بازگشت تنش به سوریه

افزایش فعالیت‌های ارتش آمریکا در شرق سوریه و مناطق تحت اشغال شبه‌نظامیان کُرد (SDF) و تنش‌های اخیر با روسیه در چند نقطه سوریه همزمان با درگیری میان تروریست‌ها در شمال غرب و همچنین تبلیغات سیاسی و اتهام‌زنی علیه جبهه مقاومت، نشان از تحولات جدیدی در صحنه سوریه دارد.

به گفته منابع محلی در استان دیرالزور، ائتلاف آمریکایی در سوریه مدتی است که اقدام به تقویت مواضع خود در شرق سوریه و ارسال تجهیزات نظامی بیشتر به پایگاههای خود کرده است که آخرین آن روز چهارشنبه هفته گذشته صورت گرفت و کاروانی از اقلیم کردستان عراق راهی جنوب استان دیرالزور در سوریه شد.

در این میان روزنامه الاخبار لبنان نوشته است که آمریکا تعداد نظامیان خود در سوریه را به ۱۵۰۰ نیرو افزایش داده است. روزنامه ینی شفق ترکیه نیز روز پنج شنبه هفته گذشته نوشت که آمریکا «تهدیدات فزاینده از سوی روسیه و ایران» را بهانه اعزام تعداد بیشتری نیرو به سوریه قرار داده است و هفته گذشته در نشست ناتو در لیتوانی اعلام کرده که قصد اعزام ۲۵۰۰ نظامی جدید به سوریه را دارد.

همزمان منابع محلی در شرق سوریه گزارش داده‌اند که آمریکا با سوءاستفاده از شرایط بد معیشتی ساکنان شرق سوریه اقدام به جذب تعداد بیشتری مزدور از میان افراد محلی کرده و آن‌ها را در استان الرقه و پایگاه نظامی التنف واقع در مثلث مرزی سوریه، عراق و اردن آموزش می‌دهد.

تلویزیون رسمی سوریه نیز به نقل از منابع محلی گزارش داد که آمریکا سامانه راکت انداز «هیمارس» را در بزرگترین پایگاه نظامی خود در دیرالزور مستقر کرده است.

این تحرکات پس از آن است که یک مقام عالی‌رتبه وزارت دفاع آمریکا در تاریخ ۱۶ جولای (۲۵ تیر) به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که کشورش در حال بررسی چندین گزینه برای مقابله با «اقدامات فزاینده خصمانه روسیه» در سوریه است؛ او توضیحی در خصوص این گزینه‌ها نداد و صرفا مدعی شد که واشنگتن از مناطق تحت کنترل خود در شرق و شمال شرق سوریه کوتاه نخواهد آمد.

این مقام آمریکایی همچنین گفت که هماهنگی‌ها میان روسیه، ایران و دولت سوریه برای تحت فشار قرار دادن آمریکا برای خروج از سوریه افزایش یافته است. او گفت که آمریکا در جریان تبادل اطلاعات امنیتی میان روسیه و نیروی قدس ایران در سوریه جهت تحت فشار قرار دادن آمریکا قرار دارد.

فتنه کپتاگون

در ادامه این تحرکات میدانی، یک کارزار تبلیغاتی و سیاسی نیز از سوی جریان سیاسی و رسانه‌ای غرب آغاز شده و گروههای مقاومت مستقر در سوریه را به قاچاق مواد مخدر به خصوص قرص‌های روان‌گردان «کپتاگون» متهم می‌کند.

یک منبع مطلع سوری در این باره به الاخبار لبنان گفت که آمریکا این روزها موضوع مواد مخدر را بهانه حضور خود در سوریه کرده است، همچنان که پیش از این پرونده داعش را بهانه قرار داده بود.

او افزود:‌ «افزایش شایعات مذکور ممکن است زمینه را برای رویارویی‌های مورد انتظار میان نیروهای آمریکایی یا نیروهای مورد حمایت واشنگتن از یک سو و جناح‌های مقاومت از سوی دیگر فراهم کند».

نکته قابل توجه اینجاست که آمریکا در شرایطی دست به شایعه سازی علیه دولت سوریه و جبهه مقاومت زده است که از اقبال کشورهای عربی به سمت دمشق کاملا ناراضی است و این احساس خود را علنی بیان می‌کند. واشنگتن بارها به کشورهای عربی از جمله امارات و عربستان سعودی گفته است که موافق عادی‌سازی روابط آن‌ها با دولت بشار اسد نیست.

