بی‌اعصاب‌های گرمازده؛ نزاع‌های خیابانی
رانندگان خودروها پشت ترافیک مدام بوق‌های ممتد می‌زنند و صدایی گوشخراش تولید می‌کنند؛ همه از اینکه اول صبح در یک مسیر فرعی معطل شده‌اند، عصبی و متعجب هستند و این وسط گرمای هوا هم مزید بر علت شده تا آستانه تحمل شان به شدت پایین بیاید.
جوان عابری که از مسیر مخالف در حال حرکت است در پاسخ به سئوال برخی رانندگان که می پرسند «چی شده؟» با لحنی اعتراضی می گوید: «جلوتر تصادف شده، آنچنان خسارتی هم نداشته اما راننده ها با هم دعوا کرده اند و حسابی هم دیگر را زدند و حالا هم منتظر مامور راهنمایی و رانندگی و کلانتری هستند و حاضر هم نیستند ماشین‌ها را تکان دهند و مردم پشت ترافیک مانده اند».
با هزار زحمت بالاخره از ترافیک ایجاده شده خلاص و وارد خیابان اصلی شدم، اما نمی دانم در این گرمای طاقت‌فرسای تیرماه، چه شده که باز هم تصادف و باز هم دعوای بعد از تصادف همچون سکانس‌های تکراری یک نمایشنامه برایم آشنا است؛ مثل اینکه این موضوع به یک عادت برای رانندگان بی اعصاب در گرمای تهران تبدیل شده است و همه انتظار دارند بعد از تصادف شاهد دعوا و نزاع بین رانندگان پیش باشند.
آن روز از خانه تا محل کار سه تصادف را در مسیر دیدم که 2 مورد از آنها منجر به نزاع بین راننده‌ها شد.
چند هفته پیش در رسانه ها خواندیم که خانواده ای برای گذران چند روزی مسافرت به شمال رفته بودند و یکی از آنها در مرزن آباد برای خرید مرغ به مرغ فروشی مراجعه کرد و ظاهرا قیمت بالا بهانه ای برای شروع یک درگیری لفظی و در ادامه هم منجر به تنش و درگیری فیزیکی شد که ناگهان مشتری با چاقوی قصابی به مرغ فروش ضربه هایی را وارد می کند و مرگ او را رقم زد؛ به همین راحتی یک روز خوب در یک مسافرت خانوادگی تبدیل به یک نزاع خونین شد و خانواده ای را عزادار دار کرد.
در آمار معاینات پزشکی قانونی، نزاع، بخش عمده ای را به خود اختصاص داده است و نزاع هایی که چه از شکل فردی خانوادگی یا گروهی می توانند خسارت های فراوان و گاهی هم با یک جنایت همراه است که اصلا قابل جبران نیست رقم می خورد، همه اینگونه موارد با اندک صبر و حوصله و کنترل خشم و واقع اندیشی و تمرین آرامش می تواند قابل کنترل و پیشگیری باشد.
فزایش مراجعات نزاع در فصل گرم سال
مدیرکل معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی درگفت و گو با خبرنگار ایرنا، گفت: به استناد آمارهای موجود تعداد مراجعات نزاع در تمام ایام سال در یک محدوده نبوده و معمولا در فصول گرم سال بیش از دیگر ایام است که شاید بتوان گرم شدن هوا و پایین آمدن آستانه تحمل مردم را یکی از دلایل این افزایش دانست.
فرزانه مهدیزاده ادامه داد: آمارهای نزاع در سال ۱۴۰۱ (۵۹۱ هزار و ۸۰۷ نفر) نشان می دهد که بیشترین تعداد مراجعان مراکز پزشکی قانونی در موضوع نزاع مربوط به فصل تابستان و بالاترین رقم آن نیز مربوط به ماه مرداد بوده است.
عوامل متعددی موجب افزایش نزاع در فصول گرم سال می شود
به گفته، مدیرکل معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور عوامل متعددی موجب افزایش نزاع در فصول گرم سال می شود، گرمای هوا، افزایش ترددهای خیابانی، تنش‌های اقتصادی و اجتماعی و استرس‌های ناشی از هوای گرم از جمله این موارد هستند، گرما به عنوان نوعی استرس که از نظر مسایل زیست شناختی قابل بررسی است، مطرح می شود که با کاهش آب بدن، افزایش تنش و تحریک پذیری را به دنبال دارد. در این شرایط حالت تعادل زیست شناختی انسان به هم می خورد و سیستم بدنی آماده واکنش‌های شدیدتر از معمول است.
وی افزود: علاوه بر این در فصل گرما ترددهای خیابانی هم افزایش می یابد و بسیاری از خانواده ها و جوانان در ساعات اولیه شب برای گذران وقت از خانه خارج می شوند. این موضوع افزایش ترافیک و شلوغی پارک‌ها و بوستان ها را به دنبال دارد و به همین دلیل برخوردهای اجتماعی نیز بیشتر می شود.
پسران جوان بیشترین گروه مراجعان نزاع هستند
مهدیزاده تصریح کرد: هرچند گرما تنها دلیل تشدیدکننده نزاع نیست، اما در کنار گرمای هوا، استرس‌های دیگری هم در بیشتر شدن برخوردهای خشن اجتماعی مؤثرند؛ از جمله این موارد می توان به مسایل ساده‌ای همچون ترافیک تا مشکلات بزرگتر همچون مسایل اقتصادی، گرایش جوانان به مواد روانگردان، نبود برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت، الگوبرداری‌های نادرست از برخی شخصیت‌های خشن در برنامه های ماهواره ای و اینترنت و کمبود و گران بودن امکانات تفریحی سالم برای جوانان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه پسران جوان بیشترین گروه مراجعان نزاع هستند، گفت: جوانان عمدتا تحریک پذیر و متوقع‌ترند و به دلیل احساس غرورشان در مواردی که تصور می کنند احترام به نفسشان خدشه دار شده است، برخورد می کنند در حالی که در سنین سالمندی و میانسالی پرخاشگری کمتر دیده می شود.
وی یادآوری کرد: اگر همه عوامل مؤثر در ایجاد پرخاشگری وجود داشته باشد اما فرد تا اندازه‌ای از خویشتنداری برای پرهیز از رفتار خشن برخوردار باشد میزان نزاع تا حد قابل توجهی کاهش می یابد، این خویشتنداری تحت تاثیر مسایل سرشتی، تربیتی و فرهنگی، آموزش مهارت های فردی مانند کنترل خشم و حل مسئله و نیز روش‌های مدارا با مشکلات و همچنین حمایت فرزندان از سوی والدینشان ایجاد می شود.