورد نياز تمام اقشار جامعه است آيا با هدفمندي يارانه‌ها قيمت نان نيز دستخوش تغيير خواهد شد؟ عليخاني: قيمت نان تغيير خواهد كرد نه جهش و حتي در برخي موارد قيمت كاهش پيدا خواهد كرد و قرار نيست نان لواش 30 توماني 100 تومان شود، در بدترين شرايط نان لواش 50 تومان خواهد شد. سرانه 160 كيلويي نان باتوجه به متوسط 80 كيلويي دنيا نشان از نياز به اصلاح مصرف دارد. نان تنها كالايي است كه ماده اوليه آن گران تر از محصولي است كه به دست مشتري مي‌رسد و شرايط كنوني باعث برخي انحرافات در نانوايي‌ها و ايجاد اشكالاتي در اقتصاد شده است. فارس: با توجه به اينكه هدفمندي يارانه‌ها يك سري نگراني‌هايي را در جامعه به وجود آورده آيا مردم مي‌توانند به نظارت و كنترل قيمت‌ها پس از آزاد سازي اميدوار بوده و اطمينان داشته باشند كه قيمت‌ها كنترل شده خواهد بود؟ عليخاني:اگر از اين منظر كه يارانه‌ها تاكنون مشخص نبوده به چه قسمتي و چه كسي داده مي‌شده و سهم هر نفر چقدر بوده، اكنون يارانه‌ها به دست مردم مي‌رسد تا خود براي هزينه‌هايشان مديرت كنند و از اين طريق نگراني‌ها نيز از بين مي‌رود. ستادهاي مختلف و روش‌هاي متفاوتي از جمله شماره تلفن و سايت‌هاي مختلفي براي نظارت وجود دارد. ضمن اينكه جلسات و نشست‌هاي مشترك با تمام اتحاديه‌ها و اصناف مربوطه براي رسيدن به يك توافق به جاي ابلاغ دستور در راستاي نظارت بوده و به نظر مي‌رسد پس از تعيين هدف بايد ارزيابي صورت بگيرد.