آمریکا همچنین در حالی شایعه قاچاق مواد مخدر از سوی نیروهای مقاومت در سوریه را مطرح کرده است که مصرف کپتاگون در میان جوانان کشورهای عربی خلیج فارس به خصوص عربستان سعودی به شدت افزایش یافته و دولت ریاض به شدت در حال مبارزه با این پدیده است. البته همگان می‌دانند که شیوع مصرف این ماده مخدر در عربستان سعودی تازگی ندارد و از سال‌های دور کپتاگون در میان جوانان سعودی به خصوص شاهزادگان رواج داشته است؛ به طوریکه در آبان ۱۳۹۴ یک شاهزاده سعودی به نام «عبدالمحسن بن ولید» قصد قاچاق دو تن کپتاگون از فرودگاه بیروت را داشت که بازداشت و در رسانه‌های لبنانی به «شاهزاده کپتاگون» معروف شد.

تحرکات جبهه مقاومت

در مقابل اما ارتش سوریه و نیروهای مقاومت نیز طی روزها و هفته‌های اخیر ضمن انجام حملات متعدد به مواضع تروریست‌ها، میزان هوشیاری و آمادگی خود را به رخ طرف مقابل کشیده‌اند.

در این راستا وبگاه العربی الجدید در ۱۷ تیر ماه در گزارشی به نقل از منابع معارضان سوری نوشت که نیروهای «سپاه پنجم» (تحت نظر روسیه) در مناطق همجوار با شبه‌نظامیان «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) در استان دیرالزور واقع در شرق سوریه مستقر شده‌اند.

«وسام العکیدی» از فعالان سیاسی و رسانه‌ای در استان دیرالزور در این خصوص به وبگاه العربی الجدید گفت که نیروهای «لشگر چهارم» به فرماندهی «ماهر اسد» (برادر بشار اسد) از چند منطقه در شمال شرق دیرالزور عقب‌نشینی کرده و جای آن‌ها را نیروهای «سپاه پنجم» (مورد حمایت روسیه) گرفته است.

از سوی دیگر وزارت دفاع سوریه دیروز (جمعه) از برگزاری رزمایش تاکتیکی و عملیاتی در منطقه «بادیه سوریه» واقع در بیابان‌های استان دیرالزور و حمص خبر داد، منطقه‌ای که کمی آن‌طرف‌تر نظامیان آمریکایی و شبه‌نظامیان کُرد مستقر هستند.

در این میان منابع سوری می‌گویند که همه طرف‌های درگیر در سوریه، نیروهای خود را در دیرالزور مستقر کرده‌اند، تا جایی که صحنه میدان احتمال درگیری نیابتی میان روسیه و آمریکا را محتمل نشان می‌دهد.

وبگاه العربی الجدید در این باره نوشت که آمریکا تجهیزات نظامی و لجستیکی بیشتری از عراق روانه دو پایگاه‌ «العمر» و «کونیکو» در استان دیرالزور کرده است. همزمان نیروهای هم‌پیمان روسیه و ایران نیز در مناطق همجوار شبه‌نظامیان کُرد سوریه مستقر شده‌اند.

روزنامه الوطن سوریه نیز یکشنبه هفته گذشته در گزارشی به نقل از یکی از رؤسای عشایر دیرالزور نوشت: «اگر اوضاع به هم بریزد، هر چیزی امکان دارد».

آخرین شرایط میدانی سوریه

همزمان ارتش روسیه و سوریه نیز به حملات خود علیه مواضع تروریست‌های «هیئه تحریر الشام» (جبهة النصره سابق) در استان ادلب و بخش‌هایی از شمال استان لاذقیه ادامه می‌دهند. تروریست‌ها نیز بارها تلاش کرده‌اند تا با پهپادهای خود پایگاه نظامی «حمیمیم» روسیه را هدف قرار دهند که هر بار ناکام بودند.

یک منبع میدانی سوری در این باره به شبکه المیادین گفت که گروهک هیئه  تحریرالشام تلاش دارد با این حملات هر از گاهی که به مواضع روسیه و سوریه انجام می‌دهد، موقعیت خود را در میان دیگر گروهک‌های کوچک‌تر که طی سال‌های گذشته مجبور به بیعت با آن شده‌اند، تثبیت کند.

او همچنین گفت که گروهک‌هایی که طی سال‌های گذشته مجبور شده‌اند از جنوب سوریه و اطراف دمشق به استان ادلب منتقل شوند، اکنون نسبت به نوع برخورد و سیاست‌های هیئه تحریرالشام از خود نارضایتی نشان می‌دهند.

از سوی دیگر گروهک‌های همسو با ترکیه نیز در شمال استان حلب، شرایط خوبی ندارند و طی روزهای گذشته به جان یکدیگر افتاده‌اند.

روزنامه الاخبار در این باره نوشت که شهر عفرین در نزدیکی مرز ترکیه طی دو هفته گذشته شاهد درگیری میان گروهک‌های مختلف بود، بی آن‌که ترکیه بخواهد وارد میانجیگری شده و اوضاع را سر و سامان دهد. طبق این گزارش ترکیه در حال حاضر توجه خود را به تثبیت و بهبود مواضع خود در شرق فرات به خصوص در نزدیکی بزرگراه راهبردی «ام-۴» متمرکز کرده است./فارس