عقب‌نشینی مرد بازنده از ادعای پهپادی
داستان پهپادی ایران وارد مراحل جدیدی شده است، هم از طرف ایران و هم با اعترافات جدید طرف اوکراینی. روز پنجشنبه هفته گذشته زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین بعد از یک مناقشه به نکته مهمی اعتراف کرد و گفت شواهدی در تأیید این‌که ایران اقدام به فروش موشک به روسیه کرده، وجود ندارد. این درحالی است که آمریکا پیش از این ایران را به ارسال پهپادهای مهاجر۶ و سایر انواع پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین متهم کرده بود.
ازسوی دیگر رسانه‌های غربی در این جنگ روانی مدعی بودند، روسیه در ازای دریافت این پهپادها سلاح‌های سایبری در اختیار ایران قرار داده اما حالا همین رسانه‌ها یک قدم عقب رفته‌اند. البته ادعاهای جدید بخشی از پروپاگاندای جدید اوکراین در آستانه فرا رسیدن موعد انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در ۱۸اکتبر هم قابل تحلیل است، خطی که تروئیکا هم سعی داشتند با برجسته کردن آن، لغو تحریم‌های ایران را منتفی شده بدانند اما حتی این گزاره هم شدنی نیست و ایران هم آن را اعلام کرد. اما گره این موضوع کجاست، تحلیلگران می‌گویند کی‌یف در ماه‌های گذشته به نیابت از آمریکا و کشورهای غربی تبلیغات منفی درباره برنامه موشکی و پهپادی ایران را کلید زده درحالی که مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود هشت سال پیش برای تأیید برجام صادر شد، محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان در خصوص فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالیستیک ایران ۱۸اکتبر۲۰۲۳ منقضی خواهند شد و در این زمین بازی جدید، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز ۲۳شهریور اعلام کرد نامه‌ای از فرانسه، انگلیس و آلمان دریافت کرده که در آن اعلام شده آنها قصد ندارند تحریم‌های موشکی علیه ایران را رفع کنند. فرامتن این تصمیم کشورهای اروپایی به معنای آن خواهد بود که این کشورها قصد فعال کردن ساز و کار موسوم به «اسنپ‌بک» برای بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل که به مکانیسم ماشه مشهور شده را ندارند و تنها به‌دنبال حفظ تحریم‌های شخصی خود علیه برنامه موشکی ایران هستند.
درواقع منظور از مکانیسم اسنپ‌بک(ماشه) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶و۳۷ در توافق‌هسته‌ای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرف‌های‌برجام، درصورت بروز مناقشه مفصلا شرح داده شده‌است. با این حال اوکراین و کشورهای غربی در ماه‌های گذشته بارها ادعای انتقال پهپادهای ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را مطرح کردند اما این ادعاها بارها ازسوی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تکذیب شده است. مضاف بر این، اوکراین و کشورهای‌غربی هیچ‌یک مستنداتی در صحت این ادعاها ارائه نکرده‌اند و حالا زلنسکی اعتراف‌مهمی کرده است.
پاییز هیبریدی
شاید بد نباشد این مناقشه را از کمی قبل‌تر بازخوانی کنیم، جبهه جنگ در اوکراین بهانه جدیدی را برای غرب جهت فشار بر ایران باز کرده است. تقریبا از پاییز سال گذشته بود که برخی رسانه‌ها مدعی شدند ایران در حال ارسال پهپاد به روسیه برای پیشبرد در جبهه نبرد اوکراین است. این خبر خیلی زود در همان ابتدا با واکنش ایران روبه‌رو شد و مقامات تهران اعلام کردند پهپادهای ایرانی قبل از شروع جنگ اوکراین به روسیه ارسال شده بود. آبان۱۴۰۱ حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در حاشیه نشست هماهنگ‌کنندگان ملی گروه دوستان دفاع از منشور ملل متحد با بیان این‌که مناسبات تهران با روسیه براساس همسایگی و منافع متقابل است، اظهارات مقامات برخی کشورهای غربی را درباره تحویل سلاح و پهپاد از سوی ایران به روسیه هیاهو خواند و تأکید کرد: ادعای آنها مبنی بر ارسال موشک و پهپاد در بخش مربوط به موشک کاملا غلط است ولی ایران ماه‌ها قبل از آن‌که جنگ اوکراین شروع شود، تعدادی پهپاد به روسیه فروخته است. بااین حال، این اظهارات امیرعبداللهیان نتوانست بهانه جویی واشنگتن و متحدان اروپایی‌‌اش را در برابر ایران متوقف کند و از همان زمان توان پهپادی ایران هدف جدیدی برای اعمال دور جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران شد. از پاییز سال گذشته تاکنون آمریکا و اتحادیه اروپا حداقل سه دور تحریم را علیه صنعت پهپادی ایران اعمال کرده‌اند. ازجمله در اوایل تیرماه امسال، شورای اتحادیه اروپا از تصویب یازدهمین بسته تحریمی و محدودیت‌های درنظر گرفته شده علیه اقتصاد روسیه و نهادهای خارجی دورزننده تحریم‌های اعمال‌شده علیه این کشور خبر داد که در این دور از تحریم‌ها چهار شرکت ایرانی نیز به ادعای دست داشتن در ارسال هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه هدف تحریم قرار گرفتند. همچنین قبل از آن در اواخر فروردین‌امسال، آمریکا یک فرد و شش‌نهاد را به بهانه ارتباط با برنامه پهپادی تهران تحریم کرده بود و در نیمه بهمن سال گذشته نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا به نقل از دفتر کنترل دارایی‌های خارجی این کشور، هشت نفر از مدیران ارشد شرکت «پرآور پارس» را به‌دلیل همکاری در صنایع پهپادی ایران تحریم کرده بود.
پهپاد، کریدور جدید قدرت ایران
صنعت پهپادی ما یک قدرت جدید است که متولد شده و این قدرت برای مردم ایران امنیت ایجاد کرده؛ این اظهارنظر سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.همچنین ایران در سال‌های گذشته شاهد تقاضاهای جدید برای پهپادهای خود بوده است. به طوری که براساس گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، ایران در سال ۲۰۲۲ دارای بزرگ‌ترین مرکز موشکی و پهپادی در خاورمیانه بوده است.
به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، یک کارشناس تسلیحاتی در موسسه واشنگتن، گفته بود: پهپادهای ایران تاثیر قابل توجهی بر هر میدانی که در آن ظاهر شده است، گذاشته است.به عنوان مثال بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین به‌عنوان بخشی از مخالفت گسترده‌تر با آمریکا یا به دلیل این‌که تحت تحریم‌های واشنگتن قرار دارند در این زمینه با ایران همکاری می‌کنند و مشتری پهپادی کشورمان هستند. پیش از این هم رئیس جمهور در پاسخ به مدیران رسانه‌های آمریکایی درخصوص ادعای ارسال پهپاد به روسیه گفته بود: بارها اعلام کردیم اگر سندی دارید، ارائه کنید. بر همین اساس در کشور عمان جلسه‌ای برگزار و قرار شد اوکراین اسناد خود را ارائه کند ولی نتوانستند برای ادعای خود اسنادی ارائه دهند. بازهم اعلام می‌کنم اگر سندی دارید، ارائه دهید تا بررسی شود. ارتباط و همکاری ایران و روسیه مربوط به قبل از این جنگ است.
جام جم