رونمایی از دوره علم داده برای حسابداران و مدیران در همایش حسابداری و دنیای پرشتاب تغییرات

در این همایش، جناب آقای پرفسور علی رحمانی و جناب آقای دکتر سید بابک ابراهیمی به عنوان سخنرانان ویژه همایش حضور به عمل آورده و فرمایشاتی بسیار درخور توجه و فوق العاده مفید برای حضار ارائه نمودند.

این همایش دارای ۵ پنل به شرح ذیل بود:

پنل راهبری شرکتی، مدیریت ریسک و حسابرسی داخلی

پنل آخرین تغییرات در قوانین و مقررات مالیاتی

پنل آخرین تغییرات در استاندارد‌های حسابداری

پنل آخرین تغییرات در استاندارد‌های حسابرسی

پنل علم داده در حسابداری و حسابداری مدیری

پنل علم داده در حسابداری و حسابداری مدیریت با حضور جناب آقای دکتر امید فرجی، جناب آقای دکتر امیر مرادی و جناب آقای دکتر علیرضا صراف برگزار شد، گوشه ای از مطالب بیان شده توسط اعضای پنل بدین شرح می باشد.:

علم داده، در یک کلام، مطالعه داده‌ها است، دقیقاً مانند زیست‌شناسی که به مطالعه اشکال حیات بیولوژیک می‌پردازد. کارشناسان علم داده سوالاتی را پیرامون مجموعه داده‌های خاص طرح می‌کنند و سپس، از تجزیه و تحلیل پیشرفته برای یافتن الگوها، ایجاد مدل‌های پیش‌بینی‌کننده و توسعه بینش‌هایی استفاده می‌کنند که تصمیم‌گیری را در کسب‌وکار‌ها هدایت می‌کند. حسابداری نیز دانش و روش سنجش و گزارش اطلاعات سودمند برای تصمیم گیری و ارزیابی عملکرد است. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که کاربرد علم داده در حوزه حسابداری، به حل مسائل این حوزه و پاسخ به سوالات آن کمک شایانی نماید. نظر به اهمیت علم داده و کاربرد‌های بالقوه و بالفعل آن در عملیات حسابداری، گزارشگری و حسابرسی، اولین پنل این همایش بزرگ، به این موضوع اختصاص داده شده بود.

جناب آقای دکتر امیر مرادی، پژوهشگر و مدیر دپارتمان علم داده در مالی سرا، در پنل علم داده و حسابداری، به تبیین روش‌ها و فنون تحلیلی پیشرفته و کاربرد آن در حوزه کشف تقلب و حسابرسی پرداختند.

اساساً کاربرد روش‌ها و فنون تحلیلی پیشرفته، در نتیجه‌ی ناکارآمدی روش‌های سنتی کشف تقلب، ضرورت می‌یابد. چه آن که با افزایش حجم تراکنش‌های مورد رسیدگی، و پیچیدگی و نوشوندگی مستمر الگو‌های تقلب به خصوص در سازمان‌های پر تراکنش و داده محور در صنایعی نظیر بانکداری و تجارت الکترونیک، تداوم کاربست ابزار‌های سنتی کشف تقلب که عمدتاً بر نمونه گیری و آزمون‌های قاعده-محور متکی است، اثربخشی و کارایی لازم را از دست داده و اینجاست که می‌توان از روش‌ها و فنون پیشرفته کشف تقلب که از آن تحت عنوان تحلیل شناسی تقلب (Fraud Analytics) یاد می‌شود.

تحلیل شناسی تقلب شامل طیفی از روش‌ها و فنون تجزیه و تحلیل است که قدرت گرفته از هوش مصنوعی و سازگار با کلان داده ها، به عنوان ابزار حسابرسان و بازرسان تقلب در شناسایی گونه‌های پیچیده‌تر تقلب یا ناهنجاری عمل می‌کند. شاخه‌ای از تحلیل شناسی تقلب که بر صفات ذاتی و روابط درونی داده‌ها متمرکز است، تحلیل شناسی داده محور نام دارد که با استفاده از الگوریتم‌های بدون ناظر یادگیری ماشین، شناسایی انحرافات و بی قاعدگی‌های مستتر در داده‌های مورد رسیدگی را در شرایط فقدان سوابق قبلی داده‌ها یا قواعد صریح تقلب، امکان پذیر می‌سازد به طوری که حتی الگو‌های جدیدالحدوث تقلب نیز در صفحه رادار‌های تحلیل شناسی تقلب قابل تشخیص باشد.

مؤسسات حسابرسی بزرگ دنیا، سرمایه‌گذاری هنگفتی را در توسعه راهکار‌های تحلیل شناسی تقلب کرده‌اند. در ایران اما، شکاف فناوری در صنعت حسابرسی و نظارت مالی نسبتاً مشهود است و بدین جهت، تلاش‌های ترویجی برای دانش افزایی و آگاهی بخشی به حسابرسان، نهاد‌های استانداردگذار و ذینفعان نسبت به مزایا و فرصت‌های کاربست فناوری‌های نوین در عملیات حسابرسی و کشف تقلب، ضرورتی است که در سخنرانی امیر مرادی، بدان پرداخته شد. حفظ و تقویت اعتماد عمومی، ثبات بازار و سلامت اقتصاد در گرو توفیق حرفه حسابرسی در ایفای نقش بی بدیل خود یعنی اطمینان بخشی است و این مهم محقق نخواهد شد مگر از رهگذر تجهیز حسابرسان به دانش و مهارت و شایستگی‌های تحلیل شناسی داده است.

باتوجه به تحولات اخیر، آکادمی مالی سرا برای نخستین بار در ایران، ضمن بررسی مطالعات دانشگاهی و اسناد منتشره از نهاد‌ها و انجمن‌های حرفه‌ای نسبت به تعریف دوره کوتاه علم داده در حسابداری  و علم داده برای مدیران  اقدام نمود.