مراودات ایران و پاکستان در دولت سیزدهم به بهانه سفر امیرعبداللهیان

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به دعوت همتای خود و در نخستین سفر دوجانبه به پاکستان سفر کرد تا با مقامات عالیرتبه این کشور ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه که به گفته کارشناسان زمینه برای توسعه هر چه بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین ۲ کشور فراهم است را مورد بررسی قرار دهد.

روزنامه «نیشن» چاپ پاکستان چهارم مرداد ماه به نقل از منابع دیپلماتیک از سفر رسمی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به پاکستان در اواخر این هفته و در پاسخ به دعوت «بلاول بوتو زرداری» خبر داد.

 سفر امیرعبداللهیان به پاکستان از جمله سؤالاتی بود که در نشست سخنگوی وزارت امور خارجه در نهم مرداد ماه مطرح شد و ناصر کنعانی در پاسخ گفت: براساس دعوت همتای پاکستانی در حال برنامه ریزی انجام این سفر هستیم و امیدواریم برنامه‌ریزی‌ها در بازه کوتاه انجام شود. موضوعات مختلفی را با طرف پاکستانی برای گفت‌وگو داریم. علاوه بر موضوعات سیاسی و امنیت مشترک و مبارزه با تروریسم به عنوان تهدید مشترک، موضوعات اقتصادی و تجاری مهمی برای گفت‌و‌گو داریم. قرار است در صورت تکمیل برنامه ریزی سفر، هیأت عالیرتبه اقتصادی هم وزیر خارجه را در این سفر همراهی کند.

در همین راستا بعدازظهر امروز رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران راهی پاکستان شد. سفری در راستای نگاه دولت سیزدهم به آسیا و در اولویت قرار داشتن همسایگان. وی قرار است علاوه بر اسلام‌آباد به کراچی نیز سفر کند.

این نخستین سفر دوجانبه رئیس دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم به پاکستان است. البته امیرعبداللهیان آذر ۱۴۰۰ و برای شرکت در نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی درباره اوضاع افغانستان به اسلام‌آباد سفر و در حاشیه این نشست با برخی مقامات پاکستان از جمله عمران خان نخست‌وزیر پیشین این کشور دیدار و گفت‌وگو کرده بود.

پاکستان (سرزمین پاک‌ها) کشوری واقع در جنوب آسیا و در غرب شبه‌ قاره هند، از جنوب به دریای عمان، از غرب با ایران با بیش از ۹۵۹ کیلومتر مرز مشترک زمینی، از شمال با افغانستان، از شرق با هند و از شمال شرق با چین هم‌مرز است.دومین کشور پرجمعیت مسلمان و پنجمین کشور پرجمعیت جهان به پایتختی اسلام‌آباد که بزرگ‌ترین شهرش کراچی است. ۹۷ درصد مردم پاکستان مسلمان هستند که از این میزان ۷۵ درصد اهل سنت و ۲۵ درصد هم شیعه هستند و حدود ۳ درصد دیگر هم پیرو ادیان دیگر هستند.

رایزنی‌ها و مشورت‌ها در این سال‌ها بین مقامات دو کشور برقرار بوده و از جمله موارد مورد توجه دو کشور اوضاع افغانستان و ضرورت برقراری صلح و ثبات در این کشور همسایه بوده است. مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر و وجود مرزهای مشترک همکاری‌های امنیتی دو کشور را ضروری ساخته است.

آخرین تماس تلفنی وزرای خارجه ایران و پاکستان هم در ۳۱ تیر ماه سالجاری و بعد از هتک حرمت قرآن کریم در سوئد و همچنین دانمارک صورت گرفت. دو وزیر خارجه در این گفت‌وگو تأکید کردند که آزادی بیان نباید سایر آزادی‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد و این دست از اقدامات با منزلت انسانی و حقوق بشر در تضاد است.

