فرزین: ریزش شدید تورم در راه است
وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به مهار تورم و کاهش نرخ آن در ماه‌های آتی خوش‌بین هستند و معتقدند ۱۹ اقدامی که در راستای مهار تورم به دستگاه‌ها ابلاغ شده است، می‌تواند نرخ تورم را کاهش دهد، از این رو رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه تورم نقطه‌به‌نقطه در شاخص تورم مصرف‌کننده در خرداد ریزش شدیدی داشته است، نوید می‌دهد که کاهش شدید تورم در راه است و در ماه‌های آتی نرخ تورم به کانال ۳۰درصد خواهد رسید و مردم این کاهش را در معیشت‌شان درک خواهند کرد.
امسال قرار است هم تورم مهار شود و هم اینکه رشد اقتصادی داشته باشیم، از این رو صاحبنظران معتقدند اگر بخواهیم سیاست‌های انبساطی را در پیش بگیریم، تورم افزایش پیدا می‌کند، اما باید به این نکته توجه کرد که رشد تولید در فضای باثبات به وجود می‌آید. باید قبل از هر چیز کنترل تورم به نقطه مطلوبی برسد. متولیان اقتصاد کلان در سی‌امین همایش سیاست‌های پولی و ارزی از برنامه‌های دولت برای مهار نرخ تورم سخن گفتند و ناترازی بودجه دولت، بانک‌ها و نوسانات نرخ ارز در بازار غیررسمی را دلیل رشد نرخ تورم عنوان کردند و وعده دادند ضمن کنترل نقدینگی با ۱۹ اقدامی که برای مهار تورم پیش‌بینی کرده‌اند، بازار‌های ارز، خودرو و مسکن را ساماندهی کنند.
داوود منظور، رئیس سازمان برنامه‌و‌بودجه در این همایش به نشانه‌های کاهش نرخ تورم اشاره می‌کند و می‌گوید: ۱۹برنامه و تدبیر را برای کنترل تورم به دستگاه‌های مختلف ابلاغ کردیم. نشانه‌های این تدابیر و برنامه‌ها را امروز در بازار‌های مختلف از جمله بازار ارز، خودرو و ... مشاهده می‌کنیم، البته برخی سیاستگذاری‌های نادرست یک دهه گذشته در حوزه اقتصاد و شرطی کردن آن برخی مشکلات را به وجود آورده است.
منظور: یکی از عوامل اصلی تورم ناترازی بودجه‌ای دولت است
منظور می‌گوید: «اینکه بازار حاشیه‌ای در فضای مجازی با عمق بسیار پایین بخواهد تعیین نرخ کند، نشانه اقدامات و عملکرد نادرست در حوزه نهادسازی است، اما اگر آرامش و ثبات را به اقتصاد بازگردانیم، نوسانات کنترل خواهد شد. در همین راستا مرکز مبادله ارز و طلا راه‌اندازی شد.» وی تأکید می‌کند: «مرحله بعدی، بازار مسکن است که با تدابیر و هماهنگی تیم اقتصادی دولت آن هم به ثبات می‌رسد. ما می‌توانیم با ثبات نرخ ارز، لنگرگاه‌های انتظارات تورمی جامعه را کنترل کنیم.
رئیس سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور یکی از عوامل مهم تورم را که با تأخیر چهار تا پنج ساله در بازار تخلیه می‌شود، ناترازی بودجه دولت عنوان می‌کند و می‌افزاید: مهم‌ترین نمود این ناترازی، به شکل بدهی دولت به بانک مرکزی است و هر چه ناترازی دولت بیشتر شود، دولت به اولین جایی که مراجعه می‌کند، منابع بانک مرکزی است که از آن برداشت می‌کند و این باعث افزایش تورم می‌شود.
فرزین: تورم مصرف‌کننده و تولیدکننده ریزش می‌کند
به گزارش واحد مرکزی خبر، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در سی‌امین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی گفت، «تورم نقطه‌به‌نقطه در شاخص تورم مصرف‌کننده (CPI) از ۴/۶۲ درصد فروردین به کانال ۵۰درصد در اردیبهشت رسید که در خرداد ریزش شدیدی در این شاخص خواهیم داشت، به نحوی که هدف‌گذاری ما ورود به کانال ۳۰درصد خواهد بود، همچنین شاخص تورم تولیدکننده (PPI) از فروردین تا اردیبهشت ۲/۸ درصد کاهش داشته که رقم بسیار خوبی است که این نرخ نیز در این ماه کاهشی خواهد بود و وارد کانال ۲۰درصد می‌شود.»
