عضویت ایران در بریکس شلیک به تحریم‌های آمریکا
عضویت ایران در بریکس در کنار پیوستن کشورمان به سازمان شانگهای، تعمیق روابط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فعال‌تر کردن همکاری‌ها با سازمان اکو و گسترش و تقویت روابط با کشورهای همسایه، ثمره‌ای دیگر از دیپلماسی فعال و مقتدرانه دولت کنونی است.
روز پنجشنبه رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در پایان نشست اعضای گروه بریکس در ژوهانسبورگ از موافقت سران این گروه برای اعطای عضویت کامل به شش کشور ایران، آرژانتین، مصر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اتیوپی خبر داد.
گروه «بریکس» در بیانیه پایانی این نشست بر اهمیت تشویق به استفاده از ارزهای ملی در تجارت بین‌المللی و مبادلات مالی این گروه و شرکای تجاری آن تاکید کرد. رهبران بریکس همچنین درباره استفاده از اقدامات یک‌جانبه که بر کشورهای در حال توسعه تاثیر منفی می‌گذارد، ابراز نگرانی کردند.
اعضای بریکس در این بیانیه همچنین از راه‌حل مسالمت‌آمیز درخصوص درگیری‌ها در اوکراین و حل مناقشه از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی از جمله ابتکار آفریقا در این خصوص حمایت کردند.
به گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک»، در بخش دیگری از این بیانیه، کشورهای بریکس بر لزوم حل‌وفصل موضوع هسته‌ای ایران از طرق مسالمت‌آمیز و دیپلماتیک تاکید کردند.
کشورهای عضو بریکس همچنین از اصلاحات سازمان ملل از جمله شورای امنیت این نهاد در جهت دموکراتیک‌تر شدن و کارآمدی بیشتر آن اعلام حمایت کردند. آنها خواستار تقویت کنترل تسلیحات و جلوگیری از تکثیر تسلیحات کشتار جمعی از جمله سلاح‌های بیولوژیکی و شیمیایی شدند. سران بریکس همچنین خواستار مشارکت بیشتر کشورهای در حال توسعه در سازمان‌های بین‌المللی شدند.
رئیس‌جمهور روسیه بعد از آن که رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در نشست سران بریکس، اعضای جدید را اعلام کرد، با بیان اینکه پذیرش اعضای جدید در بریکس اولین مرحله از روند گسترش بلوک است، اظهار داشت: به گسترش نفوذ بریکس در سراسر جهان ادامه خواهیم داد.
بریکس، کابوس غرب
امروزه 30 درصد تولید ناخالص جهان و 40 درصد جمعیت کره زمین ذیل کشورهای عضو بریکس تعریف می‌شود که البته با اضافه شدن ایران و پنج کشور دیگر افزایش خواهد یافت. بسیاری از کارشناسان بریکس را رقیبی جدی برای ائتلاف‌های اقتصادی بزرگ غرب همچون جی7 می‌دانند و گسترش بریکس و افزایش قدرت اقتصادی و سیاسی اعضای آن از سال 2009 به این سو را نشانه‌ای از دگرگون شدن نظم جهانی و انتقال قدرت از مغرب زمین به مشرق ارزیابی می‌کنند. همان گونه که نشریه «نیوزویک» چندی پیش در گزارشی، بریکس را کابوس کشورهای غربی خوانده بود.
اضافه‌شدن کشورهایی چون ایران و عربستان به بریکس موجب می‌شود که بخش بزرگی از بازار انرژی جهان در این گروه متمرکز شود که تهدیدی جدی برای حاکمیت دلار خواهد بود. کشورهای عضو این گروه عزمی جدی برای دلارزدایی و استفاده از واحدهای پول ملی یا واحد یکپارچه بریکس دارند که در نشست ژوهانسبورگ نیز بارها بر آن تاکید شده است.
ایران سهامدار بانک بریکس خواهد بود
مهدی صفری، معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه گفت: رئیس‌بانک NDB (بانک توسعه نوین بریکس) با دعوت ایران به زودی به کشورمان سفر می‌کند تا ما سهمی به عنوان عضو جدید در این بانک داشته باشیم و از ظرفیت‌ها برای فاینانس پروژه‌ها استفاده کنیم.
وی خاطرنشان کرد: ورود ایران به بریکس موجب تقویت چندجانبه‌گرایی و تقویت قدرت سیاسی، اقتصادی و تجاری ایران خواهد شد و به تضعیف یک جانبه گرایی می‌انجامد.
صفری ادامه داد: ما نیز امتیازاتی برای کشورهای بریکس داریم. از جمله موضوع علم و فناوری که اتفاقا رئیس‌جمهور برزیل و نخست‌وزیر هند در ملاقات‌های خود با رئیس‌جمهور ایران خواهان تقویت روابط در این حوزه بودند.