بلاول بوتو زرداری وزیر خارجه پاکستان نیز خرداد ماه ۱۴۰۱ به تهران سفر کرد. البته در دولت سیزدهم دو بار هم شاهد سفر «شاه محمود قریشی» وزیر خارجه پاکستان به تهران بودیم. یک بار شهریور ۱۴۰۰ و در سفر منطقه‌ای و به منظور گفت‌وگو در خصوص اوضاع افغانستان و بار دوم در آبان ۱۴۰۰ برای شرکت در دومین نشست وزرای خارجه همسایه افغانستان.

* دیدار رئیسی و شهباز شریف

پس از آنکه «شهباز شریف» به عنوان نخست‌وزیر جدید پاکستان عهده‌دار این سمت شد، آیت‌الله رئیسی در پیامی به وی تبریک گفت و نسبت به گسترش همکاری‌های دو کشور در دوران پیش رو ابراز امیدواری کرد. رئیسی و شهباز شریف ۲۴ شهریور ۱۴۰۱ در حاشیه بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند ازبکستان دیدار کردند و رئیسی در این دیدار گفت که ایران برای گسترش روابط با پاکستان حد و مرزی قائل نیست. برای دومین بار نیز در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیداری بین دو طرف صورت گرفت و بر گسترش همکاری‌ها بین دو کشور تأکید شد.

 روز پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ شاهد افتتاح پست و خط جدید تبادل انرژی برق بین ایران و پاکستان (پلان به جیوانی) با حضور آیت‌الله رئیسی و شهباز شریف بودیم. رئیسی همچنین در سفر به استان سیستان و بلوچستان با حضور در منطقه مرزی پیشین-مند اقدام به افتتاح بازارچه مرزی ایران و پاکستان کرد. وی در دیدار «شهباز شریف» با اشاره به اراده دولت جمهوری اسلامی ایران بر توسعه روابط با همسایگان، بر ضرورت گسترش روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف تأکید کرد و ساخت هفت بازارچه مرزی و تبادل برق بین ایران و پاکستان را جلوه دیگری از همکاری‌های خوب و زمینه‌ساز تحکیم روابط دو کشور خواند و گفت: ظرفیت‌های خوبی برای تبادل انرژی بین ایران و پاکستان وجود دارد.

وی حضور نخست‌وزیر پاکستان و هیأت همراه در نقطه صفری مرزی با ایران را نشانه پایداری امنیت در جمهوری اسلامی ایران خواند و افزود: ممکن است برخی گروهک‌ها در نقاط مرزی به دنبال ناامن کردن مرزهای دو کشور باشند که این مسأله حساسیت دولت پاکستان را می‌طلبد.

حسین امیرعبداللهیان نیز با اشاره به این ملاقات، پاکستان را یکی از حلقه‌های مهم سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران خواند.

دیدار رئیسی و شهباز شریف و افتتاح بازارچه مرزی از جمله مواردی بود که در همان زمان از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پرسیده شد و وی در این باره گفت: «ما از این نشست (شریف و رئیسی) اطلاع داریم و نمی‌توانیم درباره آن اظهارنظر کنیم».

چندی بعد شاهد حمله تروریستی در مرز «مرزه سر» در منطقه سراوان بودیم که واکنش ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه را در ۳۱ اردیبهشت سالجاری به همراه داشت و گفت: از دولتمردان پاکستان انتظار داریم هر چه سریع‌تر به توافقات ۲ کشور برای سرکوب گروه‌های تروریستی عمل کرده و در ارتقای امنیت مرزهای مشترک بکوشند.

اخیرا نیز شاهد اقدام تروریستی در گردهمایی جمعیت علمای اسلام در منطقه باجور پاکستان بودیم که هم از سوی ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه و هم از سوی حسین امیرعبداللهیان محکوم شد. امیرعبداللهیان مبارزه موثر با تروریسم و افراطی‌گری را دغدغه‌ امنیتی مشترک ایران و پاکستان خواند و علاوه بر این، آیت‌الله رئیسی در پیامی به نخست‌وزیر پاکستان، با ملت و دولت این کشور به دنبال انفجار تروریستی ابراز همدردی کرد.

