کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات و در عصر متاورس از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
کارآفرینی در فناوری اطلاعات رویکردی است که می‌توان با استفاده از آن، ایده‌ها را به فرصت‌های کارآفرینی تبدیل کرد. افرادی که در حوزه کارآفرینی فعالیت دارند، جهت تبدیل ایده‌های خود به نوآوری‌های عملی، نیازمند دسترسی به ابزارهای ارتباطی مناسب هستند تا بتوانند از فرصت‌های محیطی بهترین بهره‌برداری را نمایند. رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات به همراه گسترش اینترنت، به افراد این امکان را می‌دهد که از منابع و ابزارهای مناسبی بهره ببرند. کارآفرینی در فناوری اطلاعات می‌تواند، موجب دستیابی کارآفرینان به اهداف و رویا‌هایشان گردد. بسیاری از شرکت‌های نوپا و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که به بازاریابی دیجیتال متکی هستند، از این ابزار مهم برای بهبود عملکرد و توسعه کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند.
فناوری اطلاعات به افراد این قدرت را می‌دهد که به عنوان مالکان کسب‌وکارهای خود عمل کنند. همچنین می‌تواند به عنوان یک موتور حرکتی، نقش سازنده‌ای در افزایش اشتغالزایی افراد و رشد اقتصادی جامعه داشته باشد. علاوه بر این، کارآفرینی می‌تواند در قالب فضاهای چند کاربره‌ای چون متاورس، که نوعی جهان دیجیتالی است نیز صورت بگیرد. کارآفرینی در متاورس، امکانات فراوانی را برای ایجاد تجربیات مجازی خلاق و جذاب فراهم می‌سازد.
نقش فناوری اطلاعات در کارآفرینی
افزایش جمعیت در کشورهای در حال رشد، کاهش منابع و امکانات موجود در این کشورها، پدیدار شدن نیازهای اجتماعی و اقتصادی جدید و نیز افزایش نرخ بیکاری، توجه نهادها و مقامات مسئول در این کشورها را به نیازها و چاره‌اندیشی بنیادین یا موقت برای آنها جلب کرده است. بر باور دکتر آریا پارسا کارآفرین نمونه کشوری، ضرورت بهره‌گیری از کارآفرینی در فناوری اطلاعات در عصر حاضر بیش از پیش احساس می‌شود و کارآفرینان ستون‌های اصلی سیستم اقتصادی هر کشور به شمار می‌آیند. آنها افرادی هستند که با اعتماد به نفس و ایجاد فعالیت‌های نوآورانه به زندگی اقتصادی حیات بخشیده و با پذیرش ریسک و داشتن تعهد به این کار، به خلق فرصت‌های نو و ارتقاء جامعه می‌پردازند. کارآفرینان با کوشش و تعهد خود، امکان رشد و پیشرفت خود و افراد دیگر را فراهم می‌کنند.
در اقتصاد رقابتی و بازارگرا امروزی که با تغییرات و تحولات سریع در مقیاس جهانی همراه است و فرآیند انتقال از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی در حال رخداد است، کارآفرینی در فناوری اطلاعات به عنوان موتور اصلی توسعه اقتصادی شناخته می‌شود. این نوع کارآفرینی اکنون، در اقتصاد جهانی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است و توانسته است نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها، ایجاد اشتغال و تأمین رفاه اجتماعی ایفا کند.
ابزارهای کارآفرینی فناورانه
اطلاعات و ارتباطات، مفاهیم و منابعی مهم و ارزشمند هستند. اطلاعات به عنوان یک منبع ارزشمند، نه تنها ارزش ذاتی خود را دارد بلکه، به عنوان پایه‌ای برای ایجاد دانش و افزایش کیفیت تصمیم‌گیری و انجام آنها عمل می‌کند. از سوی دیگر، ارتباطات نیز همچون اطلاعات، ارزش قابل ملاحظه‌ای دارد و ارزش افزوده‌ای که با توجه به حجم و نوع ارتباطات وجود دارد، به افراد ارائه می‌شود.
اطلاعات و ارتباطات همگی ابزارهای اساسی و ضروری برای فعالیت‌های کارآفرینی هستند و به عنوان نیازمندی‌های حیاتی کارآفرینی در فناوری اطلاعات محسوب می‌شوند. فناوری اطلاعات و به ویژه اینترنت، فرصتی جدید را فراهم کرده است که در آن تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان، فروشندگان و مشتریان می‌توانند، در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و انجام پرداخت‌ها بپردازند.