وی تاکید کرد: مسائل انرژی و کریدورهایی که از طریق ایران، شمال را به جنوب و شرق را به غرب متصل می‌کند برای کشورهای عضو بریکس اهمیت دارد چرا که ایران در تامین امنیت انرژی از طریق خلیج‌فارس و دریای عمان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
تحلیل‌های مضحک و متناقض رسانه‌های معاند فارسی‌زبان
تا قبل از اعلام رسمی عضویت ایران در بریکس، رسانه‌های معاند فارسی‌زبان به طور گسترده به تخریب جایگاه اقتصادی ایران می‌پرداختند و مدعی بودند ایران هرگز در جایگاهی نیست که سران بریکس به عنوان کشورهایی قدرتمند آن را در کنار خود بپذیرند اما همین رسانه‌ها پس از آنکه خبر پذیرش ایران در این ائتلاف اقتصادی منتشر شد، با یک چرخش تاکتیکی، نوک پیکان خود را به سمت گروه بریکس گرفته و تلاش می‌کنند آن را کم اهمیت و دارای تاثیر نه چندان زیاد جلوه دهند!
یک به ظاهر کارشناس اقتصادی در شبکه ضدایرانی ایران اینترنشنال قبل از پذیرش عضویت ایران در بریکس، مدعی شده بود پرفورمنس اقتصادی ایران در حد کشورهای بزرگی چون چین، برزیل یا روسیه نیست که بخواهد به آنها بپیوندد!
یکی از کارشناسان شبکه بی‌بی سی فارسی نیز با بیان اینکه کشورهای دیگری نیز درخواست عضویت در بریکس را دارند، ایران را در مقایسه با کشورهایی چون اندونزی و ترکیه ضعیف‌تر از آن دانسته بود که بتواند به بریکس راه پیدا کند. پوچ بودن تحلیل‌های این «کارشناس‌نما»ها آن‌جا آشکار می‌شود که نه تنها عضویت ایران مورد قبول سران بریکس قرار گرفت بلکه اندونزی و ترکیه از راهیابی به این ائتلاف اقتصادی در نشست ژوهانسبورگ بازماندند!
یکی دیگر از کارشناسان اینترنشنال نیز مدعی شده بود اساسا اضافه شدن هیچ کشوری در دستورکار نشست ژوهانسبورگ قرار ندارد!
اما همین شبکه‌ها پس از اعلام خبر پذیرش ایران در بریکس تغییر موضع داده و ائتلافی را که حتی رسانه‌های غربی به اهمیت آن و قدرتش برای رقابت با اقتصاد کشورهای غربی اذعان نموده‌اند، کم اهمیت شمردند!
در حالی که همین رسانه‌های فارسی زبان تا چند روز پیش، قدرت و جایگاه رفیع اقتصادی اعضای بریکس را مانع پذیرش ایران می‌دانستند!
واکنش ظریف و همتی به عضویت ایران به بریکس
عضویت ایران در بریکس واکنش‌هایی نیز از سوی مقامات دولت سابق به همراه داشت. محمدجواد ظریف، رئیس‌دستگاه دیپلماسی دولت‌های یازدهم و دوازدهم در این خصوص نوشت: به نظر بنده دعوت از ایران برای عضویت در بریکس خبر خوبی است. سیاست خارجی نباید موضوع اختلافات داخلی باشد.
عبدالناصر همتی، رئیس‌بانک مرکزی دولت سابق نیز در یادداشتی تاکید کرد: «نظر به سیاستهای سلطه‌گرانه آمریکا و تحریم‌های طولانی مدت علیه اقتصاد ایران، عضویت کشورمان در بریکس از اهمیت برخوردار است و خبری مثبت و یک سیاست راهبردی مفید است.»
گفتنی است، عضویت ایران در بریکس که مورد تمجید مقامات دولت قبل نیز قرار گرفته است، در سایه استراتژی دولت سیزدهم برای اتخاذ دیپلماسی فعال و متوازن و مقتدرانه در عرصه بین‌الملل صورت گرفته است و البته نخستین ثمره این استراتژی نیست. چنانچه پذیرش عضویت رسمی کشورمان در سازمان منطقه‌ای شانگهای، تعمیق روابط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فعال‌تر کردن همکاری‌ها با سازمان اکو و گسترش و تقویت روابط و همکاری‌ها با کشورهای همسایه و همسو نیز در همین راستا حاصل شده است. اما دولت سابق با اتخاذ یک راهبرد غلط مبتنی بر اعتماد به آمریکا و اروپا، هشت سال ظرفیت‌های مهم داخل و خارج کشور را معطل انعقاد و سپس اجرای برجام نمود که حاصل آن «خسارت محض» بود.
این گزاره که سیاست خارجی نباید عرصه اختلافات داخلی باشد، در شرایطی است که در دولت برجام، خود وزیر امور خارجه وقت (آقای ظریف) بر متن توافق هسته‌ای اشراف نداشت و حتی اعتراف کرد که دستاوردهای برجام روی هواست، وی همچنین در توئیتر تصریح کرده بود که «هر توافقی با دولت ایالات متحده، حتی به اندازه جوهر [مورد استفاده برای نوشتن آن توافق] هم ارزش ندارد؛ حتی پیمان‌هایی که به تصویب کنگره رسیده‌اند.» ظریف همچنین در نشست بین‌المللی دوحه گفته بود: «نتایج برجام روی هواست.» این موارد و واقعیت‌های مربوط به خسارت محض برجام نشان داد که انتقادات و هشدارهای منتقدان برجام مبنی بر لزوم امید و اعتماد نداشتن به آمریکا، گرفتن تضمین و... کاملا منطقی و علمی و در راستای منافع ملی بوده است.
کیهان