دستاورد محققان ايراني درخصوص آنفلوآنزا

ایسنا: دانشمندان موسسه تحقيقات واكسن و سرم‌سازي رازي براي اولين بار در جهان موفق به ساخت و توليد واكسن نوتركيب وسيع‌الطيف آنفلوآنزاي نوع A بر پايه ژن نوتركيب «M2e-HSP70» شدند. دكتر سيد محمود ابراهيمي گله‌داري، عضو هيات علمي موسسه تحقيقات و واكسن‌سازي رازي و مدير طرح مادر ساخت واكسن نوتركيب در موسسه رازي كرج اظهار كرد: بر اساس الگوهاي تاريخي در هر قرن به طور متوسط مي‌توان انتظار سه تا چهار پاندمي آنفلوآنزا داشت که هريک مقارن با ظهور يک ساب تيپ جديد ويروس است و به راحتي از انسان به انسان منتقل مي‌شود. با اين حال بروز پاندمي‌هاي آنفلوآنزا غير قابل پيش‌بيني است. وي افزود: در قرن بيستم پس از پاندمي بزرگ آنفلوآنزا سال 9-1918 که باعث مرگ حدود 40 تا 50 ميليون نفر شد، پاندمي‌هاي ديگري هم رخ داد و کارشناسان اتفاق نظر دارند که پاندمي آنفلوآنزا اجتناب ناپذير و احتمالا قريب الوقوع است و اپيدمي‌هاي آنفلوآنزاي مرغي بسيار بيماري‌زاي ناشي از H5N1 که در اواسط دسامبر 2003 و پاندمي اخير آنفلونزاي خوكي (H1N1) مويد اين ادعاست. ابراهيمي گفت: از طرفي، شواهد حاکيست که اين ويروس به دليل ناپايدار بودنش به عنوان سلاح‌هاي بيولوژيکي و ميکروبي نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد و منطقي است که هر گونه موفقيت در ساخت واکسن آنفلوآنزا مي‌تواند جايگاه ايران را در سطح بين‌الملل ارتقاء دهد. وي با بيان اين كه پروژه توليد واكسن نوتركيب آنفلوآنزاي وسيع‌الطيف در كشور جهت پيشگيري و محافظت از تمام تحت تيپ‌هاي رايج ويروس آنفلوآنزا از جمله H1N1 خوكي و H5N1 پرندگان مد نظر بوده است، خاطرنشان كرد: اين پروژه از سال 85 با هدف ساخت واكسن آنفلوآنزا به صورت كاملا بومي در كشور و با آگاهي از اين كه شركت‌هاي واكسن سازي آمريكا از جمله Vaxinnate و ABCAM به شدت فعاليت تحقيقاتي خود را به ساخت واكسن آنفلوآنزاي وسيع الطيف مبتني بر پروتئين پايدار M2e معطوف كرده‌اند آغاز شد. پس از پشت سر گذاشتن موفقيت آميز فاز علوم پايه نظير ساخت وكتورهاي نوتركيب بياني پروكاريوتي و يوكاريوتي (مخمر)، بيان، تخليص پروتئين نوتركيب حاصله در سيستم هاي بياني پروكاريوتي و يوركاريوتي و ارزيابي كنترل كيفي پروتئين‌هاي حاصله ( كه نتايج موفقيت آميز اوليه آن در قالب سه مقاله تحقيقي در ژورنالهاي معتبر آمريكا و دو مقاله تحقيقي در ژورنال‌هاي معتبر داخلي به چاپ رسيد) اواسط سال 87 وارد فاز Preclinical study در حيوان مدل آزمايشگاهي (موش) شد. ابراهيمي تصريح كرد: پس از اطمينان از ارزيابي كامل سيستم ايمني موش‌هاي آزمايشگاهي متعاقب تجويز اين فيوژن پروتئين نوتركيب و نتايج موفقيت آميز حاصله از دو سال مطالعه در اين زمينه، در نهايت در تابستان امسال فيوژن پروتئين نوتركيب به عنوان واكسن وسيع الطيف مورد توجه و در فاز حيواني در معرض دوزهاي بسيار كشنده ويروسهاي آنفلوآنزاي رايج در كشور H1N1 و H3N2 و H9N2 و همچنين H1N1 نوع استاندارد قرار گرفت و وسيع‌الطيف بودن و كارا بودن اين واكسن به طور عملي مورد ارزيابي دقيق قرار گرفت. وي خاطرنشان كرد: نتايج حاصله از مطالعه كارآزمايي در موش به عنوان حيوان مدل آزمايشگاهي و پس از بررسي كامل سيستم ايمني