تصمیم دولت برای خانه دار شدن دهک‌های کم درآمد | ماجرای خانه‌های متری ۱۰ میلیون چیست؟
دولت در پی اجرای طرحی است تا بر اساس آن خانه‌ها را بدون نازک کاری و در مرحله سفت کاری تحویل متقاضیان دهد تا بر این اساس ضمن آنکه انگیزه سازندگان از ساخت و ساز کم نشود، اقشار کم درآمد نیز بتوانند صاحب خانه شوند و در ادامه به صورت تدریجی اقدام به تکمیل خانه‌های خریداری شده خود کنند.
یکی از عمده‌ترین چالش‌های دولت‌ها برای به سرانجام رساندن طرح‌های انبوه سازی مسکن در کشور، اشتباه محاسباتی در قیمت تمام شده آپارتمان‌ها است. این مشکل که ریشه در تورم مزمن در اقتصاد کشور دارد موجب شده تا با فرسایشی شدن پروژه‌ها بسیاری از متقاضیان نتوانند مبالغ تعیین شده را به موقع پرداخت کنند. این مشکلات را در طرح نهضت ملی مسکن دولت سیزدهم هم شاهد هستیم. حالا در شرایطی که قیمت‌های متفاوتی از ۱۰ میلیون تا ۲۵ میلیون تومان برای ساخت مسکن اعلام شده، دولت در پی اجرای طرحی است تا بر اساس آن خانه‌ها را بدون نازک کاری و در مرحله سفت کاری تحویل متقاضیان دهد تا بر این اساس ضمن آنکه انگیزه سازندگان از ساخت و ساز کم نشود، اقشار کم درآمد نیز بتوانند صاحب خانه شوند و در ادامه به صورت تدریجی اقدام به تکمیل خانه‌های خریداری شده خود کنند.
بر اساس گزارش‌های اعلام شده خانه‌ها در این طرح متری ۱۰ میلیون تومان خواهد بود که به اقشار کم درآمد (از دهک یک تا چهار) اختصاص می‌یابد. هزینه‌های ساخت مسکن در حال حاضر بسیار بالاست و این مساله در کنار کم کاری بسیاری از بانک‌ها برای پرداخت وام کار تکمیل طرح نهضت ملی مسکن را با مشکل رو به رو می‌کند. بر این اساس اجرای این مدل از خانه سازی دولتی می‌تواند راهکاری برای خانه دار شدن اقشار کم درآمد باشد.
روایت‌های مختلف از قیمت تمام شده ساخت مسکن
طبق گزارش‌های دستگاه‌های مختلف قیمت ساخت مسکن متفاوت اعلام شده است. در شرایطی که دولت ساخت هر مترمربع مسکن با مشاعات و محوطه‌سازی را ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفته که به روایت سازنده‌های فعال در شهر تهران هم اکنون حداقل هزینه ساخت یک مترمربع مسکن بدون احتساب قیمت زمین در پایتخت، ۱۵ میلیون تومان است. در پروژه‌های معمولی نیز این میزان تا ۲۰ میلیون تومان می‌رسد. این در حالی است که ابتدای امسال، انجمن مهندسان مشاور معمار و شهرساز در نامه‌ای متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن را ۱۷ میلیون تومان اعلام کرده بودند.
همچنین شهرداری تهران نیز هزینه ساخت هر مترمربع از واحد‌های مسکونی در طرح‌های مشارکتی خود بدون احتساب قیمت زمین را ۲۵ میلیون تومان اعلام کرده است.
حسن تیزمغز، نماینده وزیر راه و شهرسازی در حوزه امور نهضت ملی مسکن در این خصوص گفت: قیمت تمام شده واحد‌های مسکونی، یکی از مهم‌ترین مسائل ساخت مسکن است که این موضوع هنوز مشخص نیست این قیمت چقدر است از ۶.۸ تا ۱۸ میلیون این رقم صحبت شده و باید برای این معضل فکری کنیم.
وی ادامه داد: دولت مشارکت بخش خصوصی را تقویت می‌کند که این بخش نقش اساسی در ساخت واحد‌های مسکونی ایفا می‌کند و ما می‌گوئیم زمین را به عنوان وزارت راه و شهرسازی تأمین می‌کنیم تا بخش خصوصی با مشارکت ما مسکن بسازد، به این بخش امتیاز می‌دهیم و در مقابل خانه‌های بخش ملی با قیمت تمام شده و سود متعارف تحویل مردم می‌شود.
