بازخوانی پرونده حادثه میدان کاج

مهر: حادثه نزاع خیابانی ششم آبان ماه در میدان کاج منطقه سعادت آباد تهران که منجر به کشته شدن فردی در مقابل انظار عمومی و دیدگان پلیس شد بی شک از تکان دهنده ترین حوادث اجتماعی چند سال اخیر است که نباید بدون واکاوی ریشه های اجتماعی اخلاقی به فراموشی سپرده شود.

ساعت 10 روز پنجشنبه ششم آبانماه اهالی یکی از خیابانهای سعادت‌ آباد با شنیدن صدای درگیری متوجه یک دعوای خیابانی شدند. در جریان این نزاع یک بنگاهدار به نام "یعقوب" با چاقو به سمت مردی حدودا 30 ساله هجوم برد و با وارد آوردن ضربه به ناحیه شکم او را به ‌شدت مجروح کرد. این اتفاق درحالی رخ داد که دو تن از ماموران کلانتری 134 شهرک قدس پس از وقوع این حادثه و تماس مردم با مرکز فوریتهای پلیسی 110 در جریان قرار گرفتند و در صحنه حادثه حضور داشتند. به دنبال این ماجرا، دقایقی بعد متهم خود را تسلیم ماموران کرد و به این ترتیب تحقیقات از وی آغاز شد. در پی این ماجرا و چند روز بعد فیلمی در سایت‌ها منتشر شد که بخشهایی از این جنایت را نشان می‌داد. در این فیلم حدودا 10 دقیقه‌ای نشان داده می‌شود که قاتل سلاح به دست در محل جنایت حضور دارد و در مقابل انظار عمومی و با وجود رسیدن ماموران نیروی انتظامی اجازه نمی‌دهد کسی برای نجات مقتول که لباسش غرق در خون شده اقدامی انجام دهد.

این ویدئو که کمتر از 10 دقیقه از جدال 45 دقیقه ای ضارب با مردم و دوستان خود را برای جلوگیری از نجات پسر جوان غرق به خون نشان می دهد بی شک جزو تکان دهنده ترین تصاویر اجتماعی چند سال اخیر کشورمان است که نباید در میان خبرها گم شده و بدون بررسی باقی بماند. در واقع این تصاویر ترسناک و تاسف برانگیز حمله عاشق قدیمی به عاشق جدید زنی شوهردار که همسر نخست خود را به بهانه دوستی با یک بنگاه دار رها کرده بود این روزها دل هموطنان زیادی را آزرده و چشمان زیادی را حیرت زده کرده است. تصاویری که با یادآوری این واقعه تکان دهنده لزوم واکاوی و ارزیابیهای اجتماعی، اخلاقی و پلیسی و بررسی دقیق تر این حادثه را متوجه مسئولان، کارشناسان و صاحبنظران اجتماعی می کند.

ماجرا از کجا شروع شد

مرد بنگاه دار وقتی با خانم 28 ساله ای روبرو می شود بر اساس اعتراف شخصی به برقراری رابطه پنهانی، موفق به جلب نظر خانم جوان شده و با خرید آپارتمانی 220 میلیونی به نام وی، او را از زندگی سابقش دور می کند. به اعتراف مرد ضارب، کیمیا پس از این ماجرا با وجود داشتن پسر 13 ساله از شوهرش طلاق گرفته و با بنگاهدار زندگی جدیدی را شروع می کند.

در این میان بنگاهدار که با زرنگی، یک زندگی را از هم پاشیده و به عشق هوس انگیز خود رسیده بود با دست تقدیر گرفتار جوانی می شود که او نیز با رابطه پنهانی معشوقه اش را از دستش بیرون آورده و تا جایی پیش روی می کند که کیمیا قید زندگی با او را می زند.

