تعطیلات کشور چقدر هزینه دارد؟
آلودگی هوا، برودت و سرما،مصرف گاز، کرونا و حالا هم گرمای هوا. اینها دلایلی است که در طول سال منجر به تعطیلی شهر میشود. درست مثل تصمیمی که امروز هیئت دولت برای دو روز آخر هفته گرفته است، اما این تعطیلات چقدر هزینه دارد؟
تجربه تعطیلی کشور در دوران سه‌ساله فراگیری کرونا برای شهروندان هم محدودیت‌های بسیاری ایجاد کرده بود. هر بار تعطیلات باعث گلایه و شکایت اصناف می‌شد و آنها از سخت‌شدن معیشت‌شان می‌گفتند. این موضوع اما سوی دیگری هم داشت که کمتر به چشم شهروندان می‌آمد؛ اینکه هر بار با تعطیل اعلام‌شدن کشور چقدر اقتصاد ایران دچار آسیب میشود؟ این موضوع تنها معطوف به بزنگاه‌های مهم اجتماعی همچون ناآرامی‌ها، فراگیری کرونا، برودت سرما، مصرف گاز و آلودگی هوا نمی‌شود. اساسا تقویم ایرانی روزهای قرمز بسیاری دارد و بدون هیچکدام از چالش‌های شهری هم روزهای تعطیلی ایران بسیار بیشتر از کشورهای دیگر بوده است. هر چند برخی هم در میانه این بحث‌ها با مقایسه روزهای تعطیل کشورهای دیگر چنین استدلال کرده‌اند که چندان هم تعطیلات ایرانی‌ها (با توجه به یک روز تعطیلی هفتگی نسبت به دو روز اروپایی‌ها) زیاد نیست. به عنوان مثال ایرانی‌ها در حالی ۷۸ روز تعطیلی در سال دارند که این میزان به عنوان مثال در عربستان ۱۲۶ روز و در ایتالیا ۱۱۵ روز است. آنها می‌گویند اوضاع اقتصادی کنونی کشور به گونه‌ای است که مشکل تعدد تعطیلات نیست بلکه در عوامل تولید اختلال وجود دارد؛ هر چند استدلال اغلب آنها این است که تعطیلات پیش‌بینی‌نشده زیان‌ده است؛ چرا که در برنامه‌ریزی فعالان اقتصادی خلل وارد می‌کند. محاسباتی هم در این میان صورت گرفته است.
به عنوان مثال موسسه‌ای اقتصادی منسوب به دانشگاه تهران در سال ۹۹ در پژوهشی نوشته است رقم تولید ناخالص ملی نشان می‌دهد که در طول سال چه میزان فعالیت اقتصادی و ارزش افزوده در اقتصاد کشور ایجاد شده است. هشت سال پیش ابتدا تعداد روزهای تعطیل و سپس روزهای کاری محاسبه شد و در ادامه هم تولید ناخالص سال قبل بر تعداد روزهای کاری تقسیم و مشخص شد هر روز تعطیلی، ۱۲۶۶ میلیارد تومان به اقتصاد کشور ضرر وارد می‌کند. این رقم اما پس از گذشت 2 سال از آن پژوهش به گونه‌ای دیگر از زبان معاون وقت رئیس‌جمهوری هم اعلام شد.
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس وقت سازمان اداری و استخدامی، سال گذشته گفته بود: «هر روز تعطیلی در کشور ۲۴۰۰ میلیارد تومان هزینه برای دولت بر جا می‌گذارد.» این زیان البته که در حوزه‌های مختلف با ارقام متفاوتی هم روبه‌روست. به این مفهوم که زیان‌های معطوف به تعطیلات، تنها محدود به حوزه تولید نیست و حتی نظام آموزشی کشور هم ضررهای اقتصادی بسیاری در این میان می‌بیند. به عنوان مثال می‌توان از میانه حرف‌های او این‌طور متوجه شد که ۴۰درصد نیروهای دولتی در وزارت آموزش و پرورش مشغول به فعالیت‌اند که هر روز تعطیلی در این بخش، قریب به ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای دولت هزینه دارد. حالا با توجه به این ملاک‌ها باید کمی حق بدهیم به تصمیم تعطیلی یا عدم آن که شاید در نگاه هر کدام از ما آسان به نظر برسد اما برای اداره کشور تصمیم سختی خواهد بود.