چرا شایعه لو رفتن سوالات آزمون نهایی طرفدار دارد؟
جیب‌بُری آزمون نهایی
صندلی‌های دانشگاه دارد خاک می‌خورد، نیمی از داوطلبان کنکور هم قید انتخاب رشته را زده‌اند و عطای تحصیلات دانشگاهی را به لقایش بخشیده‌اند، همین امروز هم وزارت آموزش عالی اعلام کرده نزدیک به یک میلیون نفر از بیکاران صاحب تحصیلات دانشگاهی‌اند اما رقابت در برگزاری آزمون نهایی بالاست. دلیلش تاثیر 40 درصدی شرط معدل در کنکور است. خب این اتقضات جایی معنا پیدا می‌کند که بدانیم همان 50 درصدی که قصد ورود به دانشگاه را دارند قرار است بر سر ورود به دانشگاه‌های برتر ایران رقابت کنند. همه این گزاره‌ها باعث شده مافیایی که پیش از این به نام مافیای کنکور شناخته می‌شد کوچ کند به سمت بازار تازه شکل گرفته‌ای به نام «مافیای آزمون نهایی» تا همین امروز هم توانسته روح روان خانواده نزدیک به یک میلیون دانش‌آموز را به هم بریزید؛ با یک ترفند تکراری به نام «فروش سوالات امتحانات نهایی»
در دو سال گذشته بارها و بارها حرف از لو رفتن سوالات امتحانات نهایی به میان آمده است، انفعال اولیه وزارت آموزش و پرورش در این رابطه هم نه تنها به حل این چالش انجامیده بلکه باعث شده در این میان سودجویانی با به راه انداختن این شایعه بازار پرسودی را برای خود رقم بزنند. شبهه لو رفتن سوالات از جایی به نفه این جماعت است که وقتی درصد قابل توجهی از دانش‌آموزان باور می‌کنند حاضرند برای خرید این سوالات هم دست به جیب شوند. در حالی که بسیاری از این افراد نه سوالات و احتمالی را که به نوعی سراب آینده را می‌فروشند. همین دیروز هم که امتحانات نهایی برگزار شد خیلی زود در شبکه‌های اجتماعی دام این سودجویان گسترده شد. با یک کلیدواژه آشنا به نام «فروش سوالات امتحانات نهایی»
از ورود پلیس تا قطع اینترنت
پس از تکرار و فراگیر شدن این موضوع بالاخره از سال گذشته وزارت آموزش و پرورش هم از پوسته منفعل خود بیرون آمد، اما اساسا تصمیمات و گفته‌های آنها کمک چندانی به ماجرا نکرد. ابتدا وعده ورود نیروهای انتظامی را به تامین امنیت برگزاری این امتحانات دادند و حرف از تفاهم‌نامه‌ای زدند تا این نیروها سلامت امتحانات را تضمین کنند. مدتی بعد بحث بر سر موضوع جنجالی قطعی اینترنت در زمان برگزاری امتحانات شد؛ قطعی که حتی قرار بود در بازه‌ای ده روزه اتفاق بیفتد و حجم انتقادات که بالا گرفت وزارت آموزش و پرورش هم از این موضع خود طی چند ساعت کوتاه آمد و از اساس منکر آن شد!
ادعا نکردیم انتشار سوالات را به صفر برسانیم
اما قصه لو رفتن سوالات جای خود ماند. حالا وزارت آموزش و پرورش می‌گوید این موضوع از بنیان «دروغ» است. و هدف از دروغ‌‌پردازی‌ها هم سوءاستفاده مالی از آنهایی است که این دروغ را باور کرده‌اند. همین امروز رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه، با تدابیر درنظرگرفته شده، چون دوربین‌های مدار بسته و سیگنال‌یاب‌ها در حوزه‌های امتحانی همکاران ما تا جایی که بتوانند انتشار سوالات را کنترل می‌کنند گفت: ممکن است باز هم تصویری پخش شده باشد، اما صرف پخش سوال در زمانی که همه شرکت‌کنندگان تحت مراقبت در حال آزمون هستند، مطرح نیست. اگرچه در واکنش محسن زارعی کلیت این ماجرا هم تکذیب نشده است. او در پاسخ به پرسشی درباره انتشار سوالات امتحان نهایی درس تعلیمات دینی چند دقیقه بعد از شروع آزمون در روز جاری در برخی کانال‌های تلگرامی گفته است «ما هیچ وقت ادعا نکردیم انتشار سوالات را به صفر برسانیم، چراکه مدیریت فضای مجازی دست ما نیست. شفاف و صریح می‌گوییم که ادعا نداریم انتشار سوالات را به صفر برسانیم. ممکن است کانال‌های سودجو و افرادی با سوءنیت در حوزه‌ها حضور داشته باشند و با هر ابزاری که قابل کشف هم نباشد عکسی بگیرند و منتشر کنند.»
