رابرت مالی با حصر خانگی دست و پنجه نرم می‌کند
واقعیات میدانی نشان می‌دهد تیم مذاکراه کننده آمریکایی نه تنها در دستیابی به هدف اصلی خود یعنی توسعه محدودیت‌های ایران از حوزه هسته‌ای موجود در برجام به محدودیت‌های موشکی و منطقه‌ای ناکام مانده که حتی احیای چهارچوب‌های برجامی علیه فعالیت صلح آمیز هسته‌ای کشورمان را نیز بدست نیاورده است.
واقعیات میدانی نشان می‌دهد تیم مذاکراه کننده آمریکایی نه تنها در دستیابی به هدف اصلی خود یعنی توسعه محدودیت‌های ایران از حوزه هسته‌ای موجود در برجام به محدودیت‌های موشکی و منطقه‌ای ناکام مانده که حتی احیای چهارچوب‌های برجامی علیه فعالیت صلح آمیز هسته‌ای کشورمان را نیز بدست نیاورده است.
در حالی این روزها رابرت مالی با محدودیت‌هایی مشابه حصر خانگی دست و پنجه نرم می‌کند که جدال‌های سیاسی جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در واشینگتن در خصوص چرایی حذف وی از قدرت به شدت بالا گرفته است.
همزمان با این اتفاقات تهران تایمز یک فایل صوتی از رابرت مالی نماینده سابق آمریکا در امور ایران و مذاکره کننده ارشد این کشور در گفت‌وگوهای احیای برجام منتشر کرده است.
مالی در این فایل صوتی می‌گوید دولت بایدن برجام را نقطه شروعی برای دستیابی به «توافق طولانی تر، قوی تر و گسترده تر» با ایران می‌داند.
وی می‌گوید: «حتی اگر به توافق برگردیم، این تازه اولین گام است. اما همانطور که رئیس جمهور گفت ما به دنبال یک توافق طولانی تر، قوی تر و گسترده تر هستیم. این نتیجه‌گیری ما با حمایت جامعه اطلاعاتی و اروپایی‌ها بود که اگر به دنبال توافق قوی‌تری هستیم، نمی‌توانیم از روی برجام بپریم. ایرانی‌ها هم این توافق گسترده‌تر را رد می‌کنند و به گونه ای عمل می کنند که در چند سال گذشته عمل کرده‌اند، بنابراین برنامه هسته‌ای و جنگ‌طلبی خود را در منطقه برای تحت فشار قرار دادن ما تسریع می‌کنند»
نماینده سابق آمریکا در امور ایران ادامه داد: «زمانی که به برجام بازگشتیم، قصد داریم از ابزارهای مختلف برای حفظ فشار بر ایران برای سایر اشکال رفتارش، چه حمایت از گروه‌های نیابتی، برنامه موشک‌های بالستیک، حملات سایبری، مداخله در انتخابات و نقض حقوق بشر، استفاده کنیم. بنابراین، ما توانایی خود برای اعمال فشار، تحریم و موارد دیگر علیه ایران را حفظ می‌کنیم.»
صحبت مالی و تکرار سیاست رسمی دولت آمریکا
این اظهارات رابرت مالی در حالی منتشر شده است که زمان و مکان بیان شدن آن مشخص نیست اما به طور قطع می‌توان گفت صحبت‌های افشا شده مربوط به هفته‌ها و یا ماه‌های اخیر نیست؛ چرا که رابرت مالی مدت‌های زیادی است که از مسئولیت خود کنار گذاشته شده و مذاکرات در غیاب وی پیگیری شده است. همچنین شواهد نشان می‌دهد پس از تعلیق وی از مسئولیت، اجازه صحبت کردن و حضور در محافل سیاسی از وی سلب شده است.
صحبت‌های درز کرده از رابرت مالی را نمی‌توان موضع گیری جدید و خارق العاده‌ای توصیف کرد. راهبرد دولت جو بایدن در ارتباط با ایران و تلاش برای دستیابی به یک «توافق گسترده‌تر و قوی‌تر» از برجام حتی پیش از قدرت گرفتن دولت دموکرات‌ها و شکست دونالد ترامپ مشخص بود.
پیش‌نویس برنامه پیشنهادی حزب دموکرات آمریکا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ به صراحت همین مواضع را تایید می‌کند. در بخشی از این سند هشتاد صفحه‌ای آمده است: «توافق هسته‌ای همیشه قرار بوده آغاز دیپلماسی ما با ایران باشد نه پایان آن. دموکرات‌ها از تلاش‌های جامع دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و پرداختن به سایر فعالیت‌های تهدیدکننده این کشور اعم از ستیزه‌جویی منطقه‌ای، موشک‌های بالیستیک و سرکوبگری داخلی حمایت می‌کنند.» در این سند تاکید شده که باید علیرغم دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران، برجام های بعدی به دیگر مولفه‌های قدرت ایران از جمله توان موشکی و قدرت منطقه‌ای تعمیم داده شود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا نیز در اوایل قدرت گرفتن دولت بایدن گفته بود: «نظر ما این است با بازگشت به دیپلماسی برنامه هسته‌ای ایران را در محفظه‌ای قرار دهیم که بستری را برای ایجاد یک تلاش جهانی از جمله شرکا و متحدان در منطقه، اروپا و جاهای دیگر، برای برطرف کردن تهدیدهای مهم دیگر ایران ایجاد می‌کند. من قبلا به طور علنی گفته‌ام و تکرار خواهم کرد که ما مجبور خواهیم شد مساله موشک بالستیک، این تهدید مهم ایران را برطرف کنیم... ما باید رفتارهای بدخیم ایران در منطقه را نیز حل کنیم.»
جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید نیز گفته بود: «رئیس‌جمهوری معتقد است ایالات‌متحده باید از طریق دیپلماسی محدودیت‌های هسته‌ای مندرج در برجام را بلندمدت‌تر و مستحکم‌تر کند و به دیگر مسائل مورد نگرانی، از جمله برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای آن نیز رسیدگی شود.»
علاوه بر این، اظهارات مقامات داخلی کشورمان در برهه‌هایی از مذاکرات احیای برجام تایید کننده آن است که حداقل در ماه‌های ابتدایی شروع گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا، کاخ سفید به شدت دستیابی به این اهداف زیاده خواهانه را پیگیری کرده است.
غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی که در مراحل اول مذاکرات وین در زمان دولت سابق حضور داشت بعدها فاش کرد که غربی‌ها به‌دنبال گنجاندن مسائل غیرهسته‌ای در مذاکرات ناکام وین بودند.
وی گفته بود: «در وین، امریکا و غربی‌ها به‌دنبال اهداف خاص خود بودند. این موضوع نشان داد که آنها همچنان به تفاهم هسته‌ای به‌عنوان پلی برای ورود به سایر موضوعات غیرمرتبط مانند مسائل منطقه‌ای و موشکی نگاه می‌کنند. این سری، حتی فراتر رفتند و اصرار کردند که خواسته‌شان به‌نوعی در متن گنجانده شود. هدفشان این است که از این طریق بلافاصله بعداز هر تفاهمی، سراغ این موضوعات بیایند و آن را جزئی لاینفک از تفاهم هسته‌ای تلقی و زمینه را برای مداخلات خود در این حوزه‌ها فراهم کنند و هرکجا هم که به اهداف خود نرسیدند، ایران را مقصر معرفی‌کرده و زمینه را برای اعمال فشار به بهانه‌های دیگر بر ایران فراهم کنند.» همین مسائل باعث شده بود که چندین دور مذاکره برای احیای برجام در دولت سابق بدون نتیجه به پیام برسد.
عدول از رویه رابرت مالی؟
واقعیات میدانی نشان می‌دهد تیم مذاکراه کننده آمریکایی نه تنها در دستیابی به هدف اصلی خود یعنی توسعه محدودیت‌های ایران از حوزه هسته‌ای موجود در برجام به محدودیت‌های موشکی و منطقه‌ای ناکام مانده که حتی احیای چهارچوب‌های برجامی علیه فعالیت صلح آمیز هسته‌ای کشورمان را نیز بدست نیاورده است.
این مهم باعث شده است تا بسیاری از نزدیکان رابرت مالی در طول دوران مذاکرات از وی جدا شوند. ریچارد نفیو معروف به معمار تحریم‌های ضدایرانی در همان ماه‌های ابتدایی مذاکرات از همراهی با تیم مذاکره کننده آمریکا کناره گیری کرد. وی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «من در ششم دسامبر تیم مذاکره‌کننده با ایران را به دلیل اختلاف‌نظر صادقانه در مورد سیاست، ترک کردم. هفته گذشته هم وزارت امور خارجه را ترک کردم.»
چند هفته بعد رسانه‌های آمریکایی از کناره گیزی چند نفر دیگر از اعضای تیم رابرت مالی گزارش دادند. روزنامه وال استریت ژورنال در ارتباط با این مساله خبر داد این اختلافات از ماه‌ها قبل و همزمان با مخالفت تیم ایرانی با امتیازاتی که دولت قبل در ایران آن‌را پذیرفته بود ایجاد شده بود. «دن شاپیرو» سفیر سابق ایالات متحده در سرزمین‌های اشغالی و معروف به «نجواگر اسرائیل» و همچنین آرین طباطبایی نیز از دیگر افرادی بودند که از ادامه همکاری با تیم رابرت مالی به دلیل عدم دستیابی مذاکرات به اهداف ضدایرانی خودداری کردند.
خروج این افراد و در نهایت اخراج رابرت مالی از مسئولیت، به خوبی گویای شکست رویای آمریکایی در دستیابی به توافق گسترده‌تر و قوی‌تر برای تضعیف ایران است.
با وجود این تغییرات در تیم مذاکره کننده آمریکا، صدای نبض گفت‌وگوها همچنان شنیده می‌شود. به عنوان نمونه بسیاری از کارشناسان سفر وزیر خارجه عمان و وزیر مشاور قطر در امور خارجی به ایران را در همین راستا می‌دانند. در جریان همین سفرها بود که سه روز قبل وزیر مشاور در امور خارجه دولت قطر پس از سفر به تهران و دیدار با علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد کشورمان نوشت: «ما درباره تحولات جدید در گفت‌وگوهای بازگشت به توافق هسته ای، تحولات در موضوعات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردیم.»
یک روز بعد از این مذاکرات «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر با «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی خود درباره برنامه هسته‌ای ایران و پاره‌ای از مسائل بین‌المللی گفت‌وگو کرد. علاوه بر این امروز وزیران امور خارجه قطر و انگیلس درباره تحولات مربوط به موضوع هسته ای ایران گفت وگو کردند تا بار دیگر نشان داده شود که تحرکات دیپلماتیک با وجود تحولات چشمگیر در تیم مذاکره کننده آمریکایی در جریان است./ایرنا