نگاه تحلیلگر عمانی به ماموریت ویژه پادشاه صلح‌جو

هیثم بن طارق سه سال پس از برعهده گرفتن زمام قدرت در عمان، برای نخستین‌بار راهی مصر شد، سفری که تحلیلگران معتقدند برای دو کشور اهمیت زیادی دارد، زیرا در پرتو تغییرات بزرگ منطقه عربی و جهان است.

خبرگزاری رسمی عمان اعلام کرد، پادشاه این کشور یکشنبه گذشته سفر رسمی و دو روزه خود را به دعوت عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر به این کشور آغاز کرد. رئیس جمهور مصر در اجلاس سران کشورهای عربی که 19 می به میزبانی شهر جده عربستان برگزار بود، شرکت کرد؛ در حالی که پادشاه عمان در آن غایب بود و اسعد بن طارق آل سعید، معاون نخست وزیر عمان در امور روابط و همکاری های بین المللی و هیئت همراه به نیابت از وی مشارکت کردند.

به گفته طرف عمانی، این سفر نشان‌دهنده اشتیاق رهبران دو کشور برای تحکیم و تداوم روابط تاریخی دوجانبه است و در آن تمامی ابعاد همکاری در زمینه های مختلف بررسی شد. پادشاه عمان با سیسی، رئیس جمهور مصر با هدف تقویت اقدامات مشترک اعراب رایزنی کرد و به گفت‌وگو درباره تحولات مختلف در عرصه های منطقه ای و بین المللی پرداخت.

 عبدالله بن ناصر الرحبی، سفیر در مصر و نماینده دائم این کشور در اتحادیه عرب نیز گفت، سفر سلطان هیثم بن طارق به مصر فصل جدیدی می گشاید و سرآغازی بر اوج گیری روابط دو کشور و همکاری با هدف حفظ منافع مشترک است.

به گفته سفیر عمان، در این سفر مجمع تجاری عمان-مصر تشکیل خواهد شد. همچنین دو کشور تعدادی توافقنامه و یادداشت تفاهم ازجمله در زمینه های اقتصادی در راستای تفاهم نامه های موجود و اسناد همکاری امضا شده در سفر رئیس جمهور مصر به عمان در ژوئن 2022 امضا کردند.

 ابعاد داخلی سفر پادشاه عمان

پادشاه عمان را در این سفر هیئتی رسمی و بلندپایه شامل تعدادی از مقام های ارشد نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی همراهی می‌کنند تا در زمینه توسعه روابطی که پس از سفر سیسی به مسقط در ژوئن 2022 همچنان رو به رشد است، گفت‌وگو کنند.

دو کشور تلاش کردند سرمایه‌گذاری‌های مشترک را افزایش دهند و مسقط نوامبر 2022 یادداشت تفاهمی با شرکت سعودی ACWA Power برای بررسی امکان سرمایه‌گذاری در توسعه، ساخت و بهره برداری از پروژه نیروگاه بادی سوئز با ظرفیت 1.1 گیگاوات به ارزش 1.5 میلیارد دلار امضا کرد که سهم عمان از آن 10 درصد خواهد بود.

علاوه بر این، اواخر سال گذشته میلادی دو کشور 50 سالگی روابط خود را جشن گرفتند و در سفر سیسی به مسقط، 6 یادداشت تفاهم، دو موافقتنامه، سه برنامه اجرایی و تفاهم‌نامه همکاری در چندین زمینه امضا کردند. این توافقنامه‌ها شامل بخش های سرمایه‌گذاری، تجارت و صنعت، حفاظت از محیط زیست، مبارزه با انحصارگرایی، حمل و نقل دریایی و بنادر بود.

عوض بقویر تحلیلگر عمانی معتقد است، سفر سلطان هیثم به قاهره از آنجایی که هم زمان با تحولات جهانی و منطقه عربی و نیز دو روز پس از نشست سران عرب در جده با حضور بشار اسد، رئیس جمهور سوریه انجام می شود، برای دو کشور اهمیت زیادی دارد.

وی درباره همزمانی این سفر با تحولات بزرگ سیاسی و اقتصادی منطقه و جهان عنوان کرد، قاهره در حال حاضر با هدف حمایت از اقتصاد خود به صندوق های عربی کمک می کند. از نظر سیاسی، بحران سودان و موضوع سد النهضه اتیوپی در قلب مذاکرات مصر و عمان قرار داشت و دو طرف درباره اوضاع لیبی و فلسطین نیز رایزنی کردند.

میانجی‌گری عمان برای اعراب

عبدالنبی عبدالمطلب، اقتصاددان مصری گفت، سفر پادشاه  عمان به مصر با توجه به بسیاری از موضوعات سیاسی و اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است، به ویژه اینکه این نخستین سفر سلطان هیثم به قاهره از زمان برعهده گرفتن سلطنت عمان است.

 وی عنوان کرد: مصر در این سفر تلاش خواهد کرد پیشنهاد میانجی گری عمان را میان قاهره و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای سرمایه‌گذاری بیشتر در مصر و اقتصاد این کشور بررسی کند. قاهره در تلاش است کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و امارات را برای خرید سهام بیشتر در این کشور ترغیب کند.

رایزنی درباره ایران

حسن هریدی، دستیار اسبق وزیر امور خارجه مصر درباره سفر سلطان هیثم بن طارق به قاهره گفت، احتمال میانجی گری مسقط میان تهران و قاهره مطرح است و بعید نیست در نشست سران دو کشور عمان و مصر مطرح شده باشد. البته گزارش هایی درباره تماس های تهران و قاهره به وسیله دفتر حفاظت منافع دو کشور مطرح است و این احتمال که دو کشور با هم تماس های مستقیم دارند، به واقعیت نزدیک تر است.

 برخی منابع مصری عنوان کردند، ایران غایب حاضر در گفت‌وگوهای پادشاه عمان و رئیس جمهور مصر در قاهره بود، زیرا هر دو کشور در پرداختن به موضوعات مهم شتابزدگی نمی کنند و روابط تهران و قاهره نیاز به صبر و تلاش دارد.

 در این راستا منابع دیپلماتیک به روزنامه العربی الجدید خبر دادند، سلطان عمان در دیدار اخیر خود با رئیس‌جمهور مصر درباره روابط تهران و قاهره گفت‌و‌گو کرد و مصر اکنون آماده ارتقای سطح روابط با ایران تا سطح تبادل سفیر است.

عماد جاد مشاور مرکز مطالعات الاهرام گفت، عمان می تواند میان ایران و مصر میانجی گری کند. حمد العرابی وزیر امور خارجه اسبق مصر نیز در اظهاراتی تصریح کرد، هیچ مشکلی میان تهران و قاهره وجود ندارد. در هر دو کشور کارداری در سطح سفیر حضور دارد و در مرحله اخیر تلاش‌هایی برای گسترش روابط دو کشور انجام شده است.

بنا به اظهارات یک منبع دیپلماتیک مصری، قرار است اوایل جولای نشست جدیدی میان مسؤولان تهران و قاهره با میانجی‌گری بغداد انجام شود که این نشست در بالاترین سطح نشست‌های امنیتی خواهد بود. میانجی‌گری بغداد بعد از تلاش‌های عمان برای گسترش روابط ایران و مصر انجام شد./راهبرد معاصر