* رایزنی‌های وزرای خارجه در دولت سیزدهم

پس از شروع به کار دولت سیزدهم و همچنین در پی تحولات سیاسی در پاکستان، رایزنی‌های مقامات دو کشور که پیش از این برقرار بود، همچنان ادامه یافت. شاه محمود قریشی وزیر خارجه پیشین پاکستان یک روز بعد از آنکه امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه دولت سیزدهم منصوب شد، به تهران سفر کرد. وی چهارم شهریور ۱۴۰۰ و در ادامه سفرش به منطقه درباره اوضاع افغانستان به تهران آمد. او برای دومین بار در آبان همان سال راهی تهران شد، این بار هم برای شرکت در دومین نشست کشورهای همسایه افغانستان. وی چهارم آبان ۱۴۰۰ به تهران آمد و با همتای ایرانی دیدار و در ضیافت ناهار امیرعبداللهیان شرکت کرد و یک روز بعد (پنجم آبان) در نشست همسایگان افغانستان حضور یافت.

وزرای خارجه همچنین در حاشیه بیست و یکمین نشست سران اعضای سازمان همکاری شانگهای در ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ با یکدیگر دیدار و درباره مناسبات دوجانبه، اوضاع منطقه و افغانستان به رایزنی پرداختند. در حاشیه این اجلاس، نخستین نشست چهارجانبه ایران، روسیه، چین و پاکستان درباره افغانستان برگزار شد و سمرقند هم در فروردین ۱۴۰۲ میزبان دومین دور این نشست بود و حنا ربانی وزیر مشاور در امور خارجی پاکستان دیداری دوجانبه با امیرعبداللهیان داشت.

۲۸ آذر ۱۴۰۰ هم امیرعبداللهیان در هفدهمین نشست اضطراری وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در اسلام آباد درباره افغانستان شرکت و چهار پیشنهاد برای کمک به مردم افغانستان ارائه کرد. وی در حاشیه این نشست با عمران خان نخست‌وزیر پیشین پاکستان هم دیدار و گفت‌وگو کرد. عمران خان هم در این دیدار بر نقش مهم جمهوری اسلامی ایران در منطقه و برقراری صلح و ثبات در افغانستان تأکید و از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت کرد. امیرعبداللهیان همچنین با ژنرال «قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش پاکستان دیدار کرد.

فروردین ۱۴۰۱ نیز سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران برای شرکت در چهل و هشتمین نشست وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به اسلام‌آباد رفت.

حسین امیرعبداللهیان و شاه محمود قریشی وزیر خارجه سابق پاکستان دهم فروردین ۱۴۰۱ و در حاشیه سومین نشست کشورهای همسایه افغانستان در شهر تونشی چین دیدار و گفت‌وگو کردند.

پس از آنکه «بلاول بوتو زرداری» به عنوان وزیر خارجه پاکستان منصوب شد، حسین امیرعبداللهیان در تماس تلفنی در هفتم اردیبهشت ۱۴۰۱ به وزیر خارجه جدید پاکستان تبریک گفت و افزود: امیدوارم در دوره مدیریت شما در دستگاه دیپلماسی پاکستان شاهد گسترش بیش از پیش مناسبات دو کشور باشیم. جمهوری اسلامی ایران و پاکستان امسال هفتاد و پنجمین سالگرد روابط خود را جشن می‌گیرند و این روابط که مبتنی بر اشتراکات گسترده فرهنگی تاریخی و زبانی است، می‌تواند به الگوی روابط بین کشورهای مسلمان تبدیل شود. وزیر خارجه پاکستان نیز با اعلام عزم این کشور برای گسترش هر چه بیشتر روابط دوجانبه، ابراز امیدواری کرد با رفع موانع موجود مناسبات اقتصادی دو کشور نیز بیش از بیش گسترش یابد.