موش‌هاي ايمن شده با فيوژن پروتئين نوتركيب M2e-HSP70 در مقايسه با واكسن هاي تجاري وارداتي تجاري در ايران دال بر موفقيت آميز بودن ايده مورد نظر است؛ از اين رو پس از نتايج حاصله موفقيت آميز از ارزيابي سيستم ايمني در حيوان مدل، موش‌هاي ايمن شده با واكسن نوتركيب حاصله در مواجه با دوز بسيار كشنده (100 LD90) ويروس آنفلوانزا (H1N1) آداپته شده با موش محافظت صد در صدي حاصل شد، اين در صورتي بود كه در موشهاي ايمن شده با واكسن‌هاي وارداتي Influvac ساخت هلند و Split vaccine ساخت انگليس به عنوان كنترل‌هاي مثبت در مواجهه با دوز كشنده مشابه از ويروس آنفلوآنزا، محافظت 40 درصد و 15 درصد بيشتر حاصل نشد. ابراهيمي در گفت‌و‌گو با خبرگزاري دانشجويان ايران تصريح كرد: نتايج حاصل از چهار سال فعاليت موفقيت‌آميز دانشمندان انستيتو تحقيقاتي واكسن و سرم سازي رازي در ساخت واكسن نوتركيب وسيع الطيف آنفلوآنزاي تيپ آ به عنوان ايده‌اي نو در ساخت واكسن آنفلوآنزاي وسيع الطيف در قالب مقالات مروري در مجله معتبر علمي Virus Genes از كشور آمريكا مورد پذيرش قرار گرفت و بزودي انعكاس جهاني خواهد يافت. ابراهيمي با بيان اين كه اين مقاله مروري، اولين مقاله مروري در خاورميانه و يك ايده نو در جهان در زمينه ساخت واكسنهاي وسيع الطيف است، خاطرنشان كرد: نتايج حاصله از فاز حيواني نشان داد كه واكسن‌هاي آنفلوانزاي بر پايه فيوژن پروتئين M2e-HSP70 عليرغم تحريك سيتم ايمني هيومورال ايمني سلولي را نيز به شدت تحريك مي كند. با توجه به اينكه نقش HSP70 از مايكوباكتريوم توبركلوزيس به عنوان يك ادجونت ژنتيكي در قالب فيوز شده با ديگر پروتئين‌ها نيز به اثبات رسيده است مي‌توان گفت كه واكسن وسيع‌الطيف موسسه تحقيقاتي واكسن و سرم‌سازي رازي بسيار كاراتر و موثرتر از دستاوردهاي شركتهاي آمريكاي Vaxinnate و ABCAM در ساخت واكسن آنفلوآنزا نوتركيب وسيع الطيف است كه به ترتيب ساخت واكسن آنفلوآنزا را بر پايه فيوژن پروتئنيهاي M2e-flagellin و M2e-HBc مورد مطالعه قرار داده و وارد فاز 2 انساني نيز شده‌اند. عضو هيات علمي موسسه تحقيقات و واكسن‌سازي رازي با اعلام آمادگي براي بحث و مناظره در خصوص اين موفقيت علمي در جمع اساتيد و محققان ويروس‌شناس داخلي و خارجي با ارائه تمام مدارك و مستندات علمي خاطرنشان كرد: پس از اين كه نتايج كامل و خوبي از مرحله آزمايشگاهي دريافت كرديم در حال ورود به مرحله انساني هستيم و همين موضوع را نيز به صورت رسمي و در قالب مقاله مروري به جامعه علمي جهان نيز اعلام كرده‌ايم، اما موفقيت حاصله نيازمند حمايت و اطلاع‌رساني مسوولان ذيربط است. گروه ما نيازمند حمايت مادي و معنوي است تا بتوانيم آنفلوآنزا را به عنوان يك بيماري جهاني پيشگيري كرد. مجري طرح توليد واكسن آنفلوآنزا گفت: در فاز كينيكال نيازمند امكانات آزمايشگاهي هستيم؛ چراكه ورود به فاز انساني استانداردهاي لازم را نياز دارد. به گفته وي، مجريان پروژه‌هاي زيرطرح، دكتر مجيد تبيانيان ( ايمنولوژيست) و دكتر عليرضا مكرم رضائي (فارماسيوتيكس) و همكاران دكتر ماشاء الله محمدي، دكتر مهران دباغيان، دكتر محمد حسين ذابح جزي، دكتر علي ميرجليلي، دكتر حميد رضا عطاران و دكترهادي طغياني و مشاور طرح، پروفسور محمد جواد قراگوزلو هستند.