رئیس‌کل بانک مرکزی به فرمایش رهبری درباره سال مهار تورم اشاره می‌کند و می‌گوید: «برای اجرای یک سیاست باید آن را در چارچوب یک نظریه علمی انجام دهیم. نظریه ما تثبیت اقتصادی است. نرخ ارز در اقتصاد ما عامل اصلی بی‌ثباتی اقتصاد و تثبیت اقتصادی در این زمینه ضروری است.»
فرزین با اشاره به اینکه تثبیت نرخ ارز با مداخله انجام می‌شود، تلاش کرد منتقدان تثبیت نرخ ارز و دخالت بانک مرکزی در بازار ارز را قانع کند. وی تأکید می‌کند: «نمی‌توان کنار نشست تا اقتصاد به ثبات برسد، برای ایجاد ثبات باید دخالت کرد. مجموعه سیاست‌هایی را که در بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های اقتصادی انجام می‌دهند به عنوان سیاست تثبیت می‌شناسیم.»
رئیس‌کل بانک مرکزی تأکید می‌کند: «پس از بیانات رهبر معظم انقلاب برنامه‌ای برای مهار تورم و رشد تولید تدوین کردیم و پس از تأیید از دولت در دستور کار قرار گرفته است، البته از سیاست‌های مالی غافل نیستیم و این سیاست‌های مالی و پولی باید با هم هماهنگ باشند تا اثرگذاری داشته باشند.»
تأثیر نرخ ارز بر تورم
رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید: «موضوع نرخ ارز، همه را نگران کرده، البته در هفته‌های اخیر کاهش یافته است. نوسان نرخ ارز به سایر بازار‌ها علامت می‌دهد و باعث بی‌ثباتی می‌شود. منابع اصلی عرضه ارز نیز شامل صادرکنندگان کالا‌های قاچاق، صادرکنندگان کالا‌ها و خدمات می‌شود. برخی به بازار غیررسمی می‌گویند بازار آزاد، در حالی که هیچ بازاری بدون مقررات و تنظیم‌گری نیست. بازار ارز آزاد دنیا فارکس است که پر از مقررات است و هیچ کس نمی‌تواند پول قاچاق در آن معامله کند، اینطور نیست که شناسایی صورت نگیرد و معلوم نباشد چه پول‌هایی معامله می‌شود.»
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به ویژگی‌های بازار غیررسمی اظهار می‌دارد: «درجه بالای ریسک فعالیت فعالان این بازار، دسترسی محدود به اطلاعات، کم‌عمق بودن بازار، حساسیت پایین نسبت به متغیر‌های بنیادی و حساسیت بالای نرخ به اخبار تحولات سیاسی و بین‌المللی از ویژگی‌های بازار غیررسمی ارز است. در این بازار بستر مناسبی برای سفته‌بازی و معاملات فردایی فراهم است و متأسفانه از شبکه‌های اجتماعی در راستای تعیین قیمت غیرواقعی ارز استفاده می‌شود.»
فرزین با اشاره به شاخص‌های کلیدی در بازار غیررسمی از سال۹۰ تاکنون تصریح می‌کند: «ضریب تغییرات بسیار بالاست و به عنوان نمونه در سال۹۷ حدود ۳۰درصد و در سال۱۴۰۱ حدود ۵/۱۹ درصد تغییر کرد و سال۹۱ هم ۴/۲۸ درصد شد. با توجه به این مسائل سیاست تثبیت حائز اهمیت است چراکه هیچ ثباتی در این نرخ وجود ندارد.»
وی با اشاره به حساسیت‌های اخیر می‌افزاید: «وقتی یک اظهار نظر دروغ و بی‌اساس بازار را برهم می‌زند، یعنی بازار ارز بسیار بی‌ثبات است. تحولات دلار در بازار غیررسمی ناشی از انتظارات است که تغییر می‌کند که بیشتر به دلیل تحولات سیاسی، روابط خارجی و مسائل تحریمی است و هیچ دلیل بنیادی ندارد.»
رئیس کل بانک مرکزی تأکید می‌کند: «رابطه نرخ دلار در بازار غیررسمی و سکه ۹۰درصد، با مسکن شهر تهران ۵/۶۱ درصد و با خودرو‌های خارجی ۶۵درصد است، بنابراین رابطه عمیقی بین بازار دارایی و دلار این بازار وجود دارد.»
فرزین در پاسخ به این پرسش که چرا تثبیت مهم است، می‌گوید: «نرخ تورم بالاست و نوسانات بیش از حد معمول است. فعالان اقتصادی و مردم به سیاست‌های اعلامی توجه کمی دارند. متأسفانه القای دلهره و ترس از آینده به روال عادی تبدیل شده و عملکرد شاخص‌ها هم به بی‌اعتمادی دامن زده است، در نتیجه تثبیت اقتصادی سپس اجرای سیاست اصلاحی ضروری است. همچنین تقویت حکمرانی و اعتباربخشی به سیاست‌های پولی و ارزی و اعتباری لازم است که باید برای تحقق تثبیت عملیاتی شود. قطعاً شرایط اقتصادی و امسال بهبود خواهد داشت و پیگیر سیاست‌های تثبیتی و کنترل نرخ رشد نقدینگی و تورم هستیم.»