نماینده وزیر در امور نهضت ملی مسکن توضیح داد: اگر این تصمیم‌ها را در کار نیاوریم مشکل مسکن حل نمی‌شود و دولت در فعالیت حداکثری وام را به ۸۰۰ میلیون تومان و سود را به ۱۸ درصد رساند که این مبلغ پاسخگوی مشکلات ما نخواهد بود.
در هر صورت به نظر می‌رسد طرح جدید وزارت راه و شهرسازی برای در استطاعت قرار دادن خرید خانه برای دهک‌های کم درآمد در این شرایط موثر واقع شود.
کاهش فعالیت‌های سوداگرانه
از سویی دیگر این اقدام (تحویل خانه در مرحله سفت کاری) نیز می‌تواند در کاهش فعالیت‌های سوداگرانه در طرح های انبوه سازی مسکن موثر واقع شود.
در سال‌های گذشته، گروه زیادی از خانوار‌های متقاضی خانه‌های دولتی به دلیل عدم توانایی برای تامین سهم آورده متقاضی به ناچار این واحد‌ها را به سرمایه گذاران ملکی واگذار کردند و به همین دلیل بخش زیادی از واحد‌های مسکونی دولتی ساز که با هدف خانه دار شدن اقشار فاقد مسکن در دهک‌های ابتدایی ساخته شده بود، از هدف منحرف شده و در نهایت در چرخه معاملات سرمایه‌ای قرار گرفت. اما با روش ساخت تا مرحله اتمام سفت کاری این واحد‌ها با استطاعت مالی متقاضیان هماهنگ خواهد شد و بنابراین از این روش، گروه‌های کمتری به دلیل ضعف بنیه مالی ناچار به فروش خانه‌ها می‌شوند.
آخرین وضعیت طرح نهضت ملی
براساس آمار بیش از ۶ میلیون نفر در طرح نهضت ملی ثبت نام کردند که با تامین زمین با اولویت توسعه افقی تاکنون عملیات اجرایی یک میلیون و ۴۷۶ هزار واحد آغاز شده است.
بر اساس آمار ارایه شده، ۱۲۳ هزار و ۹۷۲ واحد در قالب نوسازی بافت‌های فرسوده، ۱۲۴ هزار و ۱۵۴ واحد در دست ساخت برای تامین مسکن کارکنان نیرو‌های مسلح، ۱۱۹ هزار و ۵۷۹ واحد ظرفیت واحد مسکونی قرارداد‌های منعقده برای پرداخت تسهیلات ساخت مسکن به اشخاص دارای زمین (خود مالکی) و ۲۹۵ هزار و ۳۱۹ واحد تعداد واحد‌های مسکونی در دست ساخت جهت نوسازی مسکن روستائی است.
همچنین ظرفیت واحد مسکونی زمین‌های دولتی واگذار شده به صورت انفرادی و گروهی به متقاضیان واجد شرایط در قالب اجاره ۹۹ ساله معادل ۲۲۶ هزار و ۵۷۳ واحد مسکونی و واحد‌های مسکونی در دست ساخت برای متقاضیان واجد شرایط به صورت انبوه سازی روی اراضی اجاره ۹۹ ساله دولتی، معادل ۵۸۷ هزار و ۳۹۴ واحد است.
با توجه به اینکه پرداخت تسهیلات از سوی بانک‌ها به عنوان یکی از راهکار‌ها با هدف تولید و عرضه مسکن به خصوص به دهک‌ها و اقشار محروم کشور بوده است، به همین منظور با دستورالعمل‌های صورت گرفته و ملزم کردن بانک‌ها به پرداخت تسهیلات، تاکنون ۱۴۷ همت تسهیلات برای افزایش تولید و عرضه مسکن پرداخت شده است.
دولت سیزدهم در کنار تولید مسکن در شهرها، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی را نیز در دستور کار خود قرار داد که در همین راستا عملیات اجرایی ۲۹۵ هزار و ۳۸۹ واحد در مناطق روستایی نیز آغاز شده است.
از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در حوزه مسکن می‌توان به تخصیص زمین به انبوه‌سازان اشاره کرد که به همین منظور زمین به متقاضیان واجد شرایط به صورت انبوه‌سازی به تعداد ۵۸۷ هزار و ۳۹۴ زمین تخصیص یافت.
به همین منظور با هدف پرداخت تسهیلات به پروژه‌های خودمالکی، قرارداد‌هایی با بانک‌ها منعقد که ۱۱۹ هزار و ۵۷۹ واحد مسکونی از این تسهیلات استفاده کردند.
روزنامه جوان