پس از آن نخستین دیدار وزرای خارجه دو کشور در داووس انجام شد. دو وزیر خارجه پنجم خرداد ماه ۱۴۰۱ و در حاشیه نشست مجمع جهانی اقتصاد (داووس) در داووس سوئیس دیدار کردند و رئیس دستگاه دیپلماسی پاکستان ضمن تقدیر و تشکر از جمهوری اسلامی ایران به دلیل اعزام هواپیمای آتش‌نشانی به مناطق درگیر آتش‌سوزی در این کشور، از دعوت امیرعبداللهیان از وی برای سفر به تهران استقبال کرد.

چندی بعد هم امیرعبداللهیان در تهران میزبان «بلاول بوتو زرداری» بود. وزیر خارجه پاکستان ۲۴ خرداد ماه ۱۴۰۱ در تهران با امیرعبداللهیان دیدار کرد و امیرعبداللهیان در توئیتی در این باره نوشت: روابط عمیق بین دو کشور بزرگ و موثر جهان اسلام، ایران و پاکستان همواره امیدبخش و رو به جلو بوده است. وزیر خارجه پاکستان در این سفر همچنین با رئیسی و وزیر راه و شهرسازی هم دیدار کرد و به مشهد و زیارت امام رضا (ع) رفت.

دهم شهریور ۱۴۰۱ وزیر خارجه پاکستان در گفت‌وگوی تلفنی با امیرعبداللهیان با بیان این‌که شرکت‌های مختلف باید بتوانند بدون هیچ محدودیتی در ایران سرمایه‌گذاری کنند، از همتای ایرانی دعوت کرد تا برای پیگیری روند توسعه بیش از پیش روابط، به اسلام‌آباد سفر کند.

امیرعبداللهیان همچنین چهارم بهمن ۱۴۰۱ و در حاشیه بیست و ششمین نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو در تاشکند پایتخت ازبکستان با «بلاول بوتو زرداری» دیدار و گفت‌وگو کرد. وی پس از این دیدار در توئیتی نوشت: با آقای بوتو در حاشیه نشست شورای وزیران خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو دیدار کردم. در این ملاقات تجارت، ترانزیت (حمل و نقل)، گردشگری و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به صورت رو در رو مورد گفت‌وگو قرار دادیم. بزودی بازارچه‌ جدید مرزی بین دو کشور افتتاح خواهد شد. افغانستان همچنان نگرانی مشترک دو کشور است.

وزیر امور خارجه در دیدار همتای پاکستانی در تاشکند نسبت به امضای هر چه سریع‌تر توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و پاکستان و افزایش مبادلات تجاری ابراز امیدواری کرد.

وزرای خارجه دو کشور ۱۶ دی ماه ۱۴۰۱ نیز تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کردند و وزیر خارجه پاکستان در این گفت‌وگو بر ضرورت همکاری‌های مشترک نظامی و امنیتی ایران و پاکستان در مبارزه با اقدامات تروریستی تأکید کرد. بلاول بوتو زرداری همچنین از کمک‌های انساندوستانه جمهوری اسلامی ایران به سیل زدگان پاکستانی تشکر کرده و بر ضرورت تحقق هر چه سریع‌تر توافق‌های به دست آمده در نشست کمیسیون مشترک در راستای گسترش روابط خوب و سازنده بین دو کشور تأکید کرد.

امیرعبداللهیان و همتای پاکستانی دهم شهریور ماه ۱۴۰۱ نیز تلفنی گفت‌وگو کردند و وزیر خارجه پاکستان در این گفت‌وگو با بیان اینکه شرکت‌های مختلف باید بتوانند بدون هیچ محدودیتی در ایران سرمایه‌گذاری کنند، از همتای ایرانی برای سفر به اسلام آباد دعوت کرد.