منتظر دروغ‌های بیشتر باشید
طبق جدول منتشر شده از سوی مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش، امتحانات نهایی از ۳۱اردیبهشت تا ۲۵ خرداد برای پایه دوازدهم روزانه بزرگسال، آموزش از راه دور و داوطلبان آزاد رشته‌های شاخه نظری، دوره دوم آموزش متوسطه، متقاضیان ایجاد سابقه تحصیلی و ترمیم نمره و برنامه آزمون هماهنگ پایه‌های دهم و یازدهم مدارس روزانه برای ۹۱۰ هزار و ۱۶۵ داوطلب برگزار می‌شود. اتفاقاتی که دیروز رخ داد اما نشان می‌دهد که این ماجرا همچنان ادامه خواهد داشت و تا ۲۵ خرداد باید منتظر شنیدن ادعای لو رفتن سؤالات و تقلب عده‌ای از داوطلبان باشیم.
فرخ طبری، رئیس اداره آزمون‌های مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش نیز خودش را برای این اتفاقات آماده کرده و به فردا می‌گوید: «منتظر تکرار چنین ادعاهایی تا آخرین روز برگزاری امتحانات نهایی هستیم با اینکه اطمینان کامل داریم که هیچ سؤالی به بیرون درز نکرده و اینها مشتی فریب و تبلیغات سوء است. برای اثبات این قضیه نیز حتما ادعاهای مطرح شده را صحت‌سنجی خواهیم کرد.»
لو رفتن سوالاتی که طراحی نشدند!
طبق مصوبات ۸۴۳، ۸۵۵ و ۸۶۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی، سهم سوابق تحصیلی در کنکور سراسری در سال ۱۴۰۲ به‌صورت ۴۰ درصد قطعی و در سال آینده ۵۰ درصد خواهد بود که تا سال ۱۴۰۵ به ۶۰ درصد می‌رسد. این اعداد ثابت می‌کند که شرکت‌کنندگان در امتحانات نهایی حق دارند که خواهان عدالت کامل در برگزاری آزمون‌ها و برپایی بدون خدشه و حرف و حدیث امتحانات باشند.
فرخ طبری نیز این حق را به‌رسمیت می‌شناسد و خطاب به داوطلبان می‌گوید: «افرادی می‌توانند با غرض‌ورزی در فضای مجازی ادعای هرچیزی را داشته باشند تا جو روانی جامعه را ملتهب کرده و تغییر دهند. کسانی که پشت این کارها هستند، می‌توانند به‌راحتی ساعت مربوط به انتشار سؤالات در فضای مجازی را نیز ادیت کرده و مدعی شوند که ساعت ۴ صبح سؤالات را منتشر کرده‌اند اما اینها همه ادعاست و چون جنبه احقاق حقوق عمومی را دارد ما با حساسیت آنها را بررسی خواهیم کرد.»
البته او توضیحی نیز درباره زمان رمزگشایی سؤالات کدینگ شده داد تا آرامش خاطری به داوطلبان بدهد:«دیروز دو یا سه دقیقه مانده به ۸ صبح یعنی فقط چند دقیقه مانده به تکثیر سؤالات و توزیع آن میان دانش‌آموزان، رمز سؤالات توسط مرکز سنجش گشوده شد، پس به هیچ عنوان قبل از این ساعت نمی‌تواند سؤالی به بیرون درز کرده باشد.»
او حتی از یک ادعای خاص در مورد سؤالات فیزیک که دوم خرداد برگزار می‌شود، حکایت کرد و گفت: «از چهار روز پیش عده‌ای مدعی در اختیار داشتن و فروش سؤالات امتحان فیزیک شده‌اند در حالی‌که سؤالات این درس هنوز طراحی نشده و طراحان در قرنطینه به سر می‌برند.»