یزدان جوان 30 ساله ای که در این ماجرا کشته شد روز حادثه به پیشنهاد بنگاه دار شکست خورده برای برخی بدهی های مالی و البته تسویه حساب عشقی به محل قرار مرگ کشیده می شود اما در برابر دیدگان مردم ضربات هولناکی از مرد بنگاهدار متحمل می شود و زمانی که مردم برای نجات وی به صحنه می آیند با تهدید و عربده کشی های بنگاه دار در برابر خودزنی رگ دستش لحظات مرگباری را تحمل کرده و سرانجام روی تخت بیمارستان با دنیا وداع می کند. به هر دلیل مردم وحشت زده و ناتوان از دانش و تجربه برخورد با چنین صحنه های جنون آمیز و خطرناکی توانایی کنترل بر اوضاع را نیافته و مضروب حدود 45 دقیقه در خون خودش غلتید و در نهایت پس از رسیدن به بیمارستان مدرس که کمتر از 500 متر با محل حادثه فاصله دارد جان خود را از دست داد.

رقابت عشقی میان مقتول و قاتل دلیل وقوع حادثه اما فارغ از تکان دهنده بودن این حادثه، حضور دو مأمور پلیس در محل و کوتاهی آنها موجی از انتقادات را به دنبال داشت به طوری که به گفته شاهدان عینی وقتی این دو مامور پلیس در صحنه حاضر شده اند توان فکری و تخصصی برخورد با این حادثه را نداشته و دائم در حال کسب تکلیف از مقامات بالاتر بوده اند. چنانچه در اولین واکنش سردار حسین ساجدی‌نیا فرمانده انتظامی تهران بزرگ دستور تحقیق در این زمینه را صادر کرد و با بررسی و تحقیقات بعدی مشخص شد این حادثه به دلیل رقابت عشقی میان مقتول و قاتل رخ داده است.

فرمانده پلیس تهران درباره جزئیات این حادثه می گوید: دقیقاً پنج دقیقه پس از تماس، دو نفر از مأموران در محل حاضر شده‌اند و متأسفانه با وجود تماس برای اعزام اورژانس به محل برای انتقال مجروح به بیمارستان یکی از مأموران مرد متهم را دستگیر و دیگری فرد مجروح را به بیمارستان منتقل می‌کند.

ماموران حاضر در صحنه تعلل کرده اند

وی با بیان اینکه ما از صحنه فیلم داریم و متأسف هستم که برخی بدون توجه به این حادثه تنها لبخند می‌زنند و شاهد این حادثه دلخراش بودند.

وی در مورد کوتاهی ماموران پلیس اینطور توضیح می دهد: ماموران حاضر در صحنه در دستگیری قاتل تعلل کرده‌اند که با آنها برخورد انضباطی لازم انجام شد و هر دو به بازرسی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ برای سیر مراحل قانونی معرفی شدند.

سردار اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی نیز در اظهار نظری درباره عملکرد مامور نیروی انتظامی حاضر در حادثه گفته است این مامور باید به طور قطع از سلاح استفاده و با خطرپذیری با مجرم برخورد می‌کرد.

همچنین سرهنگ محسن خانچرلی رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ با تائید نظر احمدی مقدم معتقد است ماموران به موقع در سر صحنه حاضر شده اند اما موضوعی که مطرح است این است که بنابر نظر فرماندهی تهران بزرگ، آنها باید با توجه به ابزارهایی مانند سلاح، اسپری و ... که در اختیار داشتند در لحظه با متهم برخورد می‌کردند.

اورژانس در محل حادثه حضور نداشت

خانچرلی درباره صحنه‌ای از فیلم منتشر شده از این حادثه که مربوط به لگدزدن متهم به فرد مضروب است می گوید: زمانی که این اتفاق می‌افتد پلیس در سر صحنه حادثه نبوده است ضمن اینکه عوامل اورژانس در محل حادثه حضور نداشتند و پلیس با مسئولان انتظامی بیمارستان مورد نظر هماهنگ کرده و با آوردن برانکارد در سر صحنه، مردم فرد مورد نظر را به بیمارستان منتقل کردند اما به دلیل شدت جراحات وارده، فرد مضروب پس از سه ساعت در ساعت 13 جان خود را از دست داد.