آشنایی با ویژگی‌های کارآفرینی فناورانه
دکتر آریا پارسا معتقد است، تکنولوژی‌های نوآورانه با ارائه برنامه‌های خاص، می‌توانند اقتصادی مبتنی بر مشارکت اجتماعی را در حوزه کارآفرینی در فناوری اطلاعات فراهم کنند. از این رو، با پیشرفت تکنولوژی‌های نوین و گسترش اقتصاد دیجیتال، امکان استفاده از این فناوری‌ها برای تأمین اشتغال در بسیاری از کشورهای پیشرو به دور از نیاز به بودجه‌های سنگین دولتی و اقدامات پیچیده و دشوار فراهم شده است. این ویژگی‌ها باعث افزایش کارآیی این فناوری در حوزه کارآفرینی و ایجاد اشتغال شده‌اند. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های کارآفرینی فناورانه به شرح زیر می‌باشند:
- افزایش سرعت و دقت در انجام امور: فناوری اطلاعات باعث کاهش زمان انجام کارها و پردازش اطلاعات، به حداقل رسیدن میزان خطا‌ها و افزایش دقت در انجام و مدیریت وظایف می‌شود.
- کاهش حجم فیزیکی اطلاعات: با استفاده از این فناوری، دیگر نیاز به حمل و نگهداری اسناد و کتب بزرگ نیست و اطلاعات به صورت دیجیتالی ذخیره می‌شوند.
- رفع برخی از فسادهای اداری: تکنولوژی اطلاعاتی می‌تواند با حذف بسیاری از واسطه‌های معمول، نظم و شفافیت فرآیندهای اداری را به ویژه در سطوح پایین افزایش دهد.
- ایجاد امکان کار تمام وقت و همکاری از راه دور: کارآفرینان می‌توانند به صورت آنلاین و دائمی، فعالیت‌های کاری خود را ادامه دهند. همچنین، افراد و تیم‌ها از راه دور و در مکان‌های مختلف نیز می‌توانند با یکدیگر همکاری نمایند.
- کاهش هزینه‌های سیستم یا سازمان: کارآفرینی در فناوری اطلاعات، منجر به کاهش هزینه‌های سازمانی می‌شود.
آشنایی با مفهوم کارآفرینی در فناوری اطلاعات
بر باور دکتر آریا پارسا، کارآفرینی در فناوری اطلاعات به ایجاد، توسعه و مدیریت کسب و کارهایی اشاره دارد که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) فعالیت می‌کنند. این نوع کارآفرینی در صنعت فناوری اطلاعات و خدمات گسترده مرتبط با آن جایگاه ویژه‌ای داشته و با چالش‌ها و ویژگی‌های خاص خود همراه است. در ادامه به برخی از ویژگی‌ها و جنبه‌های کلیدی کارآفرینی در فناوری اطلاعات اشاره خواهیم کرد:
- نوآوری فناوری: کارآفرینان در حوزه فناوری اطلاعات باید به طور مداوم توانایی تشخیص فرصت‌های نوآورانه و توسعه فناوری‌های جدید را داشته باشند. آنها باید قادر باشند محصولات و خدمات جدیدی ایجاد کنند که با تغییرات در فناوری اطلاعات همخوانی دارند.
- بازار گسترده: فضای کارآفرینی در فناوری اطلاعات بسیار گسترده است. به عنوان یک صنعت اساسی، IT در تمامی صنایع و حوزه‌های کاربردی حضور دارد. این موضوع به کارآفرینان این امکان را می‌دهد که در بازارهای مختلف و گسترده فعالیت کنند.
- سرعت تغییرات: دنیای فناوری اطلاعات بسیار پویا و متغیر است. کارآفرینان در این حوزه باید قابلیت تطبیق و تغییر سریع را داشته باشند و به تغییرات فوری فناوری و نیازهای بازار واکنش نشان دهند.
- ریسک و پاداش: کارآفرینی در فناوری اطلاعات با ریسک‌های بالایی مواجه است اما، اگر موفقیت آمیز باشد، پاداش‌های بزرگی را نیز با خود به همراه خواهد داشت. تحمل ریسک و توانایی ایجاد انعطاف در تصمیم‌گیری‌ها از جمله ویژگی‌های اساسی کارآفرینان در این حوزه است.
- شبکه‌های ارتباطی موثر: در فناوری اطلاعات، برقراری ارتباطات مؤثر با دیگران و ایجاد شبکه‌های قوی از اهمیت بالایی برخوردار است. ایجاد ارتباطات مؤثر با سایر کارآفرینان، متخصصان فنی، سرمایه‌گذاران و مشتریان می‌تواند به حصول موفقیت کارآفرینی در فناوری اطلاعات کمک کند.
