ریسک ضد کُردی اوغلو؟!

تنها سه  روز به برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه باقی مانده است. در حالی که اوغلو انتظار داشت حمایت سنان اوغان نامزد سوم انتخابات ریاست جمهوری را جلب کند؛ اما موفق نشد و اوغان حمایت از اردوغان را بر قلیچدار اوغلو ترجیح داد. در آن سو در ائتلاف "آتا"ی اوغان نیز شکافی حاصل شد و دو حزب عدالت و ظفر از قلیچدار اوغلو حمایت کردند. اما آن چه بیشتر جلب توجه می‌کند توافق قلیچدار اوغلو با امید اوزداغ است که در نوع خود می‌تواند یک ریسک باشد. اوزداغ یک راست گرای افراطی است که به مهاجرستیزی و مواضع ضد کُردی معروف است. با این ائتلاف، زمزمه‌ اعتراض از درون ائتلاف "ملت" به رهبری اوغلو در میان اسلام گرایان ائتلاف به ویژه حزب آینده به رهبری احمد داوود اوغلو و حزب کُردی دموکراتیک خلق‌ها بلند شده است؛ به ویژه که اوزداغ گفته است که با اوغلو برای تصدی سمت وزیر کشور به توافق رسیده است. مخالفان ائتلاف با اوزداغ، تعهد مکتوب به او را در تعارض با توافقات درونی میز شش گانه می‌دانند. جدا از مواضع اوزداغ در ضدیت با مطالبات کردها، همچنین متن توافق مکتوب هفت بند او و قلیچدار اوغلو نوعی عقبگرد از وعده‌هایش به کردها در قبال حمایت از او در انتخابات ریاست جمهوری است. بند نخست توافق بر تعهد قلیچدار اوغلو بر تغییرندادن چهار ماده نخست قانون اساسی ترکیه و همچنین ماده 66 آن تاکید دارد. تغییر ماده 66 قانون اساسی ترکیه که همه شهروندان این کشور را ترک می‌شمارد، از خواسته‌های اصلی کردهاست. البته تعهد به تغییرندادن این مواد نوعی سالبه به انتفای موضوع است؛ چون ائتلاف قلیچدار اوغلو اکثریت پارلمانی را برای تعدیل قانون اساسی به دست نیاورده است. او همچنین در بند چهارم توافق متعهد شده است که جنگ با «داعش» و حزب کارگران کردستان را ادامه دهد. ارول کاتیرچی اوغلو نماینده پارلمانی حزب دموکراتیک خلق‌ها در واکنش گفته است: «امید اوزداغ را وزیر کشور قرار می‌دهید؟ امیدوارم این اتفاق سخیف نیفتد. این بدترین اقدامی است که قلیچدار اوغلو انجام می‌دهد و زیان خواهد کرد. ما گفتیم».البته در مقابل نیز یکی از رهبران هدپ گفته که موضع حزب ثابت است و «محال است که ترکیه قلیچدار اوغلو از ترکیه اردوغان بدتر باشد.» حالا باید دید خود هدپ پس از نشست با «چپ سبز» رسما چه موضعی اتخاذ خواهد کرد.روشن نیست که قلیچدار اوغلو روی چه محاسباتی دست به این ریسک زده است که نوعی مخاطره با آرای تضمین شده کردهای هوادار حزب دموکراتیک خلق‌ها در مقابل آرای احتمالی امید اوزداغ است. کما این که به قیمت ریزش بخشی از آرای هواداران سه حزب اسلام گرای عضو ائتلاف "ملت" نیز خواهد بود. به نظر می‌رسد که قلیچدار اوغلو تحت تاثیر فضای کنونی انتخاباتی که در آن مسئله مهاجران در ترکیه بسیار داغ است، به امید کسب آرای مخالفان حضور این مهاجران تن به این توافق داده است. البته احتمالا هم از حمایت حزب دموکراتیک خلق‌ها و سه حزب اسلام گرا کاملا مطمئن است. اما اگر هم این حمایت ادامه داشته باشد، باز بعید است که آرای بدنه این احزاب به ویژه کردها مثل قبل به سبد قلیچدار اوغلو ریخته شود. جالب این که در این میان ، فیلمی از امید اوزداغ در رسانه‌های اجتماعی ترکیه دست به دست می‌شود که او در آن در نهم سپتامبر گذشته گفته است در صورت پیروزی قلیچدار اوغلو جنگ داخلی در ترکیه رخ می‌دهد و همین خود یک نوع ضد تبلیغ برای خود قلیچدار اوغلو است. او همچنین در این فیلم با انتقاد حزب دموکراتیک خلق‌ها، قلیچدار اوغلو را به بی‌توجهی به گسترش روابط این حزب و پ.ک.ک متهم می‌کند. پیوستن سنان اوغان به اردوغان، شانس او را افزایش می‌دهد، اما این گونه نیست که همه آرای او به سمت اردوغان سرازیر شود. به هر حال، کسانی که به اوغان در دور اول رای دادند، بیشتر افرادی بودند که هم اردوغان هم قلیچدار اوغلو گزینه مطلوب آن‌ها نبود و حالا هم بعید است که حمایت اوغان از اردوغان، آرای کلیه این افراد را به نفع خود جلب کند. البته ناگفته نماند که امید اوزداغ توانمندتر از اوغان برای جلب آرای طیف راست ناسیونالیستِ تندرو و مهاجرستیز به نظر می‌رسد، اما با این حال آرایی که با حمایت  اوزداغ به سمت قلیچدار اوغلو خواهد رفت، بعید است که بیشتر از آرایی باشد که احتمالا در نتیجه این ائتلاف با او از دست می‌دهد. در کل شانس اردوغان که تنها به نیم درصد آرا نیاز دارد برای پیروزی بیشتر از قلیچدار اوغلو به نظر می‌رسد که به بیش از 5 درصد آرا نیاز دارد که در کنار آن نیز با نوعی اختلافات در ائتلافش و انتقادات بخشی از بدنه حامی خود در پی نتایج انتخابات پارلمانی و ... مواجه است.با وجود این باید منتظر ماند و دید چه می‌شود.

خراسان