«بلاول بوتو زرداری» وزیر خارجه پاکستان اول فروردین ماه سالجاری (۱۴۰۲) در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان ، آخرین تحولات مناسبات دوجانبه و برخی موضوعات منطقه‌ای را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد و بازگشت روابط ایران و عربستان را گامی مهم و به نفع منطقه و جهان اسلام خواند.

حسین امیرعبداللهیان همچنین در حاشیه چهارمین نشست کشورهای همسایه افغانستان در سمرقند در ۲۴ فروردین ماه سالجاری با «حنا ربانی» وزیر مشاور در امور خارجی پاکستان دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر امور خارجه در این دیدار بر ضرورت پیگیری و عملیاتی شدن توافقات قبلی دو کشور تأکید کرد و با ابراز خرسندی از آماده افتتاح شدن خط انتقال برق پولان به گوادر و همچنین بازارچه مرزی پیشین - مند اجرای این پروژه‌ها را بیانگر ظرفیت‌های دو طرف برای همکاری‌های بیشتر خواند.

خانم حنا ربانی هم در این دیدار با اشاره به ضرورت استفاده ایران و پاکستان از ظرفیت‌های اقتصادی مکمل در حوزه همکاری‌ها، بر اراده کشورش در این زمینه تأکید کرد. همکاری‌های مرزی در عرصه‌های مختلف امنیتی و تجاری، گسترش تجارت و همکاری‌های اقتصادی، برگزاری کمیته‌های امنیتی، کنسولی و پیگیری توافقات کمیسیون مشترک اقتصادی و دیدارهای متقابل مقامات عالی دو کشور از مهمترین موضوعات مطرح شده در این ملاقات بود.

دوم اردیبهشت سالجاری نیز وزرای خارجه ایران و پاکستان تلفنی گفت‌وگو کردند.امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با زرداری با اشاره به مشترکات دو کشور افزود: در سیاست خارجی همسایه محور دولت رئیسی مناسبات ایران و پاکستان مورد توجه جدی جمهوری اسلامی ایران است.

* سفر سید عاصم منیر به تهران

تیر ماه سالجاری نیز ژنرال «سید عاصم منیر» فرمانده ارتش پاکستان سفری به تهران داشت. او ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۲ در محل وزارت امور خارجه با حسین امیرعبداللهیان دیدار کرد. در این دیدار درباره گسترش هر چه بیشتر روابط اقتصادی، مقابله با گروه‌های تروریستی و افزایش همکاری‌های مرزی گفت‌‌وگو شد. یک روز بعد ۲۶ تیر ماه ناصر کنعانی در نشست هفتگی با خبرنگاران این سفر را در استمرار همکاری‌های سازنده دو کشور برشمرد و افزود: طرفین بر ضرورت تقویت همکاری‌های دفاعی و نظامی مبتنی بر منافع مشترک و تقویت همکاری‌ها با هدف تامین امنیت برای دو کشور و تقویت فضای امنیتی در طول مرزهای طولانی مشترک بین دو کشور تأکید دارند.

در مرداد ماه سالی که گذشت (۱۴۰۱) نیز بیست و یکمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در اسلام‌آباد برگزار و چهار یادداشت تفاهم در راستای گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌‌های مختلف امضا شد.

مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اسفند ۱۴۰۱ در اظهاراتی اعلام کرد که تجارت ایران و پاکستان به ۲.۵ میلیارد دلار رسیده و افزود: میزان صادرات از ایران به پاکستان فقط در اقلام کشاورزی ۳۵۰ میلیون دلار است و این میزان برای پاکستان ۶۵۰ میلیون دلار می‌باشد.

۱۷ خرداد ماه سالجاری نیز مقام‌های ارشد ایران، چین و پاکستان در پکن نشست «مبارزه با تروریسم» برگزار کردند.«عبدالحمید»، مدیرکل مقابله با تروریسم وزارت امور خارجه پاکستان، «بای تیان»، مدیرکل اداره امنیت خارجی وزارت امور خارجه چین و «سید رسول موسوی» معاون وزیر امور خارجه و مدیرکل جنوب آسیای وزارت امور خارجه ایران در این نشست شرکت کردند.

