مردم‌سالاری/ يک مصاحبه يک پرسش

شنبه شب باز هم رئيس جمهور در تلويزيون حاضر شد تا در مورد مسايل مختلف و به ويژه هدفمند کردن يارانه ها با مردم سخن بگويد. اظهارات آقاي احمدي نژاد در مورد اين موضوع، بيشتر موکول به آينده بود و طبيعتا از آنجا که هنوز هدفمند کردن يارانه ها اجرا نشده نمي توان در اين زمينه قضاوت دقيقي انجام داد. ضمن اينکه اجراي دقيق طرح هدفمندکردن يارانه ها به عنوان يک آرمان ملي، آرزوي تمام ايرانيان است، چرا که اين طرح، مي تواند زمينه ساز رشد و شکوفايي اقتصاد کشور باشد، مشروط بر آنکه آن را با دقت و برنامه ريزي دقيقي اجرا کرد; به گونه اي که نگراني هاي صاحبنظران اقتصادي به کمترين حد ممکن کاهش يابد. اما در بين اظهارات آقاي احمدي نژاد يک نکته جلب توجه مي کرد و آن، سخنان او در مورد طرح سهميه بندي بنزين بود. آقاي احمدي نژاد در بخشي از سخنان خود گفت: «موقعي که قرار بود سهميه بندي بنزين صورت بگيرد برخي فکر مي کردند که چه اتفاقي مي افتد، دنيا به آخر مي سد! آشفته بودند، ولي چه شد؟» رئيس جمهور در اين گفت وگوي تلويزيوني اعتقاد داشت که همانگونه که نگراني ها پس از سهميه بندي بنزين رفع شد، پس از هدفمندي يارانه ها هم نگراني ها رفع مي شود. آقاي احمدي نژاد در بخش ديگري از اين گفت وگو درباره سهميه بندي بنزين گفت: «اگر به همان شيوه قبلي بنزين توزيع مي شد، هم اکنون ما 115 ميليون ليتر در روز بنزين مصرف مي کرديم درحالي که اکنون اين رقم 65 ميليون ليتر است. اين در حالي است که نه از سفرهاي مردم کاسته شده و نه مشکلي براي مردم ايجاد شد.» اين سخن رئيس جمهور صحيح است اما وقتي از پيامدهاي طرح بزرگي همچون سهميه بندي بنزين سخن گفته مي شود و آن را با طرح بزرگتري همچون هدفمندي يارانه ها مقايسه مي کنيم، بايد به مسايل مهمتري بپردازيم. يکي از اين مسايل که فراموش شده، ميزان صرفه جويي حاصل ازسهميه بندي بنزين است. آقاي احمدي نژاد مي گويند اگر بنزين به شيوه قبل از سهيمه بندي توزيع مي شد، به جاي روزي 65 ميليون ليتر، شاهد مصرف روزانه 115 ميليون ليتر بنزين بوديم. اکنون پرسش اينجاست که مبلغ حاصل از اين صرفه جويي چگونه صرف شده و به کجا رفته است؟ طبيعتا هر ليتر صرفه جويي در مصرف بنزين به معناي کاهش يک ليتر واردات بنزين با قيمت جهاني است و اين ميزان را اگر نه 115 ميليون ليتري که آقاي احمدي نژاد گفته اند، بلکه فقط 95 ميليون ليتر بدانيم بدان معناست که طي سه سالي که از سهميه بندي بنزين مي گذرد، هر روز به طور ميانگين 30 ميليون ليتر در مصرف بنزين صرفه جويي شده که ا گر قيمت هر ليتر بنزين وارداتي را همراه با هزينه حمل، آنگونه که برخي مسوولا ن مي گويند 700 تومان در نظر بگيريم، خود در نظر بگيريد که چه ميزان صرفه جويي در مصرف بنزين صورت گرفته است. به ياد دارم در آن زمان که سهميه بندي بنزين آغاز شده بود و البته خبري هم از عرضه بنزين آزاد نبود، بر سرچگونگي بهره گيري از مبالغ حاصل از صرفه جويي بنزين دعوا بود! عده اي مي گفتند مبالغ حاصل از صرفه جويي در مصرف بنزين بايد صرف توسعه حمل و نقل درون شهري شود و عده اي هم معتقد بودند در توسعه حمل ونقل ريلي برون شهري بايد هزينه شود و حتي عده اي هم بر ضرورت بهره گيري از اين مبالغ براي بيمه همگاني تاکيد مي کردند! اما سوال مهم اين است که مبالغ حاصل از صرفه جويي درمصرف بنزين پس از سهميه بندي، چگونه صرف شد؟ وقتي در مورد موفقيت يک طرح سخن مي گوييم و آن را با طرح جديدي مقايسه مي کنيم قطعا بايدتمام شاخص هاي مرتبط با آن را در نظر بگيريم. تنها در اين صورت است که نگراني ها کاهش مي يابد و شاهد افزايش اطمينان و اعتماد مردم به طرح هاي اقتصادي خواهيم بود.