اورژانس: 9 دقیقه پس از اعلام رسیدیم اما مجروح منتقل شده بود

دکتر دهقانپور رئیس مرکز اورژانس تهران در توضیح اقدامات اورژانس عنوان کرده است که امدادگران این مرکز در پی تماس فردی که از یک پیک موتوری تماس می‌گرفت، در جریان وقوع حادثه‌ای در محدوده سعادت‌آباد قرار گرفتند و امدادگران اورژانس پس از 9 دقیقه از اعلام تماس در صحنه حادثه حاضر بودند. وی با استناد به گزارشهای دریافتی تاکید می کند که در ساعت 10 صبح روز حادثه امدادگران گزارش مجروح شدن فردی در یک نزاع را دریافت کردند و در ساعت 10:09 امدادگران در صحنه حضور داشتند.

دهقانپور با تاکید بر اینکه میانگین زمان رسیدن امدادگران اورژانس بر بالین مجروحان 5/11 دقیقه است، گفت: امدادگران اورژانس 9 دقیقه پس از اعلام حادثه به محل حادثه اعزام شدند و پس از اینکه به صحنه حادثه رسیدند، دریافتند فرد مجروح توسط افراد حاضر به بیمارستان "مدرس" انتقال یافته است.

به گفته رئیس مرکز اورژانس تهران فاصله زمانی صحنه حادثه تا بیمارستان مدرس کمتر از 10 دقیقه است.

مجلس خواستار پیگیری شد اما عملکرد و اهمال پلیس در مواجه با این حادثه سبب شد نمایندگان مجلس و در راس آنها رئیس مجلس از کمیسیون امنیت ملی خواستار پیگیری این موضوع شوند. در همین رابطه کاظم جلالی سخنگوی این کمیسیون اعلام کر د: رئیس پلیس تهران در پاسخ به اعضای کمیسیون توضیح داده است که در ساعت ۹:۵۶ صبح اولین تماس با پلیس ۱۱۰ گرفته شده و این حادثه به اطلاع پلیس می رسد. البته پس از آن ۱۹ تماس دیگر گرفته می شود. پلیس ساعت ۱۰ یعنی ۴ دقیقه بعد از اولین تماس در محل حادثه حاضر می شود که علاوه بر آن دو مامور پلیس، یکی از ماموران پلیس که در بیمارستان شهید مدرس در نزدیکی محل حادثه حضور داشته خودش را به صحنه حادثه می رساند و با برانکاردی مجروح را در ساعت ۱۰ تا ۱۰:۰۵ به بیمارستان منتقل می کند اما وی در ساعت 5 عصر فوت می کند. همچنین به گفته رئیس پلیس تهران، ضارب تا ساعت ۱۰:۲۰ در محل حضور پیدا کرده و فریاد می کشید اما در نهایت او را به داخل مغازه ای هدایت کرده، چاقو را از او گرفته و دستگیرش می کنند.

جلالی در ادامه تاکید می کند نکته ای که باقی می ماند این است که از نظر سردار ساجدی نیا، تعلل افراد نیروی انتظامی در این حادثه مربوط به این است که چرا از ساعت ۱۰ تا ۱۰:۲۰ که در میدان حضور داشتند به طرف ضارب تیری شلیک نکردند یا او را با اسپری مورد حمله قرار ندادند که در نتیجه او فرصت پیدا کرده در این مدت عربده کشی کند. گزارش شاهدان حاکی از تاخیر پلیس است

جلالی با اشاره به فیلم 9 دقیقه ای از این حادثه عنوان می کند: نیروی انتظامی در مجموع قائل به این است که از زمانی که از حادثه مطلع شده یعنی ساعت ۹:۵۶ ظرف ۲۰ دقیقه با خلع سلاح سرد، ضارب را دستگیر کرده است اما برخی گزارشات دیگر که از شاهدان رسیده نشان می دهد مدت زمان بیش از این به طول انجامیده است.

به گفته سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، این کمیسیون به پرویز سروری رئیس کمیته امنیت داخلی کمیسیون ماموریت داد از این حادثه تحقیق میدانی دقیقی به عمل آورد.

