امیرعبداللهیان: نفوذ بیگانگان معمای امنیت قفقاز را پیچیده می‌کند

حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست منطقه‌ای ۳+۳ اعلام کرد که حضور و نفوذ قدرت‌های بیگانه، معمای امنیت در منطقه را پیچیده‌تر کرده و صلح در منطقه را به تاخیر می‌اندازد.

امیرعبداللهیان امروز دوشنبه در نشست ساز و کار منطقه‌ای 3+3 در تهران گفت: نخستین نشست سازوکار منطقه ای 3+3 در 19 آذر 1400( 10 دسامبر 2021 ) در مسکو برگزار شد. خشنودم که امروز دومین نشست این سازوکار را در تهران برگزار می کنیم‌. من امید فراوان دارم که این سازوکار به سرعت کارایی خود را در حل و فصل مسایل قفقاز جنوبی، عبور از دوره جنگ و مناقشه به دوره صلح و همزیستی و گشودن فصلی نو در همگرایی و شکوفایی منطقه نشان خواهد داد. امروز فرصتی تاریخی در اختیار ماست. اکنون نوبت صلح در قفقاز است.

وی در این نشست که با حضور وزیران خارجه ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه و روسیه برگزار شد، ابراز داشت: در ابتدا مایلم مراتب سپاس و قدردانی خود را از  قبول دعوت این جانب برای شرکت در دومین نشست سازوکار منطقه ای 3+3 ابراز نمایم. به همه شما خوش آمد می‌گویم.

وی با اشاره به اینکه این نشست به نوعی سهم و نقشی در ترویج فضای صلح و همکاری در قفقاز جنوبی و ساختن راه های تقویت همگرایی منطقه ای و شکوفایی آن ایفا می‌کند، افزود: ما از مذاکرات صلح بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان حمایت می‌کنیم و شناسایی متقابل تمامیت ارضی توسط دو کشور را گامی سازنده برای رسیدن به توافق صلح ارزیابی می‌کنیم. همین طور اقدام ارمنستان در تصریح به شناسایی قره باغ در ترکیب جمهوری آذربایجان، اعاده حاکمیت آذربایجان بر این منطقه ،همچنین تاکید جمهوری آذربایجان بر تامین امنیت و حقوق ساکنان آن را پیشرفت هایی مهم در مذاکرات صلح می دانیم.

وی الزام‌های صلح پایدار که در غیاب آنها، توافق صلح می تواند آسیب پذیر باشد را عبارت دانست از:

«نخست: احترام متقابل دولت ها به حاکمیت ملی، استقلال سیاسی و تمامیت ارضی یکدیگر. به ویژه باید از دستورکارها و بکارگیری مفاهیمی که متضمن ادعای ارضی علیه دیگری است یا با حاکمیت آن مغایرت دارد، اجتناب شود. اینکه جمهوری اسلامی ایران بر مخالفت قطعی با هرگونه تغییر در مرزهای شناخته شده بین المللی یا تغییر در ژئوپولیتک منطقه اصرار می‌ورزد ، به خاطر تهدیداتی است که این گونه تغییرات می تواند متوجه صلح و ثبات و امنیت منطقه کند.

دوم: معتقدیم راه صلح، راه گفتگو و مذاکره است. استفاده از زور یا تهدید به توسل به زور نمی تواند به صلح پایدار بینجامد.

سومین نکته: زبان صلح است. زبان صلح،  زبان احترام، همزیستی و مدارا و بردباری است.

چهارم: موضوع فضای مذاکره است. مذاکره برای صلح، نیازمند فضایی متوازن و عاری از فشار و اجبار است.»

امیرعبداللهیان ادامه داد: سرانجام آنکه صلح کار و وظیفه دولت هاست. اما صلح واقعی و پایدار حاصل نمی شود مگر زمانی که ملت ها به صلح برسند و ملت ها به صلح نمی رسند مگر آنکه صلح، در ذهن و زبان و روح و روان ملت ها حاکم باشد.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما از هر ابتکاری که نقشی سازنده در ترویج فضای گفتگو و رسیدن به صلح ایفا کند، استقبال می کنیم. معتقدیم نباید قفقاز به صحنه رقابت و میدان زورآزمایی قدرت ها تبدیل شود. قفقاز اگر به هر دلیلی یا به هر طریقی به میدان تسویه حساب قدرت ها تبدیل شود، از صلح و ثبات دور خواهد شد. امنیت منطقه ای را باید در سازوکارهای منطقه ای جستجو کرد. حضور و نفوذ قدرت های بیگانه، معمای امنیت در منطقه را پیچیده تر و صلح در منطقه را به تاخیر می اندازد. مشارکت کشورهای منطقه برای تسهیل روند توافق صلح بین جمهوری جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان در این راستا حائز اهمیت است.

در ادامه اظهارات امیرعبداللهیان آمده است:

«سازوکارهای فرا منطقه ای نزدیک سی سال، ملت های این منطقه را از صلح و منافع آن محروم کردند. اکنون زمان آن است که دولت های منطقه تجربه جدیدی را آغاز و از ظرفیت های منطقه ای در راستای تامین منافع مردمان خود استفاده کنند و از مزایای صلح برخوردار شوند.

در پرتو صلح و ثبات، زمینه همکاری های اقتصادی فراهم می شود. یکی از حوزه های مهم همکاری، حمل و نقل و ارتباطات است. قفقاز کنونی شرایط لازم برای ایجاد شبکه های حمل و نقل جاده ای و ریلی را پیدا کرده است. تحقق کریدورهای حمل و نقل شمال- جنوب و شرق- غرب در چنین فضایی مفهوم پیدا می کند. پیشنهاد ما آن است که نقشه راه جامع حمل و نقلی منطقه مبتنی بر منافع همه کشورهای منطقه تدوین شود و در همین راستا نشست وزرای حمل و نقل هم برگزار شود. جمهوری اسلامی ایران آماده است از این نشست میزبانی کند.

حوزه دوم، انرژی است. اتصال شبکه های برق کشورهای منطقه و سنکرون سازی آن، همچنین ایجاد شبکه انتقال و تامین انرژی در بین کشورهای منطقه به منظور استفاده از ظرفیت های یکدیگر می تواند در دستور کار قرار گیرد.

می‌توانیم این الگو را باز هم بسط دهیم و همکاری های منطقه ای را به سایر حوزه ها مثل گمرک و تجارت، کشاورزی، دانش و فناوری، ارتباطات فرهنگی و مراودات مردمی گسترش دهیم و منطقه را به سمت همگرایی بیشتر و ارتقای سطح رفاه، پیشرفت و توسعه و شکوفایی سوق دهیم. در این میان ایجاد سازوکارهایی که مراودات مردمی بین کشورهای منطقه را تسهیل کند، اهمیت ویژه ای در بسط فضای صلح و همگرایی در منطقه دارد.

ما به نمایندگی از مردمان خود با هدف صلح، همکاری و پیشرفت، امروز دور هم جمع شده ایم. ما وظیفه خطیری نه تنها در قبال نسل های حاضر بلکه در خصوص آینده داریم. با چنین دیدگاهی این نشست برگزار می شود و امیدوارم از نتایج این نشست مردمان منطقه بهره مند شوند.»/تسنیم