وی می‌افزاید: «افزایش نرخ ارز باعث افزایش ارزش دارایی‌ها و افزایش تقاضای پول و این عامل به افزایش عرضه پول منجر می‌شود که در نهایت به تورم می‌انجامد. تورم دوباره به هراس و ترس در بازار‌ها منجر می‌شود و این چرخه ادامه پیدا می‌کند که باید این چرخه شکسته شود.»
فرزین در پاسخ به انتقاد برخی نسبت به اینکه چرا بانک مرکزی دلار می‌فروشد، می‌افزاید: «بانک مرکزی باید بخشی از ارزی را که دولت به او می‌دهد، بفروشد و نمی‌تواند همه را ذخیره کند. تعداد نظام‌های شناور کمتر است. دخالت در بازار ارز و تلاش برای تثبیت نرخ ارز امری بسیار مرسوم در بانک‌های مرکزی دنیاست و منحصر به کشور ما نیست.»
بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار منابع ارزی داریم
فرزین می‌گوید: «منابع ارزی ما بیش از ۱۰۰میلیارد دلار است که البته بخشی از آن در سایر کشور‌هاست. ما برای استفاده از این منابع با همکاری دستگاه دیپلماسی کار‌هایی را شروع کرده‌ایم و در هر کجای دنیا منابع ارزی داشته باشیم برای دسترسی به آن تلاش خواهیم کرد. ما همچنین با فعال کردن دیپلماسی اقتصادی پیام‌رسان داخلی در اتحادیه پایاپای آسیایی را فعال کرده‌ایم تا با کشور‌هایی مانند هند، پاکستان، بلاروس و سایر کشور‌ها همکاری پولی داشته باشیم.»
وی می‌گوید: «از ریاست کنونی ایران بر این اتحادیه برای استفاده از سایر ارز‌های غیر از دلار و یورو در مبادلات بین کشور‌ها استفاده خواهیم کرد.»
فرزین با بیان اینکه روزی آرزو داشتیم صادرات به ۵میلیارد دلار برسد و در حال حاضر بیش از ۴۰میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم، می‌افزاید: «با این شرایط حتی اگر منابع بلوکه‌شده ایران هم آزاد نشود، می‌توانیم با امکانات موجود مسائل بازار ارز را حل و آرامش و ثبات را ایجاد کنیم. کنترل نقدینگی را به طور جدی دنبال می‌کنیم و چاره‌ای جز سیاست انقباضی هم نداریم، به همین منظور افزایش نرخ سود و افزایش نرخ سپرده قانونی و همچنین نظارت و کنترل ترازنامه بانک‌ها را در دستور کار قرار داده‌ایم.»
کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها در دستور کار است
فرزین با اشاره به اقدامات آتی در حوزه پول و بانک تأکید می‌گوید: «پیگیری برنامه پولی در سال جاری را خواهیم داشت. همچنین مدیریت رشد نقدینگی از طریق کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها و خلق پول، استفاده مؤثر از ابزار‌های سیاست پولی با هدف رشد تولید و هدایت نقدینگی به سمت تولید، قرار دادن بانک و مؤسسات اعتباری غیربانکی ناسالم و غیرقابل بازسازی در فرایند حل و فصل از اقدامات آتی‌خواهد بود.»
رئیس کل بانک مرکزی از بنگاهداری بانک‌ها انتقاد می‌کند و می‌افزاید: «برخی بانک‌ها به بنگاه معاملات ملکی تبدیل شده‌اند که باید اصلاح شوند، البته برخی هم تحت تأثیر تکالیف ناتراز شده‌اند و مثلاً، چون تأمین مالی دولت را انجام داده‌اند، ناتراز شده‌اند. همچنین کنترل اضافه برداشت بانک‌ها و جلوگیری و پایش رشد نقدینگی به تفکیک بانک‌ها از اقدامات آتی ما خواهد بود.»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد مجموع اقدامات دولت برای مهار تورم وارد مرحله جدیدی شده است و اگر همین روال استمرار داشته باشد، می‌توان به تغییر محسوس وضعیت معیشتی مردم امیدوار بود، البته نیل به چنین هدفی مستلزم کنار گذاشتن مدیران خسته و بعضاً ناسالم اقتصادی است.
منبع: روزنامه جوان