باید پاسخ قانع کننده ای به افکار عمومی داده شود

وی با تاکید بر لزوم آسیب شناسی این حادثه به انعکاس خبری وسیع آن و تاثیر سوء بر افکار عمومی جامعه اشاره کرده و می گوید: باید در این باره پاسخ دقیق و قانع کننده ای به افکار عمومی داده شود با این حال پلیس قائل به این است که در آسیب شناسی این حادثه نواقص قانونی وجود دارد. مثلا یک نمونه این که چرا پلیس در این حادثه به طرف مهاجم شلیک نکرده است. در این باره گفته می شود که اتفاقا یکی از دو مامور پلیس حاضر در میدان، چندی پیش به طرف فرد مجرم سابقه داری در یک حادثه شلیک کرده و با مجروح شدن آن فرد، همین مامور پلیس به 9 میلیون تومان دیه محکوم شده که این تا حدودی نقش بازدارنده در انجام وظیفه ی پلیس ایفا کرده است.

جلالی ادامه داد: البته عبداللهی معاون وزیر کشور قائل به این بود که مشکل در خلاء قانونی نیست، بلکه تفسیر قانون در بین قضات است که قابل بررسی و آسیب شناسی است.

صدور دستور محاکمه سریع قاتل میدان کاج

همچنین در جدیدترین اظهار نظر پیرامون این پرونده جنایی دادستان عمومی و انقلاب تهران اعلام کرده است که نباید با تاخیر در محاکمه قاتل حادثه میدان کاج عواقب زشت این جنایت را بیشتر کرد و به قاضی این پرونده دستور داده شد هرچه سریعتر نسبت به صدور حکم این پرونده اقدام کند.

به گفته عباس جعفری دولت آبادی قاتل و مقتول در این حادثه افراد مشکل‌داری بودند اما آنچه که نباید فراموش شود محاکمه قاتل این حادثه است چرا که پس از فروکش تبعات این حادثه مردم می‌پرسند که قاتل به سزای عمل خود رسیده یا خیر، بنابراین سرعت بخشی به رسیدگی در این پرونده از مطالبات ماست.

وی با تاکید بر اینکه نباید در پیدا کردن مقصر در این حادثه یک طرفه قضاوت کرد می گوید: در این حادثه لازم بود ماموران کار ورزیده‌تری اعزام شوند چرا که اگر ماموران آموزش‌های لازم را دیده باشند توان تصمیم‌گیری و اقدامات ضروری را از خود به خوبی نشان می‌دهند.

به گفته دادستان تهران درباره زمان حضور پلیس در این حاثه نظرات مختلفی وجود دارد که یکی از آنها تاخیر 45 دقیقه‌ای پلیس در این صحنه بود اما گزارشات و بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد پلیس پنج تا 6 دقیقه بعد از حادثه در این مکان حاضرشده است.

جعفری دولت‌آبادی با این حال تاکید می کند که قصور و تقصیر در این حادثه از هیچکس پذیرفته نیست. افکار عمومی در انتظار پاسخگویی به ابهامات

با وجود اظهارات مسئولان انتظامی و همچنین پیگیریهای نمایندگان مجلس کارشناسان معتقدند فرایند تحلیل وضعیت و توانایی مدیریت بحران موضوعی است که در این حادثه از مسئولیت مردم و اهالی محل مهمتر است و می بایست پلیس آموزش دیده و آشنا به دوره های لازم با آن برخورد می کرده است ضمن اینکه اورژانس نیز باید جوابگوی این سؤال باشد که چرا بعد از 45 دقیقه از وقوع جنایت در صحنه حادثه حاضر شده است؟ در واقع از علت درگیری منجر به قتل که بگذریم حاضر نشدن به موقع اورژانس در صحنه حادثه و تعلل ماموران نیروی انتظامی در دستگیری ضارب که هنوز عنوان قاتل را با خود یدک نمی کشید ابهاماتی است که در افکار عمومی مطرح است و هنوز پاسخی از سوی مسئولان برای رفع این ابهامات داده نشده است.