- بستر رشد کسب‌و‌کار‌ها: این نوع از کارآفرینی، امکانات زیادی را برای ایجاد کسب و کارهای نوآورانه و پر رشد فراهم می‌کند. از طراحی نرم‌افزارهای جدید گرفته تا ایجاد استارتاپ‌های مبتنی بر فناوری، این حوزه برای افرادی با ایده‌های خلاقانه و توانمند در فناوری یک فرصت جذاب است.
آشنایی با مفهوم متاورس
متاورس یک جهان دیجیتالی است که به طور پیوسته ادامه پیدا می‌کند و قادر به ارائه واقعیت مجازی می‌باشد. این جهان از طریق اینترنت و فناوری ابری قابل دسترسی است و به عنوان یک فضای مجازی چند کاربره در زمان واقعی تعریف شود. جایی که افراد از سراسر جهان از طریق یک شبکه به یکدیگر متصل شده، ایده‌آل اجتماعی خود را ایجاد کرده و به تبادل ارزش (به شکل دارایی‌های مجازی) می‌پردازند.
در حال حاضر، صنایع متعددی به سرمایه‌گذاری در حوزه متاورس پرداخته و از آن بهره می‌برند. نظر دکتر ماکان آریا پارسا این است که متاورس، آینده ارتباط و تعامل کاربران اینترنت را مشخص خواهد کرد و بسیاری از شرکت‌ها، رویدادها، سمینارها، گالری‌ها و فضاهای اقتصادی از این فرصت برای تعامل با مشتریان خود بهره خواهند برد. افراد می‌توانند در متاورس تجربه‌های جدیدی را بدست آورند، با کاربران از سراسر جهان ارتباط برقرار کرده و در بازار بین‌المللی درآمد داشته باشند. دارایی‌ها در متاورس به صورت NFT ارائه می‌شوند و امکان مالکیت رسمی دیجیتال آنها به کاربران داده می‌شود. در متاورس می‌توان دارایی‌ها را خرید و فروش کرد. امروزه شرکت‌های بزرگی در متاورس فعالیت می‌کنند و اصولاً به همان شکلی که در دنیای واقعی انجام می‌شود، به معرفی خریدار و فروشنده، واسطه‌گری در تراکنش‌ها و یافتن ملک مجازی برای خریداران در متاورس می‌پردازند.
جنبه‌های کلیدی کارآفرینی در متاورس
کارآفرینی در متاورس به ایجاد، توسعه و مدیریت کسب و کارهایی اشاره دارد که در حوزه فضای مجازی چند کاربره و واقعیت مجازی (VR) فعالیت می‌کنند. این نوع کارآفرینی، امکانات زیادی را برای ایجاد تجربیات مجازی نوآورانه و جذاب فراهم می‌کند. از طراحی دنیاهای مجازی گرفته تا ایجاد استارتاپ‌های مبتنی بر واقعیت مجازی، این حوزه برای افراد توانمند در حوزه فضای مجازی فرصت‌های رشد ایده‌آلی ایجاد می‌کند. نظر دکتر ماکان آریا پارسا این است که، متاورس فرصت‌های جدیدی را در دنیای کسب و کار فراهم می‌کند. اگر دقیق بنگریم، می‌بینیم که اقتصاد کسب و کار در دنیای جدید، به دست فناوری‌های متاورس درآمده و هر سازمان یا شرکتی که توانایی بهره‌برداری بهینه‌تری از فرصت‌های متاورس را داشته باشد، بدون شک سهم بیشتری در اقتصاد آینده خواهد داشت.
همچنین ، بر باور دکتر آریا پارسا این یک هشدار واقعی برای تمام کسب و کارهای جهانی، به خصوص کشورهای در حال توسعه است. این هشدار بر اهمیت اتخاذ اقدامات مؤثر برای دستیابی به فناوری‌های نوین و بهره‌برداری از زیرساخت‌های مجازی جهت ترقی اقتصاد داخلی تأکید می‌کند. در غیر این صورت در چند دهه آینده، کشورهای در حال توسعه امروزی ممکن است به کشورهای عقب‌افتاده تبدیل شوند و سهم آنها از بازار اقتصادی به شدت کاهش یابد. بنابراین افرادی که دارای دیدگاه آینده‌نگرانه و متمایزی هستند، می‌توانند تدابیر و راهکارهای متعددی را جهت کاهش تأثیر تهدیدات و چالش‌ها پیش روی به کار گیرند و از فرصت‌هایی همچون کارآفرینی در متاورس ، به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری نمایند.