ورود بریکس به چالش با نظم غربی

دیلما روسف، رئیس بانک توسعه جدید وابسته به بریکس در یک مصاحبه با فایننشال‌تایمز که دیروز همزمان با نشست رهبران بریکس در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی منتشر شد، گفته که این بانک در حال حاضر در حال بررسی درخواست عضویت نزدیک به ۱۵ کشور است و تأکید کرده که انتظار می‌رود این بانک، امسال ۸ تا ۱۰ میلیارد دلار وام بدهد. در حالی که مبادله دلار در سال‌های اخیر روند نزولی گرفته، آمار و ارقامی که دیلما روسف ارائه کرده، نشان‌دهنده اهداف بلندپروازانه‌ای است که کلوپ کشور‌های عضو بریکس شامل هند، برزیل، روسیه، چین و آفریقای جنوبی آن را دنبال می‌کنند، به خصوص که اعضای بریکس در حرکتی بی‌سابقه، برای اولین بار، از رهبران چندین کشور در حال توسعه از جمله ۵۴ کشور آفریقایی هم برای شرکت در این اجلاس دعوت کرده‌اند. سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران هم که به این اجلاس دعوت شده، امروز با حضور در ژوهانسبورگ، در جمع رهبران بریکس سخنرانی خواهد کرد.

ارز مشترک

روسف که پیش از این رئیس‌جمهور برزیل بوده، در بخش دیگری از گفتگو با فایننشال تایمز گفته هدف ما این است که ۳۰ درصد هر وامی که می‌دهیم به ارز محلی باشد، به این صورت که مثلاً وام آفریقای جنوبی را به «راند» واحد پول این کشور بدهیم و همین کار را برای برزیل انجام دهیم. این مصاحبه روسف، با نشست سران بریکس در آفریقای جنوبی همزمان شده؛ نشستی که در آن نشانه‌های ورود اعضای این کلوپ به فاز رودررویی با غرب بیش از هر موقع دیگری دیده می‌شود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه که کشورش حدود ۱۸ ماه است در اوکراین درگیر جنگی شده که قدرت‌های غربی را در پس پرده آن می‌بیند، دیروز در سخنرانی در اجلاس بریکس با بیان اینکه تلاش غرب برای حفظ سلطه خود بر جهان منجر به بحران اوکراین شد، گفت که گروه بریکس به‌دنبال دستیابی به نظم جهانی عادلانه است. پوتین که از طریق ویدئوکنفرانس صحبت می‌کرد، با بیان اینکه گروه بریکس خواستار نظم جهانی عادلانه بر اساس قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل است، تصریح کرد: «همکاری بین سازمان‌های اقتصادی و مالی در بین کشور‌های گروه را تقویت خواهیم کرد. ما به دنبال پایان دادن به سلطه دلار امریکا در مبادلات تجاری جهانی هستیم.» وی در ادامه گفت: «گروه پنج عضوی [بریکس]با دفاع از نظر اکثریت جهانی، جایگاه خود را در صحنه بین‌المللی تثبیت کرد. کشور‌های بریکس با هژمونی و استعمار نو مخالف هستند. بریکس از شکل‌گیری نظم جهانی چندقطبی بر اساس قوانین بین‌المللی، از جمله حق مردم برای توسعه حمایت می‌کند.» لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل نیز در اجلاس ژوهانسبورگ گفت که کشورش آماده است تلاش‌های خود را برای آتش‌بس در اوکراین ادامه دهد و وضعیت کنونی نشان‌دهنده ناکامی‌های شورای امنیت سازمان ملل است.» رئیس‌جمهور برزیل همچنین در مصاحبه‌ای جداگانه که روز سه‌شنبه همزمان با حضور او در اجلاس بریکس منتشر شد، گفت که «ما باید روسیه و چین را متقاعد کنیم که برزیل، آفریقای جنوبی و هند می‌توانند به شورای امنیت بپیوندند.» لولا داسیلوا از سوی دیگر از ورود اعضای جدید به بلوک بریکس حمایت و تأکید کرد: «این بحث را ما [در اجلاس گروه ۷]خواهیم داشت. ما همچنین برای آنکه اجازه ورود کشور‌های جدید به این گروه بدهیم، باید بحث را محدود به موضوعاتی که مورد توافق همه باشند، کنیم.» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی از قصد بریکس برای ایجاد بانکی که متفاوت با صندوق بین‌المللی پول عمل کند، سخن گفت؛ «بانکی قدرتمند» و «بزرگ‌تر از صندوق بین‌المللی پول» که به گفته او «معیارهایش برای استقراض به کشور‌ها متفاوت باشد.» او گفته بریکس دنبال بانکی است که «دنبال خفه کردن یک کشور نباشد بلکه استقراض را با این چشم‌انداز انجام دهد که آن کشور شرایطی را برای سرمایه‌گذاری آن پول، توسعه یافتن و بازپرداخت ایجاد کند، بدون آنکه این بازپرداخت در امور مالی آن کشور اخلالی به وجود آورد.» رئیس‌جمهور برزیل از تشکیل یک ارز مشترک برای معاملات بازرگانی کشور‌های شریک در گروه بریکس و همچنین بلوک «مرکوسور» و جایگزین شدن این ارز به جای دلار امریکا دفاع کرد. لولا داسیلوا بیان داشت، از نظر او می‌توان این ارز مشترک را بدون آنکه ارزش واحد‌های پولی اعضا تنزل پیدا کند تشکیل داد.

۷ حوزه تغییردهنده

در اجلاس ژوهانسبورگ، سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی نیز با اشاره به اینکه سیستم مالی جهانی به عنوان «ابزاری برای تقابل ژئوپلیتیکی» استفاده می‌شود، گفت: «ما نگران این مسئله هستیم که سیستم‌های مالی و پرداخت جهانی به‌طور فزاینده‌ای به عنوان ابزاری برای رقابت ژئوپلیتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

رئیس‌جمهور چین در اجلاس بریکس شرکت نکرده و گفته می‌شود به دلیل بیماری احتمالی غایب نشست است. با این حال سی‌ان‌ان گزارش کرده که شی جین پینگ، وزیر بازرگانی خود را فرستاد تا یک سخنرانی آتشین به نام او ایراد کند؛ سخنرانی که هژمونی امریکا را محکوم کرد. وزیر بازرگانی چین به نمایندگی از رئیس‌جمهور این کشور خواستار اجتناب از حرکت به سمت «یک جنگ سرد جدید» در جهان شد و بدون نام بردن از امریکا گفت: «برخی که وسواس زیادی برای حفظ هژمونی دارند، برای فلج کردن بازار‌های نوظهور و کشور‌های در حال توسعه، بسیار تلاش کرده‌اند.» «روسیاالیوم» در گزارشی نوشت که رهبران بریکس در پانزدهمین نشست این گروه، هفت پیشنهاد مهم در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فناوری مطرح کردند که در صورت اجرایی شدن، نظام بین‌الملل را تغییر خواهد داد. تشکیل کمیته حمل و نقل، تقویت نقش ارز‌های ملی در معاملات تجاری، ایجاد یک شبکه نوآوری مشترک و استفاده از هوش مصنوعی، پیشنهاد همکاری در زمینه فضا و همچنین اجرای پروژه‌ها و موافقت‌نامه‌های مختلف در حوزه‌های مختلف از جمله ایجاد کمیسیون حقوق زنان، هفت حوزه‌ای است که رهبران بریکس آن‌ها را مطرح کرده‌اند.

منبع: روزنامه جوان