راهبرد معاصر/ پهپادهای ایرانی در صف ارسال به نقاط مختلف جهان

در چهار دهه اخیر جمهوری اسلامی ایران با کنار گذاشتن روند سنتی خرید تسلیحات، استخدام مستشاران خارجی یا نمایش‌های تبلیغاتی در مانورهای بین‌المللی تمرکز خود را بر توسعه صنایع دفاعی، بومی‌سازی فناوری‌های مدرن، آموزش نیروهای متخصص و تولید داخلی تسلیحات راهبردی همچون موشک‌های بالستیک و انواع پهپادهای تهاجمی- شناسایی قرار داده است.

برخی کارشناسان بر این اعتقادند اگر تهران تحریم نبود، امکان داشت به وارد کننده سلاح‌های خارجی بدل شود؛ به عبارت دیگر محدودیت در واردات انواع جنگ‌افزارهای آفندی- پدافندی سبب تولد و رشد صنعت نظامی ایران در منطقه غرب آسیا شد. حال طبق اخبار منتشر شده، قریب به ۳۵ کشور جهان ازجمله چین در صف خرید پهپادهای ایرانی قرار دارند.

پس از لغو تحریم تسلیحاتی ایران این فرصت برای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح فراهم شد به دور از حلقه تحریم‌‌ها با کشورهای مختلف جهان وارد مذاکره شود و اقدام به برنامه‌ریزی برای صادرات اسلحه کند. تهران در حالی به دنبال پیوستن به باشگاه کشورهای صادرکننده تسلیحات است که همسایه‌های جنوبی ایران جزو بزرگترین خریداران سلاح هستند؛ البته در گستره منطقه غرب آسیا، ترکیه به عنوان رقیب ایران در بازارهای منطقه‌ای شناخته می‌شود.

پس از افزایش تبلیغات سیاسی-رسانه‌ای غرب در زمینه پهپادهای ایرانی، امروز بیش از ۳۵ کشور جهان خواهان دریافت این سلاح کارآمد از تهران هستند. به عنوان نمونه در ماه می ۲۰۲۲ ایران برای ساخت کارخانه تولید پهپاد «ابابیل ۲» به صورت رسمی قرارداد بست و صادرات محصولات نظامی را به تاجیکستان آغاز کرد. این اتفاق راهبردی و مهم پس از سفر سرلشکر باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح به دوشنبه اتفاق افتاد و سبب شد دامنه نفوذ نظامی ایران تا شمال مرزهای افغانستان در آسیای مرکزی گسترش یابد.

این در حالی است که در سال‌های اخیر رژیم صهیونیستی با ارائه انواع تسلیحات نظامی به کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی سعی داشته است در مرزهای شمالی ایران مستقر شود و به فعالیت‌های جاسوسی- خرابکارانه اقدام کند. پیگیری این سیاست از سوی ایران در منطقه سبب ایجاد موازنه در برابر تل‌آویو شده است و به تدریج دامنه بازیگری رژیم صهیونیستی را محدود می‌کند.

طبق گزارش روزنامه الجریده چاپ کویت، چین در دو نوبت خواهان دریافت ۳۰ هزار پهپاد از ایران شده است. یک منبع آگاه در وزارت دفاع ایران مدعی شد، پکن علاوه بر پهپاد خواهان دریافت زیردریایی و قایق‌های تندروی بدون سرنشین است. در حالی که پکن به سبب موضوع تایوان هفته های پرتنشی را با آمریکا دنبال می‌کند، تسلیحات ایرانی می‌تواند به افزایش قدرت بازدارندگی چین کمک کند.

دیگر تحول در عرصه پهپادی مصاحبه الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان درباره تجدید نظر این کشور برای خرید پهپاد از ترکیه بود. وی با تأکید بر فروش پهپادهای بیرقدار (بایراکتار) به کوزوو اعلام کرد، بلگراد قصد دارد یک هزار فروند پهپاد از یکی دیگر از کشورهای غرب آسیا خریداری کند. انتشار این مصاحبه سبب شد کارشناسان ایران را فروشنده احتمالی پهپاد به صربستان بدانند.

سال گذشته میلادی یی از مقام های ارشد کشورمان از رایزنی برخی کشورها همچون ارمنستان و صربستان برای خرید پهپادهای ایرانی خبر داده بود. از منظر وی، صربستان با تکمیل فرایند خرید به قطب پهپادی منطقه بالکان تبدیل خواهد شد. همچنین ایروان با دریافت پهپادهای شناسایی- عملیاتی- انتحاری ایران می تواند در تقابل های منطقه ای نوعی موازنه ایجاد کند.

در ماه‌های ابتدایی سال جدید میلادی روزنامه انگلیسی گاردین در مطلبی به بررسی کارایی پهپادهای ایرانی در میدان نبرد پرداخت و تهران را رهبری جهانی در زمینه تولید پهپادهای ارزان قیمت و کشنده توصیف کرد. پیش تر ایران بازیگر منطقه‌ای در زمینه تولید انواع موشک و پهپاد شناخته می‌شد، اما امروز دامنه تسلیحات ایرانی از مرزهای غرب آسیا فراتر رفته و کشورمان را به بازیگر مهم و تأثیرگذار در عرصه نظامی بدل کرده است.

در چنین شرایطی تهران می‌تواند با دنبال کردن «دیپلماسی نظامی» اقدام به فروش انواع تسلیحات به کشورهای مختلف جهان کند و دامنه نفوذ خود را در نقاط مختلف جهان، به‌ویژه قاره آفریقا و آمریکای لاتین گسترش دهد.

بهره سخن

شاید اگر قدرت تولید جنگ افزار و کارآمدی تسلیحات ایرانی؛ به‌ویژه موشک‌های بالستیک و پهپاد نبود؛ رژیم صهیونیستی بارها تأسیسات هسته ای- دفاعی ایران را به صورت مستقیم هدف قرار داده بود و اجازه نمی‌داد تهران سطح غنی‌سازی اورانیوم را تا 60 درصد افزایش دهد. همچنین اگر موشک‌ها و پهپادهای ایران میزان قدرت و تأثیر خود را در جریان جنگ یمن به نمایش نگذاشته بودند، آنگاه دستاوردهای بزرگ در حوزه دیپلماسی همچون توافق پکن به وجود نمی‌آمد یا کشورهای عربی برای ایجاد نیروی مشترک برای حفظ امنیت آب‌های شمال اقیانوس هند ابراز تمایل نمی‌کردند.

رصد دقیق فعالیت‌های نظامی، مؤثر و در عین حال اقتصادی بودن تسلیحات ایرانی سبب شده است قریب به 35 کشور جهان در صف خرید پهپادهای ایرانی قرار بگیرند و این امید وجود دارد کشورمان سهم قابل قبولی در بازارهای نظامی جهان به دست آورد.

راهبرد معاصر