از سوی دیگر شاهد برگزاری نشست گفت‌وگوهای مشورتی سیاسی بین ایران و پاکستان بودیم ودوازدهمین دور نشست گفت‌وگوهای مشورتی سیاسی ایران و پاکستان هم ۲۷ خردادماه سال جاری با حضور علی باقری معاون  سیاسی وزیر امور خارجه و «اسد مجیدخان» قائم مقام وزارت امور خارجه پاکستان در تهران برگزار شد. این مقام پاکستانی همچنین با امیرعبداللهیان دیدار و در این ملاقات دعوت بلاول بوتو زرداری از امیرعبداللهیان برای سفر به پاکستان را تسلیم کرد.

بعد از آن هم شاهد برگزاری نشست کمیسیون مشترک کنسولی بین دو کشور بعد از هشت سال وقفه بودیم و در همین راستا ششمین کمیسیون مشترک کنسولی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان هم ۲۶ تیر ۱۴۰۲ به ریاست «علیرضا بیکدلی» معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه و «سید علی مرتضی» قائم مقام وزیر کشور پاکستان در تهران برگزار و مسائل و موضوعات مهم کنسولی بین دو کشور از جمله مسائل مرتبط با تسهیل صدور روادید برای متقاضیان ایرانی، حل مشکلات دانشجویان، رانندگان ترانزیت، رفع توقیف لنج‌ها، پیگیری و تسریع در اجرای موافقتنامه‌های قضایی از جمله انتقال محکومان و استرداد مجرمان و انعقاد موافقتنامه‌های معاضدت قضایی، رسیدگی به امور زندانیان و سایر مشکلات اتباع، شناسایی گواهینامه‌های رانندگی دو کشور، هماهنگی و همکاری‌های پلیسی و مرزی، افزایش تعامل و تبادل علمی دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

البته در این میان شاهد سفر مقام‌های دیگر از جمله سفر وزیر نیروی پاکستان به تهران نیز بودیم.

پاکستان همچنین به همراه هند و لیبی به قطعنامه آمریکا و سه کشور اروپایی در خرداد ۱۴۰۱ در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران رای ممتنع داد.

* حوزه‌های همکاری بین ایران و پاکستان

در همین خصوص «پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر مسائل پاکستان و شبه قاره در گفت‌‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس به تشریح حوزه‌های همکاری بین ایران و پاکستان در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی پرداخت.

وی همچنین به رقابت‌های پشت پرده در منطقه بین ایران و پاکستان اشاره کرد و افزود: رقابت‌های پشت پرده‌ای در منطقه بین ایران و پاکستان در خصوص افغانستان و همچنین بین هند و پاکستان بر سر افغانستان وجود دارد. موقعیت‌هایی که در بندر گوادر و همچنین چابهار وجود دارد، سرمایه‌گذاری چینی‌ها در گوادر و سرمایه‌گذاری هندی‌ها در چابهار، عملا یک نوع رقابت و همکاری را بین ایران و پاکستان به وجود آورده است.

ملازهی با ذکر این نکته که عملا زمینه برای توسعه همکاری‌ها در حوزه‌های تجاری و اقتصادی مساعدتر از بقیه زمینه‌هاست، خاطرنشان کرد: گرچه نگاه در شرق ایران یک نگاه امنیتی است و پاکستان هم که تحت تسلط نظامیان است، با این نگاه هماهنگی بیشتری دارد. در حقیقت شرایط در منطقه به نحوی است که نگاه امنیتی طرفدار بیشتری دارد.

این تحلیلگر مسائل پاکستان درباره همکاری ایران و پاکستان در خصوص افغانستان گفت: در حال حاضر در افغانستان یک جریان رادیکال مذهبی بر سر کار هستند که با حمایت پاکستان به قدرت رسیدند، ولی الان گروه‌هایی که پاکستان آنها را نیروی خود به حساب می‌آورد، بعد از استقرار طالبان، این نیروها دیگر متحد پاکستان نیستند و مقابل این کشور صف آرایی می‌کنند که مهمترین آنها «تحریک طالبان پاکستان» است که به دنبال تبدیل پاکستان به امارت اسلامی و قرار گرفتن زیر مجموعه داعش هستند. از سوی دیگر بحث اختلافات مرزی بین پاکستان و افغانستان مطرح است و مناسبات افغانستان و پاکستان رو به تیرگی می‌رود و ایران همانگونه که در بحران‌های خاص مثل زمان بوتو و محمد داوود خان مشکلات را حل کرد، الان بهترین زمان است که نقش میانجی را ایفا کند.

ملازهی درباره خط لوله صلح برای انتقال گاز از ایران به پاکستان نیز بر این باور است که این خط منتفی است و افزود: در حال حاضر طرح خط لوله تاپی مدنظر است و چینی‌ها هم که می‌توانستند بخشی از این بازار باشند در حال مبادله با کشورهای عربی هستند و هندی‌ها هم که از همان ابتدا کنار کشیدند و عملا این خط کنار گذاشته شده است.

به گزارش فارس، قرارداد ۲۵ ساله خط لوله صلح بین ایران و پاکستان در سال ۱۳۸۸ و با هدف صادرات گاز به پاکستان به امضا رسید.«رفعت مسعود» سفیر پیشین پاکستان در تهران در گفت‌وگویی با خبرنگار فارس درباره عملیاتی نشدن خط لوله صلح و اینکه چرا پاکستان اقدام به لوله‌گذاری در خاک خود نکرده؟ عنوان کرده بود: تحریم‌ها و فشار آمریکا و دیگر کشورها عامل اصلی در این زمینه است... نخست‌وزیر ما به دنبال انجام این کار است، چرا که این خط لوله برای پاکستان و به‌ویژه استان بلوچستان پاکستان و همچنین برای فعالیت اقتصادی ما ضروری است. ما نیاز به گاز داریم. ما باید از نواب‌شاه تا گوادر در داخل پاکستان  لوله‌گذاری کنیم ولی متأسفانه سرمایه‌گذار در این زمینه وجود ندارد.  برخی هم که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند به دلیل ترس از تحریم‌ها، وارد این موضوع نمی‌شوند... اگر این خط لوله گاز به پروژه سیپک (کریدور اقتصادی چین و  پاکستان) نیز گسترش یابد کار آسان‌تر می‌شود. البته زمان‌بر است، ولی تصمیم نخست‌وزیر پاکستان بر این است که خط لوله صلح عملیاتی شود. (اینجا بخوانید)

ملازهی همچنین درباره زمینه‌های همکاری اقتصادی بین ایران و پاکستان با اشاره به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، عنوان کرد: پاکستان می‌تواند کالاهای مورد نیاز ایران را از دیگر نقاط به نام خود وارد کرده و بعد به ایران منتقل کند. هر دو کشور نیازمند کالاهایی هستند که طرف مقابل آن را در اختیار دارد و می‌توانند اقدام به صادرات و واردات کالاهای مورد نیاز کنند. به عنوان مثال پاکستان نیازمند محصولات پتروشیمی است و ایران هم می‌تواند این محصولات را به پاکستان صادر کند.

این کارشناس مسائل پاکستان با ذکر این نکته که زمینه‌های زیادی برای توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی دو کشور وجود دارد، یادآور شد: در این خصوص علاوه بر اراده دو طرف باید این موارد را عملیاتی کرد و اینکه باید دید پاکستان تا کجا با ایران همکاری می‌کند.

وی در عین حال بر این باور است که در صورتی تجارت موثری بین ایران و پاکستان شکل بگیرد، آمریکایی‌ها حتما فشار وارد می‌کنند که در این مسیر کارشکنی کنند.